دکتر معصومه ظهیری دبیر ستاد راهبری زن و خانواده، استاد حوزه و دانشگاه در گفتگو با خبرگزاری شبستان در استان قم با اشاره به جایگاه علمی و معرفتی حضرت زینب (س) در بین اهل بیت(ع) گفت : حضرت زینب(س) در دامان پربرکت پیامبر اسلام (ص)، امیرالمؤمنین و حضرت فاطمه زهرا (علیهم السلام) پرورش یافتند و از این رو، وارث علم نبوی و علی (ع) بودند. ایشان را میتوان «محدّثه» و «عالمه» ای نامید که درک مستقیمی از معارف وحیانی داشت و به دلیل قرب و ارتباط با امامان معصوم (ع)، از والاترین مراتب دانش و بینش دینی برخوردار بود. جایگاه ایشان چنان رفیع است که در بسیاری از روایات، به عنوان یکی از «حجج الهی» و ادامهدهنده راه اهل بیت (ع) پس از واقعه عاشورا شناخته میشوند.
ایشان نه تنها یک راوی حدیث، که مفسری آگاه برای قرآن کریم بودند و در دوران اسارت، با خطبههای آتشین و استدلالهای محکم خود، معانی عمیق آیات را برای مردم شام و کوفه تبیین میکردند.
وی افزود: ایشان نه تنها یک راوی حدیث، که مفسری آگاه برای قرآن کریم بودند و در دوران اسارت، با خطبههای آتشین و استدلالهای محکم خود، معانی عمیق آیات را برای مردم شام و کوفه تبیین میکردند. این جایگاه نشان میدهد که مقام علم و معرفت، منحصر به مردان نیست و بانویی همچون زینب (س) میتواند به عالیترین درجات فهم دینی دست یابد و معارف الهی را به جامعه بشری انتقال دهد.
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه از حضرت زینب (س) به عنوان «عالِمه غیر مُعلَّمه» یاد می کنند، اظهار داشت : تعبیر «عالِمه غیر مُعلَّمه» به این معناست که حضرت زینب (س) دانشمند و عالمی بود که معلم ظاهری به صورت متعارف نداشت. منبع علم ایشان، فیض مستقیم الهی و تربیت در آغوش اهل بیت عصمت و طهارت (ع) بود.
دبیر ستاد راهبری زن و خانواده ادامه داد: این تعبیر، اشاره به همان مقام «محدثه» بودن ایشان دارد که قلبشان از جانب پروردگار برای دریافت معارف الهی روشن شده بود. این گونه علم آموزی، در مورد دیگر بانوان بزرگوار اهل بیت مانند حضرت فاطمه معصومه (س) نیز صادق است.
وی خاطر نشان کرد: این ویژگی، برتری مقام علمی حضرت زینب (س) را نشان میدهد؛ چرا که ایشان نیازی به تحصیل در مکاتب رایج زمانه خود نداشتند و علمشان، «لدنّی» و از سرچشمه وحی سیراب میشد. این امر، عظمت خاندان پیامبر (ص) و این حقیقت را اثبات میکند که منشأ تمام علوم ناب، خاندان وحی هستند و آنان میتوانند شاگردانی تربیت کنند که از بزرگترین علما باشند.
این استاد حوزه و دانشگاه حضرت زینب سلام الله علیها را شخصیتی دانست که توانست در شرایط اسارت، با هوشمندی و درایت بی نظیر خود پیام عاشورا را زنده نگه دارد.
دبیر ستاد راهبری زن و خانواده به نقش ارزنده حضرت زینب سلام الله علیهادر دوران اسارت اشاره کرد و گفت: حضرت زینب (س) اسارت را به تریبونی برای افشاگری تبدیل کرد. ایشان در کاخ ابن زیاد و یزید، با خطبههای آتشین و کوبنده خود، چهره واقعی حکومت اموی را برای همگان آشکار ساخت و نشان داد که پیروز واقعی، شهدای کربلا هستند. ایشان با بیان حقایق واقعه عاشورا، چنان تأثیری بر مردم گذاشتند که پایههای حکومت فاسد بنیامیه را به لرزه درآوردند.
وی ادامه داد :ایشان پیام عاشورا را نه تنها با سخن، که با تمام وجود و «صبر» فعال خود زنده نگه داشتند. نمایش عزاداری و گریه بر شهیدان در بازارها و کاخها، خود نوعی مبارزه و تبلیغ بود. حضرت زینب (س) با حفظ کرامت و وقار در سختترین شرایط، به جهانیان نشان دادند که عاشورا تنها یک حادثه تاریخی نیست، بلکه جنبشی جاویدان برای مبارزه با ظلم و احیای امر به معروف و نهی از منکر است.
حضرت زینب (س) اسارت را به تریبونی برای افشاگری تبدیل کرد و با خطبههای آتشین و کوبنده خود، چهره واقعی حکومت اموی را برای همگان آشکار ساخت
ظهیری حضرت زینب سلام الله علیها را الگویی از صبر و پایداری مطرح کرد و افزود : «صبر زینبی» صبری انفعالی و سکوت در برابر ظلم نیست، بلکه صبری «فعال»، «هوشمندانه» و «تبلیغی» است. این صبر، به معنای حفظ آرمان و ادامه راه در شرایطی است که همه چیز به ظاهر از دست رفته مینماید. حضرت زینب (س) در اوج مصیبت از دست دادن برادران و فرزندان، هرگز رسالت خود را فراموش نکرد و با استواری تمام، بار هدایت و رهبری بازماندگان قیام را بر دوش کشید.
دبیر ستاد راهبری زن و خانواده ویژگی دیگر صبر زینبی را «امیدواری» و «تکوین آینده» برشمرد و افزود: ایشان در تاریکترین لحظات، به آینده روشن مکتب تشیع میاندیشید و با اقدامات خود، زمینه ساز بقا و تداوم نهضت عاشورا شد. صبر ایشان، همراه با «کلام» و «بیان» بود؛ یعنی صبری که سکوت نمیکند، بلکه فریاد میزند و حقایق را برای نسلهای آینده روایت میکند. این صبر، الگویی برای تمام مبارزان راه حق است.
وی با توجه به چالش های مختلف اجتماعی و فرهنگی که زنان امروز با آن روبه رو هستند و درسی که می توانند از سیره حضرت زینب سلام الله علیها بگیرند؛ گفت: حضرت زینب(س) به زنان امروز میآموزد که میتوانند در عین حفظ حجاب، کرامت و ارزشهای اسلامی، در متن جامعه حضور داشته باشند و در برابر ظلم و انحرافات ایستادگی کنند. ایشان الگویی از یک زن «فعال»، «آگاه» و «مسئولیتپذیر» هستند که اسیر کلیشههای جنسیتی نمیشود و در سرنوشت جامعه خود نقش تعیینکننده ایفا میکند.
استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: در دنیای امروز که زنان هدف هجمههای فرهنگی و ارزشی قرار گرفتهاند، سیره زینب کبری (س) نشان میدهد که زن مسلمان میتواند با اتکا به ایمان و معرفت دینی، از حریم خانواده و جامعه خود دفاع کند و بدون دنبالهروی از مدلهای غربی، به شخصیتی مستقل، اثرگذار و الهامبخش تبدیل شود. ایشان ثابت کردند که «زن بودن» مانع «رهبری» و «قهرمانی» نیست.
ظهیری حضرت زینب(س) را به عنوان «الگویی زنده و جذاب» برای تربیت نسل جوان معرفی کرد و اظهار داشت: داستان مقاومت، آگاهی، فداکاری و سخنوری ایشان میتواند در قالب فیلم، سریال، کتابهای داستان و بازیهای رایانهای برای نوجوانان و جوانان ارائه شود. باید نشان دهیم که حضرت زینب (س) تنها یک نام تاریخی نیست، که یک اسوه کامل برای زندگی امروز است.
وی افزود: در بعد عملی، میتوان روحیه «مسئولیتپذیری اجتماعی» و «امر به معروف و نهی از منکر» را که از شاخصههای اصلی شخصیت ایشان است، در جوانان نهادینه کرد. همچنین، تقویت «هویت دینی» و «شجاعت اخلاقی» برای دفاع از حق در فضای مدرسه، دانشگاه و جامعه، از دیگر درسهای مستقیم زندگی ایشان برای نسل جوان است. باید به جوانان آموخت که مانند زینب (س) در برابر زشتیها سکوت نکنند.
حضرت زینب(س) ثابت کرد که زن میتواند در اوج بحران، محور آرامش و مقاومت باشد و با تکیه بر ارزشهای الهی، سرنوشت خود و جامعهاش را تغییر دهد
دبیر ستاد راهبری زن و خانواده، «آزادگی در سایه ایمان» را پیام اصلی حضرت زینب(س) برای زنان و دختران امروز، برشمرد و اظهار داشت : ایشان ثابت کردند که زن میتواند در اوج بحران، محور آرامش و مقاومت باشد و با تکیه بر ارزشهای الهی، سرنوشت خود و جامعهاش را تغییر دهد. پیام دیگر ایشان، «اهمیت علم و معرفت» است؛ زنی که با دانش و بینش خود، امپراتوری دروغ را به زانو درمیآورد.
وی خاطرنشان کرد:ایشان به دختران امروز میآموزند که «عفیف» و «باوقار» بودن، نه تنها مانع حضور اجتماعی نیست، که به آن اعتبار و اثرگذاری بیشتری میبخشد. حضرت زینب (س) قهرمان مبارزه با «تحقیر زن» است و نشان میدهد که ارزش زن به جمال ظاهری یا مدپرستی نیست، بلکه به شجاعت، آگاهی و نقش آفرینی او در صحنههای سرنوشتساز تاریخ است.
معصومه ظهیری در زمینه اینکه چطور می توان در فضای رسانه و ارتباطات امروز، رسالت زینبی را احیاء کرد؛ افزود: برای احیای رسالت زینبی در عصر رسانه، باید از ابزارهای مدرن برای «افشاگری» و «تبیین حقایق» استفاده کرد. همان گونه که ایشان در بازارها و کاخها پیام عاشورا را فریاد زدند، ما نیز باید در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی، صدای مظلومان و حق طلبان باشیم و فساد و ظلم سیستمهای سلطه را افشا کنیم.
وی ادامه داد: تولید محتوای هوشمند، هنرمندانه و اثرگذار بر اساس سیره ایشان، یک ضرورت است. رسالت زینبی در رسانه، به معنای «روایتگری بیپروا» و «ایجاد گفتمان مقاومت» است. ما باید داستان کربلا و نقش حضرت زینب (س) را نه به عنوان یک تراژدی تاریخی، بلکه به عنوان یک الگوی زنده مبارزه، برای جهانیان روایت کنیم. این کار نیازمند تشکیل «رسانههای زینبی» است که با زبان روز، پیام انسانساز عاشورا را به گوش جهانیان برسانند.
ظهیری در ادامه به نقش روحانیت و نخبگان دینی در معرفی شخصیت حضرت زینب (س) اشاره کرد و ابراز داشت:روحانیت و نخبگان دینی وظیفه دارند با تحقیق و پژوهشهای عمیق، ابعاد ناشناخته شخصیت حضرت زینب (س) را کشف و به زبان روز تبیین کنند. آنان باید از تقلیل شخصیت ایشان به یک «سینهزن» صرف جلوگیری کرده و ابعاد علمی، سیاسی، اجتماعی و رهبری ایشان را به جامعه، بهویژه به نسل جوان معرفی نمایند. وی گفت: ارائه الگوی «زینب شناسی» به جای صرفاً «زینبگرایی» عاطفی، یک ضرورت است. همچنین، روحانیت میتواند با استفاده از منابر و محافل علمی، سیره عملی حضرت زینب (س) را به مسائل روز جامعه پیوند بزند و نشان دهد که راهکارهای ایشان برای مقابله با مشکلات کنونی جامعه (از جمله جنگ نرم، تهاجم فرهنگی و بیهویتی) چه هستند. نخبگان نیز با تولید آثار فاخر هنری و ادبی، میتوانند این چهره آسمانی را در دلهای مردم جاودانه کنند.
نظر شما