خبرگزاری شبستان- مازندران؛ حرمهای مطهر اهل بیت (علیهمالسلام) نه تنها به عنوان مراکز عبادی و زیارتی، بلکه بهعنوان نمادهایی از فرهنگ، تاریخ و هویت اسلامی برای مسلمانان در سراسر جهان از اهمیت ویژهای برخوردارند. این اماکن مقدس که میلیونها زائر را از سراسر دنیا به سوی خود جذب میکنند، همواره در طول تاریخ مورد تهدیدات و آسیبهای مختلف قرار داشتهاند. جنگها، تحولات سیاسی و تهاجمهای خارجی، تهدیداتی بودند که این حرمها را در معرض تخریب و آسیب قرار داد. در این راستا، بازسازی و مرمت حرمهای مطهر نه تنها وظیفهای دینی و فرهنگی محسوب میشود، بلکه اقدامی حیاتی برای حفظ هویت اسلامی و شناساندن عظمت اهل بیت (علیهمالسلام) به نسلهای آینده است.
بازسازی عتبات عالیات با هدف حفظ و توسعه این اماکن مقدس، علاوه بر جنبههای مذهبی، به تقویت زیرساختهای زیارتی و افزایش ظرفیت پذیرش زائران در ایام مختلف کمک میکند. این فرآیند مستلزم همکاریهای گستردهای از سوی دولتها، نهادهای مردمی و جوامع بینالمللی است و مشارکتهای مالی، فنی و معنوی بسیاری را از اقشار مختلف جامعه میطلبد. به همین دلیل، بازسازی حرمها نه تنها امری ضروری برای حفاظت از میراث مذهبی است، بلکه تأثیر مستقیمی بر تقویت همبستگی مسلمانان و ایجاد فضایی مناسب برای عبادت و زیارت دارد. در ادامه با مرتضی عبادی، رئیس ستاد بازسازی عتبات عالیات مازندران گفتگویی تفصیلی ترتیب داده ایم که از نظرتان میگذرد:
ابتدا از شما بابت فرصتی که برای این گفتوگو در اختیار ما قرار دادید، تشکر میکنیم. برای شروع، لطفاً توضیحاتی درباره وضعیت کنونی پروژههای بازسازی و توسعه حرمهای مطهر در عراق پس از سقوط رژیم بعث و جنگها ارائه دهید.
پس از سقوط رژیم بعث در عراق و جنگهای پیدرپی، حرمهای مطهر در این کشور دچار آسیبهای جدی شدند. در این شرایط، ضرورت مرمت و بازسازی این اماکن مقدس بهطور فزایندهای احساس شد. بهویژه در دورههایی که این حرمها تحت تهدید تخریب و حملات قرار گرفته بودند، بازسازی آنها برای حفظ شان و منزلت این مکانها اهمیت ویژهای پیدا کرد. بهطور کلی، پروژههای بازسازی به سه مرحله تقسیم میشوند: مرمت اولیه، بازسازی مجدد و توسعه حرمها.
لطفا بفرمایید در مورد حرمهای امام حسین (ع) و حضرت عباس (ع) در کربلا، چه پیشرفتهایی در زمینه توسعه و بازسازی صورت گرفته است؟
در کربلا، پروژههای توسعهای در حال اجرا است که باعث شده مساحت حرمها از حدود ۱۱۰ متر مربع به حدود ۲۳۰ هزار متر مربع افزایش یابد. این توسعهها شامل گسترش فضاهای زیارتی، ایجاد زیرساختهای مناسب برای پذیرایی از زائران و توسعه امکانات رفاهی و خدماتی است. همچنین پروژههای مشابه در حرم امیرالمؤمنین (ع) در نجف و حرم حضرت زینب (س) نیز در حال انجام است که هدف نهایی این پروژهها، افزایش ظرفیت پذیرش زائران و ارتقای زیرساختها است.
در دوران حکومت صدام، حرمها از جمله حرم امیرالمومنین (ع) بهدلیل سیاستهای ضدشیعی رژیم بعث، در شرایطی بسیار نامطلوب قرار داشت. نهتنها از توسعه آن جلوگیری شد، بلکه حتی امکانات اولیه برای زائران نیز فراهم نبود. اما اکنون با مشارکت ۶۰درصدی عراقی ها و دیگر مسلمانان حاشیه خلیج فارس وضعیت توسعه، مرمت و بازسازی حرم های مطهر در عراق با قوت در دست اجراست.
در این پروژههای توسعهای، مشارکتهای مردمی و بینالمللی چه نقشی دارند و چه کشورهایی در این پروژهها مشارکت دارند؟
مشارکتهای مردمی و بینالمللی نقش بسیار مهمی دارند. کشورهای حوزه خلیج فارس، پاکستان، لبنان، هند و دیگر کشورهای اسلامی، همراه با مردم ایران، در این پروژهها همکاری دارند. از نمونههای مشارکتهای مردمی میتوان به ساخت درب حرم امامزاده محمد در دشت بلد و دیگر پروژهها در استان مازندران اشاره کرد. طرحهایی مانند «نذر کاشی» نیز در این زمینه بسیار موثر بوده است.
در مورد طرح «نذر کاشی» که اشاره کردید، بیشتر توضیح دهید. چگونه افراد میتوانند در این طرح مشارکت داشته باشند و این طرح چه تأثیری در توسعه حرمها دارد؟
طرح «نذر کاشی» یکی از طرحهای بسیار محبوب است که افراد با پرداخت مبلغ مشخصی میتوانند سهمی در تهیه کاشیهای مورد استفاده در حرمها داشته باشند. این طرح علاوه بر کمک به توسعه فیزیکی حرمها، تأثیر مثبتی بر اقتصاد داخلی دارد. چرا که نذورات جمعآوری شده در داخل کشور صرف تهیه مصالح مورد نیاز میشود و این به رونق اقتصادی کمک میکند.
تاکنون ۴۵هزار کاشی به همت مردم شریف و دلداده به اهل بیت علیهم السلام این خطه از شمال کشور و ستاد بازسازی عتبات عالیات مازندران برای صحن حضرت زینب سلام الله علیها تامین شد.
یکی از ابتکارات برای تامین کاشی مورد نیاز این که نام هر خیر روی کاشی ها حک شده و در صحن نصب می شود.
مشارکتهای مالی و غیرنقدی در پروژههای بازسازی به چه صورت است؟ آیا مردم میتوانند در قالبهای دیگری مانند نذر درخت یا حتی مشارکت در مدارس نیز کمک کنند؟
بله، مشارکتها محدود به کمکهای مالی نقدی نمیشود. مردم میتوانند در پروژههای غیرنقدی نیز مشارکت داشته باشند. برای مثال، نذر درخت، نذر محصولات کشاورزی و حتی مشارکت در مدارس از جمله اقداماتی است که در این پروژهها بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در بخش مالی، افراد میتوانند باپرداخت حداقل ۲ میلیون تومان در پروژهها مشارکت کنند و بهعنوان یادبود، سندهای افتخاری دریافت کنند.
از نکات بسیار قابل توجه در پروژههای بازسازی عتبات عالیات، نقش بانوان در جذب مشارکتها و فعالیتهای مختلف است. شما چه ارزیابی از این نقش دارید و چه اقداماتی برای تقویت مشارکت بانوان در بازسازی حرمها انجام شده است؟
نقش بانوان در پروژههای بازسازی عتبات عالیات بینظیر است. بانوان هم در جذب مشارکتهای مردمی و هم در راه اندازی پویش ها بسیار فعال هستند. برای مثال، در برنامههای مختلف نظیر طرح نذر کاشی و نذر درخت، بانوان نقش موثری ایفا کردهاند. همچنین در فعالیتهای فرهنگی و آموزشی، بانوان نقش هدایتگر و آموزشی دارند. ستاد بازسازی عتبات در تلاش است تا با برگزاری همایشها و برنامههایی مانند "طلایهداران ساخت" و با محوریت حضرت زینب (سلاماللهعلیها) به تقویت مشارکت بانوان پرداخته و توانمندیهای آنان را در این زمینه ارتقاء دهد.
به فعالیتهای نیروی انسانی در پروژههای بازسازی نیز اشاره کردید. در این بخش، چه اقداماتی برای ارسال نیروهای فنی به حرمها انجام شده است؟
در سال گذشته، حدود ۳۸۲ نفر از استان مازندران برای فعالیت در حرمها ثبتنام و اعزام شدند. این نیروها عمدتاً برای کارهای فنی مانند بنا و نجاری به صورت شیفتهای ماهانه به حرمها اعزام میشوند. علاوه بر این، برای اسکان و تغذیه زائران در موکبها نیز تدابیر لازم اندیشیده شده است.
در خصوص فعالیتهای استان مازندران در ایام اربعین، چه موکبهایی پیشبینی شده است و کدام شهرستانها در این زمینه فعال هستند؟
استان مازندران بهطور کلی ۳۵ موکب برای خدمترسانی در ایام اربعین پیشبینی کرده است. البته چهار شهرستان مانند گلوگاه، نوشهر، عباسآباد و کلاردشت فاقد موکب هستند، ولی سایر شهرستانها در این زمینه فعال هستند. شهرستانهای ساری و بابل بیشترین تعداد موکب را دارند. البته این تعداد بالا بهمعنای برتری کیفیت خدمات نیست، بلکه نشاندهنده ظرفیت و توانمندی استان است.
در مرز مهران، که به عنوان یکی از ورودیهای اصلی زائران اربعین شناخته میشود، چه پروژههایی در حال اجرا است؟
در مرز مهران، ساخت و توسعه زیرساختها برای تسهیل عبور و مرور زائران و مسافران در حال انجام است. یکی از پروژههای مهم در این منطقه، ساخت پایانههای مرزی مدرن، نصب تجهیزات امنیتی و خدماتی است. علاوه بر این، نصب تجهیزات الکترونیکی و سیستمهای نظارتی در مرز مهران مورد توجه متولیان امر بوده تا فرآیند عبور زائران سریعتر و امنتر انجام شود. همچنین مکانی برای ارائه خدمات موکب های مازندران به زائران اربعین توسط استان مازندران درحال احداث است.
به نظر شما همکاریهای مردمی و دولتی در این پروژهها تا چه اندازه ضروری است و چگونه میتوان این همکاریها را تقویت کرد؟
بدون شک، همکاریهای مردمی و دولتی برای موفقیت این پروژهها بسیار مهم است. در واقع، این پروژهها تنها با مشارکت و همکاری گسترده تمامی نهادهای دولتی، مردمی و بخش خصوصی میتواند به نتیجه مطلوب برسد. برای تقویت این همکاریها، نیاز است که تبلیغات و اطلاعرسانیها به شکل مؤثری انجام شود و مردم بیشتر از قبل در جریان پروژهها و اهمیت آنها قرار گیرند.
میخواهیم بدانیم که در مواقع بحران و حوادث غیرمترقبه، چگونه ستاد بازسازی عتبات عالیات مازندران به کمک آسیبدیدگان میرود و چه فعالیتهایی در این زمینه انجام شده است؟
در مواقع بحرانی مانند زلزله خوی یا سیل در سیستان و بلوچستان، استان مازندران با اعزام نیرو و امکانات به کمک حادثهدیدگان رفته است. نمونههایی از این فعالیتها شامل جمعآوری نذورات برای حوادث طبیعی، اسکان و تغذیه مردم و همچنین حفر چاههای آب برای تأمین آب زائران و مردم مناطق آسیبدیده است. این اقدامات انسانی بخشی از تعهدات دینی و اجتماعی ما است.
در پایان، آقای عبادی، بسیار سپاسگزاریم از وقتی که به ما دادید و از اطلاعات ارزشمندی که ارائه کردید. امیدواریم پروژههای بازسازی حرمهای مطهر با موفقیت به پایان برسد و تلاشهای شما و همکارانتان همیشه ثمربخش باشد.
من هم از شما تشکر میکنم و امیدوارم که این همکاریها و مشارکتها ادامه داشته باشد تا بتوانیم بهترین خدمات را به زائران ائمه اطهار (علیهمالسلام) ارائه دهیم.
نظر شما