خبرگزاری شبستان-خراسان جنوبی؛ زینب روحانی مقدم- مساجد همواره از دیرباز به عنوان قلب تپنده جامعه اسلامی و مرکزی برای پیوند معنویت، فرهنگ و اجتماع شناخته شدهاند.
این مکانهای مقدس نه تنها جایگاه عبادت و راز و نیاز با خداوند هستند، بلکه به عنوان پایگاههایی تاثیرگذار برای آموزش، تربیت، همبستگی اجتماعی و مقابله با تهدیدهای فرهنگی و اجتماعی عمل میکنند.
در زمانی که جامعه با چالشهای گوناگونی از جمله ضعف هویت معنوی، انحرافات فکری، گسست فرهنگی و آسیبهای اجتماعی مواجه است، مساجد میتوانند نقش محوری و بیبدیلی در حفظ ارزشها و ارتقاء سطح آگاهی و نشاط اجتماعی ایفا کنند.
بیش از ۸۰ هزار مسجد فعال در سراسر کشور، گنجینهای عظیم و مردمی برای ترویج آموزههای دینی، تقویت پیوندهای اجتماعی، و کاهش معضلاتی مانند اعتیاد، طلاق، و فقر به شمار میآیند.
امروزه که جهان با هجمههای فرهنگی پیچیده و متنوعی روبروست و جوانان به عنوان سرمایههای اصلی جامعه بیش از هر زمان دیگری نیازمند راهنمایی، حمایت و فضایی امن برای رشد معنوی و فرهنگی هستند، توجه ویژه به نقش مساجد و بازآفرینی جایگاه آنها بیش از پیش ضروری شده است.
مساجد نه تنها باید محیطی جذاب و دلنشین برای حضور جوانان فراهم کنند، بلکه باید به مراکزی تبدیل شوند که علاوه بر تربیت دینی، نیازهای اجتماعی، روانی و فرهنگی نسل جوان را نیز پاسخگو باشند. در این مسیر، شناخت دقیق وضعیت موجود، چالشها و موانع، و نیز بهرهگیری از راهکارهای مناسب برای بهبود کیفیت برنامهها و فضای مساجد امری حیاتی است.
*مساجد؛ پایگاه اصلی حفظ هویت معنوی و کاهش آسیبهای اجتماعی
حجتالاسلام احمد خوشخو، امام جمعه آیسک، در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان درباره اهمیت مساجد در جامعه اسلامی گفت: بیش از ۸۰ هزار مسجد در سراسر کشور، علاوه بر یاد و نام بلندمرتبه خداوند، نقش بسیار مهمی در حفظ هویتهای معنوی و مقابله با گسستهای فرهنگی دارند.
وی افزود: مساجد ظرفیت مردمی بینظیری برای پیشبرد مشارکتهای نیکوکاری، خیرخواهانه و کاهش آسیبهای اجتماعی محسوب میشوند.
مساجد ظرفیت مردمی بینظیری برای پیشبرد مشارکتهای نیکوکاری، خیرخواهانه و کاهش آسیبهای اجتماعی محسوب میشوند. به گفته وی، آیه «أَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا» نشاندهنده قدسیت و احترام مساجد است و همه مساجد به عنوان شعبهای از مسجدالحرام و مسجدالاقصی، جایگاه ویژهای در جامعه دارند.
امام جمعه آیسک به سخنان امیرالمؤمنین علی(ع) اشاره کرد که مساجد محل نشست و برخاست پیامبران، خانه اهل تقوا و بازاری از بازارهای آخرت است و نشستن در مسجد را از نشستن در بهشت بهتر دانستهاند.
*سه نوع مسجد و تاثیر متفاوت آنها بر جامعه
حجتالاسلام خوشخو با استناد به تقسیمبندی شهید سلیمانی، مساجد را به سه دسته تقسیم کرد: اول، مساجدی که آگاهسازی و تربیت دینی و فرهنگی انجام میدهند و در برابر تهاجم فرهنگی مقاومت میکنند.
وی ادامه داد: دوم، مساجدی که روح بیانگیزگی، بیتفاوتی و نگاه «به من چه» را در جامعه میکارند و صرفا نمایشی از حضور افراد در نماز جماعت هستند.سوم، مساجدی که تحت تأثیر تفکرات تکفیری و افراطی قرار دارند و نتیجه آنها تولد گروههای تروریستی مانند داعش و جبهةالنصرة است.
وی تاکید کرد که مسجد میتواند محلی برای پرورش هم شهدای مثل شهید حججی و هم کسانی باشد که به افراط و تروریسم میگرایند؛ بنابراین نوع تربیت و مدیریت مسجد نقش تعیینکنندهای دارد.
*موانع و چالشهای پیشروی مساجد در جذب جوانان
امام جمعه آیسک مشکلات متعددی را بر سر راه توانمندسازی مساجد برای کاهش آسیبهای اجتماعی برشمرد. از جمله این مشکلات میتوان به عدم تبیین درست جایگاه مسجد برای مردم و مسئولان، نبود قوانین مسجدمحور، مدیریتهای متداخل و متزاحم، وجود نهادهای موازی و رقیب، عدم تلقی صحیح از مردمی بودن مساجد، بیتوجهی مسئولان اجرایی به محوریت مساجد در فرهنگسازی، ضعف شبکه مدیریتی و ارتباطی مساجد، نامناسب بودن موقعیت، امکانات و شرایط کالبدی، معماری و بهداشتی و همچنین عدم انگیزهسازی برای جذب جوانان اشاره کرد.
وی تصریح کرد که با برنامهریزی و سیاستگذاریهای صحیح میتوان این موانع را از سر راه برداشت و مساجد را به پایگاه جذاب و فعال برای جوانان تبدیل کرد.
*راهکارهای تقویت نقش مساجد در زندگی جوانان
حجتالاسلام خوشخو، با اشاره به فرمایش رهبر معظم انقلاب که «اگر مسجد کیفیت شایسته خود را بیابد، هزینههای مادی و معنوی بسیاری از دوش جامعه برداشته خواهد شد»، گفت: مساجد نقشهای متنوعی دارند که حداقل ۱۰ کلانکارکرد را میتوان برای آنها در نظر گرفت؛ عبادی، تربیتی، فرهنگی، علمی و آموزشی، هنری، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، نظامی و قضایی. بنابراین، ارتقاء کیفیت مساجد میتواند بخش بزرگی از آسیبهای اجتماعی را کاهش دهد.
امام جمعه آیسک برای جذب بیشتر جوانان به فعالیتهای مسجدی، پیشنهاد داد: ارتباط میان مدرسه و مسجد با محوریت خانوادهها تقویت شود، برنامههای منعطف تربیتی با مشارکت مدارس و خانوادهها در مساجد اجرا گردد و نشاط و جوانسازی مساجد با حضور فعال دانشآموزان افزایش یابد.
حجت الاسلام خوشخو به نقش کلیدی رهبران دینی و ائمه جماعت در ایجاد فضای معنوی و پویا برای جوانان اشاره کرد و گفت: مسجد وظیفه دارد هم در برابر تهاجم فرهنگی مقاومت کند و هم در دفاع نظامی و امنیتی ایثار و فداکاری نماید.
وی در پایان تاکید کرد که پیروزی در جنگ هشت ساله و دفاع مقدس مرهون فعالیتهای مؤثر مساجد و ائمه جماعت بوده است.
نظر شما