حجت الاسلام دکتر امیر محسن عرفان، مدرس و متخصص تاریخ و تمدن اسلامی در گفت و گو با خبرنگار دین و اندیشه خبرگزاری شبستان در رابطه با نحوه و نوع پیوند اربعین با مهدویت باید بیان این که در تقسیم بندی عبادات، ما با سه گونه عبادت مواجه هستیم اظهار داشت: بعصی عبادات فردی هستند مانند نماز و روزه؛ برخی عبادات اجتماعی هستند مانند نماز جماعت و نماز جمعه؛ و برخی عبادات، عبادت در سطح امت هستند مانند حج که عبادتی در سطح امت است.
وی تصریح کرد: پیاده روی اربعین و زیارت اباعبدالله علیه السلام در اربعین نیز عبادت یک امت محسوب می شود. در این زیارت از طرفی با تاکید فراوان روایات از اهل بیت(ع) مواجه هستیم که ثواب بی نظیری برای زیارت اربعین بیان می کنند. و از سویی در سلوک اولیای الهی هم می بینیم که زیارت امام حسین علیه السلام را به شدت پاس می دارند و ارج می نهند.
مدرس حوزه مهدویت خاطرنشان کرد: این نشان میدهد که زیارت امام حسین علیه در یک مقیاس تمدنی، عبادتی در سطح امت است و فرهنگی در سه سطح "نظام بینشی"، نظام ارزشی" و "نظام رفتاری" را با خود به همراه دارد. بنابراین نباید منزلت، قدر و جایگاه این زیارت از آنچه که در نظام معرفت دینی به آن اشاره شده فرو کاست و به پیاده روی اربعین، حداقلی و نازل نگاه کرد.
درک وسعت کربلای امام حسین علیه السلام یکی از مهم ترین رسالت های جامعه منتظر است
وی ادامه داد: درک وسعت زیارت امامحسین علیه السلام، درک وسعت کربلای امام حسین علیه السلام یکی از مهم ترین رسالت های جامعه منتظر است. همه منتظران باید در روزگار غیبت حضرت بقیه الله اعظم وسعت کربلا را درک کنند. چون با این درک است که متوجه می شویم چرا پیاده روی اربعین امام حسین علیه السلام عبادتی در سطح عبادت یک امت است.
پیاده روی اربعین در حقیقت شکایت امت از ساختار توسعه شیطانی و ابلیسی تمدن غرب است
حجت الاسلام دکتر عرفان خاطرنشان کرد: اما در پیوند میان پیاده روی اربعین و مهدویت باید به چند نکته اشاره کنم. نخست اینکه توجه داشته باشیم پیاده روی اربعین در حقیقت شکایت امت از ساختار توسعه شیطانی و ابلیسی تمدن غرب است. شکایت از مدرنیته و سرخوردگی از تمدن مادی غرب است. طبیعی است که این شکایت اجتماعی از تمدن مادی غرب، اضطرار یک امت و مردم را به سوی ظهور حضرت بقیه الله فریاد میزند.
وی اقزود: شاید در گستره تاریخ به وسعت پیاده روی اربعین، کسانی را نداشته باشیم که دل زده از توسعه تمدن مادی غرب در اجتماعی شرکت میکنند که محوریت، در این اجتماع دین است.محوریت در این اجتماع مذهب و محبت امام است. پیاده روی اربعین فریادگر سرخوردگی بشر از تمدن مادی غرب است.
پژوهشگر معارف دینی تصریح کرد: دوم اینکه در پیوند میان اربعین و مهدویت باید به این نکته توجه داشته باشیم که پیاده روی اربعین یک هجرت تمدنی است که محوریت این تجمع "حول امام" است. اساسا در هر امتی، محوریت ِ تجمع باید یک "امام" باشد. در امت اسلامی محوریت با "امام معصوم" است که در حال حاضر غایب هستند و در امت تمدنی غرب، تجمع حول "ابلیس و شیطان" است.
مدرس تاریخ و تمدن اسلامی افزود : این بروز و ظهور پیاده روی اربعین در حقیقت هجرتی است از مادی گرایی به عالم غیب. هجرتی از تجمع حول محور شیطان به تجمعی که حول محور امام شکل می گیرد. و این شوق و محبت به امام است که این هجرت را شکل می دهد.
حجت الاسلام عرفان گفت: بسیاری از افرادی که در پیاده روی اربعین شرکت میکنند با سختی هایی مواجه می شوند اما این سختی ها را به جان میخرند. آن چه که باعث می شود این سختی ها و این پیاده روی برای آنها گوارا باشد و هر سال هم مشتاق تر می شوند که این تجربه معنوی را درک کنند شوقی است که به امام دارند.
وی یادآور شد: به این نکته اشاره کردم که وسعت کربلا را باید درک کرد به این معنا که اگر می خواهیم پیوند راستین و واقعی میان پیاده روی اربعین و ظهور رقم بخورد باید میدان درگیری در کربلا، عقبه و افق درگیری در کربلا را ستیزش حق و باطل بدانیم. بنی امیه چون خطای محاسباتی داشتند عاشورا را در روز دهم سال ۶۱ هجری قمری تمام شده دیدند. اما در نگاه اولیای الهی، ائمه اطهار و اهل بیت علیهم السلام عاشورا آغاز و اوج ستیزش تمدنی حق و باطل بود.
عرفان با بیان اینکه افق درگیری در کربلای امام حسین علیه السلام و فرجام آن ستیزش، پیروزی جبهه حق به رهبری بقیه الله اعظم عجل الله تعالی فرجه الشریف است، گفت: اگر وسعت کربلا بدرستی درک شود دلیل تاکیدات فراوانی که در روایات برای زیارت امام حسین علیه السلام داریم و ثواب بی نظیری که برای زیارت ایشان برشمرده اند را در می یابیم.
وی تصریح کرد: اینکه در سلوک اولیای الهی می بینیم که به زیارت امام حسین(ع) می رفتند و به آن سفارش می کردند، این ظرفیتی است که دانشگاه کربلا در انسجام بخشی و پی ریزی یک قدرت انگیزشی معطوف به ظهور حضرت بقیه الله اعظم دارد.
حجت الاسلام دکتر عرفان تاکید کرد: پیاده روی اربعین که سالیانی است با عظمت و شکوه میلیونی در حال برگزاری است در حقیقت، رزمایش جامعه ایمانی در اضطرار و مطالبه حجت و امام زمان خودشان است.
این پیاده روی، ضیافت امام معصوم است. ضیافتی که صرفا جا و مکان و غدا نیست
استاد حوزه و دانشگاه در بیان سومین پیوند بین پیاده روی اربعین با مهدویت گفت: شما در پیاده روی اربعین تجلی خُلق عصر ظهور را می بینید. در حقیقت این پیاده روی، ضیافت امام معصوم است. ضیافتی که صرفا جا و مکان و غذا نیست.
کارشناس مهدوی خاطرنشان کرد: محوریت ِاین ضیافتِ تجلی که شما در رفتار، سلوک و اخوت اجتماعی در پیاده روی اربعین می بینید، امام است. مردم این سنخ مهربانی خالصانه و مشفقانه که در پیاده روی اربعین وجود دارد را در جای دیگری تجربه نمی کنند. در محبت ها و داد و ستدهای اجتماعی غیر اربعین، محوریت امور مادی است. حتی در خانه و در تعاملات خانوادگی گاهی امور مادی، محوریت است.
وی ادامه داد: اما شما می بینید عده ای با تمام تمایزات قومی، نژادی و حتی مذهبی از سراسر دنیا در پیاده روی اربعین شرکت می کنند و با رفتارهای مشفقانه و خالصانه مواجه می شوند. به عبارت دیگر یک سنخ اخوت اجتماعی بی نظیر در پیاده روی اربعین دیده می شود که این اخوت اجتماعی در حقیقت نمونه و ویترینی است از اتفاقاتی که قرار است در عصر ظهور رخ دهد.
عرفان تصریح کرد؛ اساسا در جامعه ایمانی و زیست مومنانه معیارها، ملاک ها و انگیزه های مادی و دنیایی هیچ گاه ملاک برای تعاملات اجتماعی نیست و مردم این خلق و تجلی مهربانی عصر ظهور را در پیاده روی می بینند.
مدرس تاریخ و تمدن اسلامی افزود: آنجه باعث می شود این زیارت شیرین باشد و به یک تجربه معنوی ماندگار برای مردم تبدیل شود و مسیر زندگی برخی را تغییر دهد، به رفتارهای ایمانی باز می گردد که با محوریت امام معصوم در پیاده روی دیده می شود.
وی خاطرنشان کرد: باز تاکید میکنم آنچه برای جامعه منتظر مهم است، درک وسعت دانشگاه بزرگ کربلاست. پیاده روی اربعین و زیارت امامحسین علیه السلام عبادتی است در مقیاس عبادت یک امت و عمق و بنای این زیارت باید برای دیگران تبیین شود.
نظر شما