خبرگزاری شبستان، گروه بین الملل: مسجد قلعه، مسجدی از دوران مملوکی است که در داخل دیوارهای شهر قدیمی قدس واقع شده است. این مسجد توسط پادشاه الناصر محمد بن قلاوون در قرن هشتم هجری (قرن چهاردهم میلادی) ساخته شده است.
مناره آن از نقاط مختلف شهر قدیمی و مناطق اطراف شهر مقدس قابل مشاهده است. این مناره یک بنای تاریخی و یادگاری است که گواهی بر شخصیت اسلامی و عربی قدس است.
این مسجد در ضلع جنوب غربی قلعه تاریخی معروف قدس، در سمت غربی شهر، در جنوب باب الخلیل یا در سمت راست کسانی که از این دروازه وارد شهر میشوند، واقع شده است.
تاریخچه و تاسیس
یک کتیبه تاریخی در مسجد نشان میدهد که سلطان مملوکی الناصر محمد بن قلاوون (741-709 هجری / 1340-1309 میلادی) آن را در داخل قلعه در سال 710 هجری / 1310 میلادی ساخته است.
کتیبه مذکور بر دیوار شرقی داخلی مسجد نصب شده است. این کتیبه به خط نسخ مملوکی نوشته شده «بسم الله الرحمن الرحیم. این مسجد مبارک توسط سلطان الناصر ناصر الدنیا و الدین محمد، پسر سلطان الملک المنصور سیف الدنیا قلاوون، در سال ۷۱۰ هجری قمری ساخته شده است.
عثمانیها این مسجد را در دوران سلطنت سلطان سلیمان قانونی بازسازی کردند که در قرن شانزدهم منارهای به آن اضافه کرد. سپس در دوران سلطنت سلطان محمد چهارم و سلطان عبدالحمید دوم بازسازی شد.
نمازخانه سربازان
مسجد قلعه یک «مسجد جامع» بود، به این معنی که نماز جمعه در آنجا برگزار میشد. نماز جمعه در شهر قدیمی به جز در مسجد قلعه و مسجد الاقصی برگزار نمیشد.
مسجد قلعه برای نماز سربازانش در نظر گرفته شده بود که امام و موذن را منصوب میکردند و امور مسجد را با هماهنگی اداره اوقاف قدس، که در طول دوره عثمانی بر آن نظارت عمومی داشت، اداره میکردند.
به دلیل موقعیت استراتژیک آن، عملکرد آن با تغییرات سیاسی که در شهر قدس رخ داد، تغییر کرد. در طول جنگ جهانی اول، ارتش چهارم عثمانی کنترل مسجد را به دست گرفت. در طول قیمومت بریتانیا، اختیارات شورای عالی مسلمانان محدود شد و به مدرسه باستانشناسی آمریکا اجازه داده شد تا مسجد را به یک نمایشگاه عکس و انبار آثار باستانی تبدیل کند.
با این حال، اعتراضات شورا و اداره اوقاف قدس مانع از این امر شد. شورا در نامهای به تاریخ ۱۳ آوریل ۱۹۴۷ خواستار حذف آثار باستانی و بازگرداندن کلید آن شد.
پس از خروج قیمومت بریتانیا از فلسطین، مسجد و قلعه قدس تحت کنترل لژیون عرب اردن قرار گرفت که در مسجد مستقر شد و به دنبال بهرهبرداری از موقعیت استراتژیک آن برای دفاع از هویت عربی و اسلامی قدس بود. ارتش سپس مسجد را به کاربری اصلی خود بازگرداند.
در سال ۱۹۵۶، فرمانده تیپ شاهزاده عالیه نامهای به اداره اوقاف فرستاد و درخواست تعمیر و بازسازی مناره را کرد، زیرا در وضعیت بحرانی قرار داشت و در معرض فروپاشی بود.
پس از اشغال قدس توسط اسرائیل در سال ۱۹۶۷، مقامات رژیم صهیونیستی بر قلعه و مسجد آن مسلط شدند و آنها را به موزهای به نام «موزه قلعه داوود» تبدیل کردند و نماز خواندن در آنجا را ممنوع کردند.
این مسجد تقریباً ۱۴۴ متر مربع مساحت دارد و ارتفاع داخلی آن تقریباً به ۶ متر میرسد.
مسجد شامل یک نمازخانه است که از طریق یک ورودی شرقی نسبتاً کوچک قابل دسترسی است. سقف آن با یک طاق ضربی پوشیده شده است و شامل یک محراب مزین است که قدمت آن به دوره ایوبیان برمیگردد. این محراب شامل یک طاقچه سنگی است که با یک طاق تاجگذاری شده است و قبل از آن یک طاق قرار دارد که پایههای آن بر روی دو ستون در دو طرف محراب قرار دارد. در سمت چپ آن یک منبر سنگی قرار دارد که قدمت آن به دوره عثمانی برمیگردد.
این مسجد با منارهای که قدمت آن به دوره عثمانی برمیگردد، در سال ۹۳۸ هجری قمری (۱۵۳۱ میلادی) ساخته شده و در زمان سلطنت سلطان محمد چهارم عثمانی در سال ۱۰۶۵ هجری قمری (۱۶۵۴ میلادی) بازسازی شده است.
این مناره از سه لایه سنگی تشکیل شده است که لایه اول آن مربع شکل و لایههای دوم و سوم آن استوانهای شکل هستند.
نظر شما