رضا نیازی، معاون هنری و امور سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی لرستان، در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان از خرمآباد، ضایعه فقدان استاد فقید شادروان همتعلی رضایی را به جامعه هنری استان لرستان و به ویژه هنرمندان شهرستان سلسله تسلیت گفت و اظهار داشت: با توجه به اینکه لقب پدر سرنانوازی به ایشان اختصاص داده شده است، نقش پدری میتواند حفظ حریم یا محدوده جغرافیای زندگی باشد. ایشان حریم نوازندگی و حرمتها را بین خانواده هنری خودش، برادرها، خواهر و خواهرزاده و برادرزادهها، نوه و نتیجهها به درستی حفظ کرد و موسیقی سنتی را محور قرار داد و این هنر را سالیان سال به جلو پیش برد بدون اینکه خدشهای بر جایگاه ویژهاش وارد شود.
تنوع فرهنگی و نقش استادان موسیقی نواحی
نیازی با اشاره به تنوع اقوام و خردهفرهنگهای استان لرستان افزود: ما نمونههایی از اساتیدی چون استاد رضایی را در منطقه شرق لرستان و یا در جنوب استان داریم که هر کدام از اساتید مثل استاد شامیرزا مرادی و یا رحم خدا، دارای سبکهای خاصی بودهاند. این اساتید توانستند نقش پدری را در سرنانوازی ایفا کنند که آن هم حفظ حرمت و حریم این ساز بوده است.
وی همچنین به نقش خانواده استاد رضایی در اعتلای هنر سرنانوازی اشاره کرد: «خانواده استاد فقید رضایی، برادر و نوادگانش در طول نیم قرن تلاش و فعالیت در این عرصه، چه در موسیقی محلی لرستان و چه در حوزه ادبیات، نقش بسزایی در انعکاس و اعتلای این هنر داشتهاند.»
نیازی افزود: «در زندگی استاد رضایی، ائمه اطهار از جایگاه ویژهای برخوردار بودند. فرزندان ایشان از نظر سواد علمی جایگاه بالایی دارند و یکی از پسران ایشان پزشک است. این خانواده با بهرهگیری از سیره اهل بیت(ع) در رشد زندگی شخصی و هنری گام مؤثری برداشتند و الگویی مؤثر برای جوانان هستند.
مراسم وداع با هنرمند مردمی
مراسم تشییع پیکر این هنرمند مردمی، صبح روز جمعه ۲۴ مردادماه، با حضور گسترده هنرمندان، مسئولان فرهنگی و اقشار مختلف مردم در شهرستان سلسله برگزار و در گلزار شهدای این شهرستان به خاک سپرده شد.
همتعلی رضایی در سال ۱۳۰۷ خورشیدی در شهرستان الشتر از توابع استان لرستان چشم به جهان گشود. از نوجوانی به موسیقی مقامی علاقهمند شد و با پشتکار فراوان، نواختن «سرنا» را نزد استادان محلی آموخت. استعداد و علاقه ذاتیاش باعث شد خیلی زود در جمع نوازندگان برجسته منطقه جای گیرد و به یکی از مهمترین چهرههای موسیقی بومی لری و لکی تبدیل شود.
سبک منحصربهفرد و روایتگر فرهنگ
سبک نوازندگی رضایی بر پایه مهارتهای ویژه، اجرای پیوسته نغمهها، بداههپردازی خلاقانه و هماهنگی با فضای آیینی و جمعیت محلی شکل گرفته بود. تسلط او بر ادبیات شفاهی، اشعار کهن و موسیقی مقامی، باعث شد آثارش تنها به نوازندگی محدود نماند و در مقام روایتگر فرهنگ و هویت منطقه سلسله نیز بدرخشد.
نقشآفرینی در صحنههای ملی و آثار ماندگار
او در کنار اجرای زنده، در پروژههای ضبط پژوهشی موسیقی نواحی ایران نیز نقش فعالی داشت. از مهمترین فعالیتهای هنری او میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
حضور در جشنواره موسیقی فجر، جشن هنر شیراز و توس
ضبط موسیقی فیلم «خونبس»
انتشار آلبوم «سور و سرنا» به همراه برادرش، مرحوم شکرعلی رضایی
مشارکت در پروژههای پژوهشی موسیقی نواحی ایران
حافظ آیینها و فرهنگ شفاهی
همتعلی رضایی نه تنها نوازندهای چیرهدست، بلکه حافظ فرهنگ شفاهی و آیینهای کهن منطقه بود. او مجموعهای گسترده از نغمهها، بازیها، حرکات موزون و اشعار محلی را در حافظه داشت و آنها را در اجراهایش زنده میکرد. بسیاری او را «آخرین راوی سرنای لرستان» مینامیدند؛ چراکه صدای سازش پیوندی عمیق میان نسل امروز و میراث موسیقایی زاگرس ایجاد میکرد.
تجلیل از یک عمر هنر و خدمت
وی بارها در جشنوارههای موسیقی نواحی و رویدادهای ملی تقدیر شد و جوایز متعددی به دست آورد. او و برادرش، شکرعلی رضایی، در سال ۱۳۹۶ طی هجدهمین جشن خانه موسیقی ایران مورد تجلیل قرار گرفتند.
میراثی که فراموش نخواهد شد
فقدان همتعلی رضایی برای موسیقی نواحی ایران ضایعهای بزرگ است. آثار، خاطرات و آموزههای او تا سالها در یاد علاقهمندان باقی خواهد ماند. صدای سرنای او، همچون پژواکی از دل زاگرس، در جان موسیقی ایران جاودانه خواهد ماند.
نظر شما