به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، به مناسبت ۳۰ مردادماه روز جهانی مسجد، رضا معمی مقدم، مدیرکل فرهنگی و اجتماعی سازمان اوقاف و امور خیریه کشور در یادداشتی به بازتعریف کارکردهای اجتماعی مسجد پرداخته است، متن این یادداشت به شرح زیر است:
مسجد در فرهنگ اسلامی هیچگاه تنها یک عبادتگاه صرف نبوده است؛ بلکه در طول تاریخ بهعنوان کانون اجتماع، فرهنگ و امداد نقشآفرینی کرده است. با این حال، در جامعه امروز ما بسیاری از این ظرفیتها یا مغفول مانده یا کمتر بهکار گرفته میشود. اکنون بیش از هر زمان دیگر نیازمند آن هستیم که برای مسجد یک مدل عملیاتی سهبعدی طراحی کنیم تا بتواند به پایگاه جامع مردم در محله و شهر بدل شود.
۱. مسجد در حوزه اجتماعی
مسجد میتواند کانون همبستگی اجتماعی باشد؛ جایی که مردم نهفقط برای عبادت، بلکه برای رفع مشکلات روزمره گرد هم آیند. راهاندازی مراکز مشاوره خانواده و روانی، سازماندهی کمکهای خیریه و معیشتی، ایجاد هیئتهای داوری برای حل اختلافات محلی و طراحی برنامههای ویژه جوانان از جمله کارکردهایی است که مسجد را به «پناهگاه اجتماعی» تبدیل میکند.
۲. مسجد در حوزه فرهنگی
فراموش نکنیم که مسجد همواره پایگاه علم و فرهنگ بوده است. امروز نیز میتواند نقش مؤثری در ارتقای هویت اسلامی و توانمندسازی فکری نسل جوان ایفا کند. برگزاری کلاسهای آموزش قرآن، سواد رسانهای و حتی زبانهای خارجی، ایجاد محافل ادبی و هنری، تشکیل گروههای فرهنگی ـ هنری مسجدی و همچنین راهاندازی رسانههای محلی مسجد، میتواند مسجد را به مرکز فرهنگی زنده و پویا در هر محله تبدیل کند.
۳. مسجد در حوزه امدادی
تجربه بحرانها در ایران و جهان نشان داده است که مساجد در سختترین شرایط، نقش بیبدیل داشتهاند. تجهیز مساجد به انبار کوچک اقلام ضروری، آموزش امداد و نجات به جوانان، سازماندهی گروههای داوطلب مردمی و استفاده از مسجد بهعنوان قرارگاه اطلاعرسانی در بحرانها، همه و همه میتواند توان جامعه در برابر حوادث طبیعی یا جنگی را چند برابر کند.
اگر این سه بُعد اجتماعی، فرهنگی و امدادی در مسجد بهطور همزمان فعال شود، آنگاه مسجد از یک فضای عبادی به یک مرکز جامع خدمات محلی ارتقا خواهد یافت؛ مرکزی که هم مشکلات اجتماعی را کاهش میدهد، هم هویت فرهنگی را تقویت میکند و هم در شرایط بحران، به قرارگاه مردمی یاریرسان بدل میشود.
این مدل، بازگشت به همان جایگاه اصیل مسجد در صدر اسلام است؛ جایی که مسجد، خانه خدا و خانه مردم بهطور همزمان بود.
نظر شما