خبرگزاری شبستان - مهدی رحمانیان| مسجد همیشه یادآور پناهگاهی بوده است که نسلها در آغوش آن آرام گرفتهاند؛ جایی که کودکان اولین واژههای ایمان را در آن شنیدهاند و پیران، آخرین زمزمههای دعا را. مسجد، در حافظه جمعی ایرانیان کتابی زنده است که بر صفحههای آن قصههای تربیت، همبستگی و مقاومت نوشته شده. هر بار که این کتاب بسته میشود، فصلهای تازهای از غفلت آغاز میگردد؛ غفلتی که به تعبیر امام جمعه لار، میتواند اعتقادات را سست کند، بنیان خانواده را بلرزاند و ذهن جوان را به دست امواج رسانههای بیگانه بسپارد.
حجتالاسلام موسویخرم با نگاهی هشداردهنده تصویری از جامعهای ترسیم میکند که مسجد در آن به حاشیه رفته است. او میگوید مسجد اگر مهجور بماند، اخلاق رنگ میبازد، اعتقادها سست میشود و نسلها پیوند خود را با گذشته از دست میدهند. سخنانش زنگ هشداری است برای بازخوانی دوباره نقش مسجد در زمانهای که همهچیز با سرعت در حال تغییر است.
مسجد اگر مهجور بماند، اخلاق رنگ میبازد، اعتقادها سست میشود و نسلها پیوند خود را با گذشته از دست میدهند. روز جهانی مسجد هر سال فرصتی است برای بازخوانی جایگاه این نهاد دیرینه در جامعه اسلامی؛ آنجا که تاریخ، دین و فرهنگ در هم تنیدهاند و هویت امت مسلمان از میان پیکرهاش جان گرفته است. اما در کنار این یادآوری، پرسشهای تازهای هم قد علم میکنند از جمله اینکه اگر مسجد در متن زندگی مردم کمرنگ شود، جامعه با چه آسیبهایی روبهرو خواهد شد؟
به اعتقاد امام جمعه لار، «بیتوجهی به مسجد پیامدهایی دارد که امروز بخشی از آنها را در جامعه مشاهده میکنیم.» او از اعتقادات تا بنیان خانواده، و از سبک زندگی تا امنیت اجتماعی را از جمله پیامدهای بیتوجهی به مسجد میداند.
از اعتقاد تا اخلاق؛ ریشهها در مسجد است
به باور موسویخرم، نخستین آسیب مهجوریت مسجد، تضعیف مبانی اعتقادی است. او یادآوری میکند که آشنایی با اصول دین، توحید، معاد، عدل الهی و حتی فروع دین، برای بسیاری از نسلها در جلسات مساجد شکل گرفته است. به گفته او، «اگر این جلسات نباشد، مبانی اعتقادی فرو میریزد و زمانی که اعتقادات ضعیف شود، گناه عادی میشود و حرمتها شکسته میشود.»
دوری از مسجد باعث فاصله گرفتن جامعه از فرهنگ حیا، صداقت و پاکدامنی شده و فضای مجازی جای این ارزشها را میگیرد.
او دومین پیامد را «کمرنگ شدن ارزشهای اخلاقی» میداند و میگوید: دوری از مسجد باعث فاصله گرفتن جامعه از فرهنگ حیا، صداقت و پاکدامنی شده و فضای مجازی جای این ارزشها را میگیرد. امام جمعه لار با انتقاد از برخی محتواهای رسانهای تأکید میکند: «در برخی برنامهها بیحیایی تئوریزه میشود و این نتیجه دوری از مسجد است.»
هجمه فرهنگی بیگانه و بحران خانواده
حجتالاسلام موسویخرم همچنین به خطر نفوذ هجمههای فرهنگی بیگانه میپردازد. او معتقد است که خلأ مسجد، میدان را برای رسانههای غربی باز میکند تا ذهن و دل جوانان را در اختیار بگیرند. به اعتقاد این استاد حوزه علمیه «مادامی که ما تربیت را به اینستاگرام و تلگرام واگذار کنیم، باید منتظر آسیبهای جدی باشیم.»
اما پیامد دیگری که او پررنگ میداند، تزلزل بنیان خانواده است. به گفته وی، خیانت، سستی روابط خانوادگی و افزایش آسیبهای اجتماعی نتیجه فاصله گرفتن از ارزشهای دینی است. او میگوید: «اگر مسجد نقش خود را ایفا کند، بنیان خانواده مستحکم میشود و آسیبهای اجتماعی کاهش مییابد.»
تهدید فرقههای انحرافی و سبک زندگی الحادی
امام جمعه لار هشدار میدهد که در سایه ضعف کارکرد مساجد، زمینه برای رشد فرقههای انحرافی نیز فراهم میشود. او با اشاره به حدیث پیامبر(ص) میگوید: «در میان امت من ۷۳ فرقه پدید میآید، اما تنها یکی اهل نجات است.»
امام جمعه لار هشدار میدهد که در سایه ضعف کارکرد مساجد، زمینه برای رشد فرقههای انحرافی نیز فراهم میشود. او همچنین ترویج سبک زندگی الحادی را یکی دیگر از نتایج دوری از مسجد میداند و معتقد است «در بسیاری از سبکهای زندگی امروز، خدا جایی ندارد. ممکن است ظاهر زندگی دینی باشد، اما فکرها و باورها از توحید فاصله گرفتهاند.»
گسست اجتماعی و چالشهای حکومت دینی
موسویخرم همچنین به پیامدهای اجتماعی دوری از مسجد میپردازد و عنوان میکند: «جرم و جنایت در جامعهای که ارتباط مسجد و مردم قطع شده، بیشتر است. در شبهای قدر حتی برخی مجرمان دست از کار میکشند، چون تهماندهای از اعتقاد دارند. این قدرت مسجد است.»
وی همچنین از «فاصله نسلها و گسست اجتماعی» به عنوان یکی از چالشهای مهم یاد میکند و توضیح میدهد جوانان امروزی حتی زبان متفاوتی دارند و بسیاری از واژگان آنها برای نسل قبل ناآشناست، زیرا مرجع تربیتیشان تغییر کرده است.
ضرورت بازتعریف نقش مسجد
با وجود این آسیبها، امام جمعه لار راهکارها را نیز برمیشمرد. او بر «فعال بودن امام جماعت»، «بهروزرسانی برنامههای مسجد» و «تناسب فعالیتها با نیاز نسل جدید» تأکید میکند. به گفته او «نباید اجازه دهیم حواشی، اهداف اصلی مسجد را تحتالشعاع قرار دهد. برنامههای مسجد باید متناسب با نیازها و سلیقههای نسل امروز بازتعریف شود.»
نباید اجازه دهیم حواشی، اهداف اصلی مسجد را تحتالشعاع قرار دهد. برنامههای مسجد باید متناسب با نیازها و سلیقههای نسل امروز بازتعریف شود.
وی همچنین با انتقاد از کمتوجهی به بودجه مساجد میگوید: «برای همه چیز بودجه هست، اما برای مسجد یا بودجهای نیست یا بودجه محدود است.» او خطاب به مسئولان استانی و ملی تأکید میکند: «اگر میخواهید جامعه اصلاح شود و از آسیبها در امان باشد، باید از مسجد حمایت کنید.»
مسجد همچنان کانونی برای تربیت، اخلاق، فرهنگ و حتی امنیت اجتماعی است. غفلت از آن، مساوی با باز شدن درهای جامعه به روی آسیبهای بیشمار است؛ از ضعف اعتقادی تا بحران خانواده و از هجمه فرهنگی تا گسست نسلی.
روز جهانی مسجد میتواند فرصتی برای بازاندیشی دوباره باشد؛ فرصتی برای اینکه مسئولان، خانوادهها و فعالان فرهنگی به این پرسش بیندیشند که آیا ما جایگاه واقعی مسجد را در زندگی امروز بازتعریف کردهایم؟
نظر شما