خبرگزاری شبستان-خراسان جنوبی؛ زینب روحانی مقدم: فرهنگ اسلامی، حجاب را نهتنها به عنوان یک پوشش ظاهری، بلکه بهعنوان نمادی از حیا، عزت نفس، امنیت روانی و احترام به کرامت انسانی معرفی میکند، اما فرهنگ غربی با رویکردی فردگرایانه، آن را نوعی محدودیت تلقی کرده و با استفاده از ابزارهای رسانهای، هجمهای هدفمند و سازمانیافته علیه این ارزش دینی به راه انداخته است. این در حالی است که آموزههای اسلامی بهویژه در قرآن کریم، روایات اهل بیت علیهمالسلام، و سیره معصومین، بارها بر ضرورت رعایت حیا و عفاف در همه شئون زندگی، اعم از ظاهر و باطن تأکید کردهاند. حجاب به عنوان یکی از مصادیق عفاف، نهتنها ارتباط مستقیمی با سلامت روانی و اخلاقی جامعه دارد، بلکه به طور بنیادین، ساختار روابط اجتماعی و خانوادگی را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.
در این میان، الگوگیری از سبک زندگی اهل بیت (ع)، بهویژه امام رضا علیهالسلام که در عصر خود با جریانهای فکری و فرهنگی متعدد و گوناگونی مواجه بود، میتواند چراغ راهی برای درک صحیحتر از فلسفه حجاب و مواجهه منطقی و حکیمانه با مخالفان این اصل اسلامی باشد.
*جایگاه عفاف و حجاب در سبک زندگی اسلامی
حجتالاسلام حسین محمددوست-مدرس حوزه علمیه خراسان- در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان با تأکید بر اهمیت تحلیل جایگاه آموزههای دینی در تحقق اهداف دین، اظهار کرد: برای درک جایگاه عفاف و حجاب، باید نگاه کلنگر به اهداف دین داشته باشیم. یکی از اهداف بنیادین دین، شکوفاسازی استعدادهای درونی و بالقوه انسان است.
به گفته وی، حجاب و عفاف یکی از ابزارهای مؤثر در این مسیر است؛ چرا که با تمرکز زدایی از ظاهر و جسم انسان، بستر توجه به روح، شخصیت، تواناییها و فضائل انسانی را فراهم میکند.
حجت الاسلام محمددوست تصریح کرد: فرد نیمهبرهنه بیشتر به عنوان یک جسم یا ابزار جنسی قضاوت میشود، اما وقتی پوشش منطقی و متناسبی وجود داشته باشد، شخصیت، دانش، هنر و توانمندیهای فرد مورد توجه قرار میگیرد و نوع ارتباطات اجتماعی نیز بر همین اساس شکل میگیرد.
نقش خانواده و جامعه در ترویج فرهنگ عفاف و حجاب
این مدرس حوزه علمیه با اشاره به نقش کلیدی خانواده در تربیت دینی و اخلاقی انسان، گفت: الگوهای رفتاری و واکنشهای اطرافیان نقش تعیینکنندهای در شکلگیری رفتار انسان دارند. خانواده به دلیل ارتباط نزدیک، مستمر و عمیق، تأثیر فراوانی بر شکلگیری عفاف و حجاب در فرزندان دارد.
وی در ادامه افزود: جامعه نیز با واکنشهای خود نسبت به رفتارهای افراد، در تقویت یا تضعیف فرهنگ عفاف مؤثر است. بهعنوان نمونه، اگر جامعه از دختر محجبه حمایت کرده و او را مورد محبت و تمجید قرار دهد، موجب دلگرمی او خواهد شد. اما اگر دختران بدحجاب یا بیحجاب با استقبال و رفتار مثبت دیگران مواجه شوند، عملاً در مسیر غلط خود مصممتر خواهند شد.
*حجاب در سیره امام رضا (ع)
حجتالاسلام محمددوست با اشاره به سیره امام رضا (علیهالسلام) در حوزه عفاف و حیا، بیان کرد: حجاب صرفاً پوششی ظاهری نیست بلکه نمادی از زندگی باعفت و مملو از حیا است. حجاب صرفاً پوششی ظاهری نیست بلکه نمادی از زندگی باعفت و مملو از حیا است.
وی در ادامه گفت: در منابع تاریخی و حدیثی شیعه، گزارشهایی وجود دارد که نشاندهنده سطح بالای حیای امام رضا (ع) در رفتارهای روزمره است؛ مانند اینکه آن حضرت هرگز به غلامان و کنیزان خود سخن زشت نمیگفتند، پای خود را جلوی دیگران دراز نمیکردند، و سخن کسی را قطع نمیکردند.
حجت الاسلام محمددوست تصریح کرد: وقتی عنصر حیاء تا این حد در زندگی امام رضا (ع) پررنگ بوده است، بدیهی است که آن حضرت نسبت به ظاهر و پوشش خود نیز بسیار حساس بوده و بیتوجه به پوشش و آداب اجتماعی ظاهر نمیشدند.
واکنش امام رضا (ع) به بیحیایی و بیتوجهی به حدود شرعی
مدرس حوزه علمیه خراسان با بیان اینکه حجاب یک واجب شرعی است، گفت: امام رضا (ع) نیز مانند سایر آموزههای دینی، در برابر بیحجابی و رفتارهای ناپسند بیتفاوت نبودهاند.امام رضا (ع) نیز مانند سایر آموزههای دینی، در برابر بیحجابی و رفتارهای ناپسند بیتفاوت نبودهاند
وی با ذکر نمونهای تاریخی توضیح داد: آن حضرت حتی نسبت به اسراف در مصرف میوه توسط برخی افراد واکنش نشان داده و فرمودهاند: «اگر شما نیاز ندارید، دیگرانی هستند که نیازمندند.» این مثال، نشاندهنده آن است که حضرت در مقابل هر نوع منکر، واکنشی دلسوزانه، منطقی و همراه با تذکر ارائه میدادند. بنابراین، در مواجهه با بیحجابی نیز همین روش را میتوان الگو قرار داد.
راهکارهای مقابله با هجمههای فرهنگی علیه حجاب بر اساس سیره امام رضا(ع)
حجتالاسلام محمددوست به نحوه مواجهه امام رضا (ع) با جریانهای فرهنگی مختلف در زمان خود اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از ویژگیهای برجسته سیره رضوی، مناظره و گفتوگوی علمی و مستدل با مخالفان بود. در کتاب "عیون اخبار الرضا (ع)" تألیف شیخ صدوق، نمونههایی از گفتوگوهای امام با بزرگان ادیان و فرقهها آمده است که ایشان با اخلاق اسلامی، منطق قوی و منابع مورد قبول طرف مقابل، از حقانیت مکتب شیعه دفاع میکردند.
مدرس حوزه علمیه افزود: امروز نیز دغدغهمندان حوزه حجاب باید با استفاده از همین روش به مقابله با تبلیغات فریبنده و سطحینگری فرهنگ غرب درباره زن و حجاب بپردازند. تبیین فلسفه حجاب با استدلالهای منطقی و مستند، راهکاری کارآمد برای مقابله با هجمههای فرهنگی است.
وی در پایان یادآور شد که رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در سالهای اخیر بارها بر لزوم تبیین منطقی، مستند و به دور از احساسات درباره مسأله حجاب تأکید کردهاند.
نظر شما