به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از زنجان، حجت الاسلام مختار کرمی، مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان زنجان در جمع خبرنگاران اظهار کرد: قدیمی ترین و بزرگترین موقوفه استان زنجان و شمالغرب کشور موقوفه قیدار نبی (ع) است این وقف در سال ۷۱۹ قمری (قرن هشتم) توسط بانوی اول دربار ایلخانان به نام بلغان خاتون معظمه انجام شده است. او همسر غازان امپراتور و ایلخان مغول بود که در آن زمان تمام مساحت کشور ایران فقط قسمتی از متصرفات بزرگ آنها در آسیا بود.
وی ادامه داد: در آن زمان ها طبق سنت هزاران ساله، بجز عده ای از سران نظامی و حاکمان و مالکان بزرگ، اکثر مردم چیزی از خود نداشتند و رعیت حکومت بودند و مالکیتی بر خانه مسکونی و ملک مزروعی که بر روی آن کار می کردند نداشتند و فقط نوعی امانت دار موقت بودند تا سهم حکومت یا حاکم و خان محلی را از حاصل کشت و کار خود بپردازند.
به گفته کرمی، وقتی بلغان خاتون به عقد ازدواج امپراتور درآمد، فرمانروا به خاطر علاقه ای که به این بانو داشت و تقدیم هدیه به او روستای کوچکی را که به خاطر واقع بودن آرامگاه قیدارنبی به همین نام خوانده می شد با تمامی متعلقات خود روستا و اراضی و املاک مسکونی و کشاورزی خارج از روستا تا سرحدات روستاهای اطراف به این بانو پیشکش کرد. اما این زن فرهیخته تحت تاثیر فرهنگ اسلامی و ایرانی که احسان و نیکوکاری و بخشندگی و سخاوت را همیشه تبلیغ و تایید میکند و همچنین داشتن روحی آزاد و متعالی این روستا را وقف سه نیت ارزشمند «عمران و آبادانی و تجدید بنای بقعه» «تامین هزینههای مدرسه علمیه و طلاب این بقعه» و «کمک به نیازمندان کرد» بطوریکه که در آن زمان وقفنامه رسمی برای این وقف بزرگ تهیه و تدوین شد و مهر سلطانی بر پای آن خورد و تأیید علمای بزرگ بر آن صحه گذاشت.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان زنجان گفت: از آن زمان وقفیت روستای قیدار و اجرای نیات آن در میان مردم امری واضح و آشکار بود، بعد از میان رفتن سلسله ایلخانان تمامی اموال و دارایی های آنها به حکومت های بعدی رسید اما وقف که امری شرعی بود دست نخورده و بدون تغییر باقی میماند اما رسیدگی و اداره امور وقف و اجرای نیات وقف دستخوش کاهش و افزایش و رونق و کسادی میشد. در زمانهای بعد شهرت وقف باعث شد که در دسترس نبودن وقفنامه هم مانع به رسمیت شناختن وقف و اجرای کمابیش نیات واقف نشود. به همین خاطر در زمان پهلوی اول که شروع ثبت رسمی اموال و املاک و عقدها و قراردادهای شرعی و قانونی بود. وقفیت موقوفه قیدارنبی به گواهی ۶۵ نفر از علمای طراز اول کشور رسید و بصورت رسمی در دفتر اوقاف خمسه (زنجان) ثبت شد.
وی افزود: در دوران قبل از انقلاب حفظ یا اجرای نیات مناسبی صورت نمیگرفت و حتی با تصویب قوانین مخالف اسلام مثل اصلاحات اراضی، موقوفات به معرض خرید و فروش گذاشته شد که آسیب بسیار بزرگی به این نهاد اسلامی و انسانی که اهداف نیکوکارانه و عام المنفعه بسیاری دارد زد.
حجت الاسلام کرمی اضافه کرد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی به کوشش مردم ایران و رهبری امام خمینی رحمهالله حفظ موقوفات و اجرای وقف دوباره مورد تاکید و اهمیت قرار گرفت و در سال ۱۳۹۰ سازمان اوقاف سامانه جامع موقوفات را راه اندازی کرد و تمام موقوفات را با جزئیات نقشه و وقفنامه و پرونده و موارد لازم دیگر در یک سامانه واحد ثبت کرد و علاوه بر آن تمام درآمدها و هزینه های موقوفات در آن ثبت شده و قابل رهگیری است.
وی یادآور شد: به همین خاطر این موقوفه با حدود ۱۷ هزار رقبه (واحد مستقل وابسته به موقوفه مثل خانه و مغازه و مزرعه یا موارد مشابه) و مساحت چند صد هکتاری تبدیل به بزرگترین و قدیمی موقوفه زنجان شد که درآمدهای آن همواره در سه نیت اصلی این موقوفه هزینه میشود. بعنوان مثال فقط در سه سال اخیر پنجاه میلیارد تومان از درآمدهای آن صرف بهسازی محیطی، سنگفرش، تعمیر و مرمت ساختمان میراثی بقعه، دیوار کشی، نصب مبلمان محیطی، احداث سرویس های بهداشتی جدید، بهسازی زیرزمین بقعه، نوسازی ۳۰ حجره قدیمی و تبدیل آن به زائر سرا و فروشگاه صنایع دستی و هنری، احداث آشپزخانه و سرویس جداگانه برای زائر سراها و خرید املاک مجاور برای اجرای طرح توسعه و عمران آن شده است.
کرمی خاطرنشان کرد: علاوه بر این موارد خرید دستگاههای درمانی و تجهیز بیمارستان ها، مشارکت در تامین آب شرب روستاهای کم آب، کمک به تعمیر و تجهیز مدارس شهرستان، کمک به تشکل های فرهنگی و مذهبی، کمک به مساجد، کمک نقدی به اقشار کم درآمد خرید و تحویل هر ساله ۵ تا ۷ هزار بسته معیتشی به ارزش ۵ تا ۷ میلیارد تومانی مابین نیازمندان شهرستان خدابنده توزیع میگردد تا به نیت کمک به نیازمندان نیز عمل شود.
وی ادامه داد: همچنین بر اساس برآوردها در عمل به نیت کمک به مدرسه علمیه و طلاب محصل در بقعه که اکنون به محل دیگری منتقل شده است مبلغ ۷ میلیارد تومان در چهار سال اخیر کمک شده است تا نیات ارزشمند این واقف گرانقدر بر زمین نمانده و به ثمر برسد.
به گفته مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان زنجان، وقف هرگز مانع توسعه و آبادانی شهر و روستا نیست، بلکه سازمان اوقاف همواره میکوشد وقف را عامل توسعه و عمران و پیشرفت هر محل وقفی بخصوص این موقوفه و شهر قیدار و شهرستان خدابنده قرار دهد. همچنین ما آمادگی داریم، ضمن حفظ حقوق موقوفات طبق قوانین و مقررات، ظرفیت اراضی و املاک وقفی و درآمدهای آن در راستای اهداف کلان پیشرفت و توسعه استانی و کشوری در اختیار بخش خصوصی و دولتی قرار دهیم و مشارکت فعال در برنامه های فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی داشته باشیم.
نظر شما