استاد «محمد علی مجاهدی» متخلص به «پروانه» از شاعران نامدار شعر آیینی در گفتگو با خبرنگار فرهنگ و اجتماع خبرگزاری شبستان با اشاره به نقش شعر آیینی در ترویج فرهنگ عاشورا گفت: مقایسه منصفانه بین اشعار آیینی پیش از انقلاب و بعد از انقلاب، نشان می دهد که حتی شعرایی که میانه چندانی با اشعار آیینی ندارند؛ اقرار می کنند که دو دهه اخیر، دوره بالندگی شعر آیینی در قلمرو زبان فارسی بوده است؛ یعنی اگر شعر آیینی پیش از انقلاب را به مثابه نهالی در نظر بگیریم؛ بعد از انقلاب این نهال تبدیل به یک درخت تناور شده است که امروزه هزاران نفر در سایه سار آن حضور دارند و از مفاهیم فرهنگی، سیاسی و انسانی آن استفاده می کنند.
وی تصریح کرد: به هر حال شعر آیینی خصوصا در بُعد شعر ولایی و شعر عاشورایی بالاخص در حوزه شعر ولایی شاخص ترین شعر آیینی ما در حوزه مرثیه است.
استاد مجاهدی با بیان اینکه شعر آیینی در طول تاریخ نقش مهمی در ترویج فرهنگ عاشورا داشته است افزود: واقعه عاشورا را می توان به یک پازل بزرگ موضوعی تشبیه کرد که هر قطعه یک گوشه از واقعه عاشورا را به ما نشان می‌دهد، وقتی این قطعه ها در جای خود قرار گرفتند یک تصویر کامل شکل می گیرد، شعر عاشورایی کارش همین است، یک قطعه را انتخاب می کند و به آن می‌پردازد و هدفش صرفا تحریک احساسات مخاطب نیست بلکه بیان زوایای مختلف این روایت بزرگ است.
این ادیب برجسته در ادامه تصریح کرد: طی ۱۳ صده گذشته قرائت های مختلفی از فرهنگ عاشورا صورت گرفته که مهمترین آنها قرائت عاطفی و ماتمی است که محتشم کاشانی پیشقراول این قرائت است و ترکیب بند ماندگار عاشورایی او هم در همین زمینه سروده شده است؛ اما به تدریج قرائت های دیگری به آن اضافه شد؛ مانند قرائت عرفانی «عمان سامانی»؛ وی با آفرینش اثر گنجینه الاسرار، یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین مثنوی‌های عرفانی و حماسی در ادبیات فارسی را خلق کرده است که این اثر به بیان واقعه عاشورا از دیدگاهی عرفانی و حماسی می‌پردازد.ضمن اینکه در دوره ناصری و قاچاری هم شاهد این آثار حماسی و عاشورایی بوده ایم .
وی گفت: بنده خودم بر این عقیده ام که امروزه شاعر عاشورایی ما باید یک شیوه شعری آمیزه ای از نگاه های مختلف را در اثر خود به نمایش بگذارد؛ یعنی هم بُعد حماسی،عرفانی و معرفتی داشته باشد و هم بُعد حقوقی،احساسی و عاطفی که نمک شعر را تشکیل می دهد مورد توجه قرار بگیرد، در این صورت است که اشعار ما در عصر حاضر صبغه ماندگاری به خود خواهد گرفت.
استاد مجاهدی با بیان اینکه شعر برخی از مداحان از اصالت لازم برخوردار نیست بیان کرد: ما حتی پیش از انقلاب هم شاهد چنین آفت هایی در حوزه خانش ماتمی صرف از فرهنگ عاشورا بودیم؛ متاسفانه بعد از انقلاب هم برخی بر این آسیب ها و آفت ها دامن زده اند؛ بنده در حد توانم با ارایه بایدها و نبایدها، موارد الزامی و پرهیزی شعرعاشورایی سعی نمودم عزیزان را از ادامه این مسیر باز دارم که تا حدی هم توفیق حاصل شده است؛ اما متاسفانه بعضی از این مداحان هم شاعرند و هم مداح که هیچ نیازی به استاد در خود احساس نمی کنند و ظاهرا هم از مستندات تاریخ عاشورا چیزی نیاموخته اند و اطلاعات کافی دراین زمینه ندارند. ضمن اینکه حل این مساله برعهده سازمان تبلیغات اسلامی است که امور مداحان را تمشیت می کند.
وی با بیان اینکه امروزه شاعران جوان گرایش زیادی به شعر آیینی دارند اظهار کرد: در کنار همه این رویش های تحسین‌برانگیز ریزش هایی هم مشاهده می شود. متاسفانه آثار معیوب کم نداشته ایم ولی خوشبختانه مخاطب خود آن ها را به حاشیه رانده است.
نظر شما