حجت الاسلام «احمدرضا سبحانی» در گفتگو اختصاصی و تفضیلی با خبرنگار خبرگزاری شبستان اصفهان به درس های قیام امام حسین(ع) پرداخت و در بخشی از این مصاحبه به آسیب های عزاداری نیز اشاره کرد و برای رفع این چالش نیز راهکارهایی ارائه داد.
واقعه کربلا مکتب درس آموزی بوده که امروز جامعه به آن درس ها نیاز دارد از این جهت به تعدادی از درسهای قیام امام حسین(ع) اشاره کنید.
وفاداری و اعتماد متقابل یکی از این درس ها است که امام حسین (ع) با یارانش رابطهای بر پایه صداقت، اعتماد و وفاداری داشت. او با شفافیت اهداف خود را بیان کرد و یارانش با آگاهی کامل از خطرات، او را همراهی کردند.در جامعه امروز، ایجاد روابط مبتنی بر اعتماد و صداقت، بهویژه در محیطهای کاری و اجتماعی، باعث کاهش تنش و افزایش همکاری میشود که باید ارتباطات شفاف و بدون ابهام را تمرین کنیم.
هدفمندی و استقامت در برابر سختیها از دیگر درس های این مکتب بزرگ است که امام حسین(ع) با وجود آگاهی از سرانجام مسیر خود، به دلیل پایبندی به ارزشها و اهدافش، از مسیر حق بازنگشت و دیگر یارانش نیز این هدفمندی را درک کرده و با او همراه شدند.
با توجه به این شاخصه در دنیای مدرن که پر از چالشهای روانی و اجتماعی است، داشتن هدف روشن و استقامت در برابر موانع میتواند به افراد کمک کند تا در برابر استرس و ناامیدی مقاومت کنند.
شجاعت در بیان حقیقت از دیگر پیام های سازنده و درس آموز قیام کربلا است که در این خصوص امام حسین (ع) و یارانش در برابر ظلم سکوت نکردند و شجاعانه حقیقت را بیان کردند، حتی به قیمت جانشان هم بود و امروز در جامعه لازم بوده که همین مقوله جرات ابراز عقیده و دفاع از ارزشها در برابر فشارهای اجتماعی یا سیاسی مهم بوده و البته به تقویت عزت نفس و سلامت روان کمک میکند.
ارتباط امام حسین(ع) با اهل و عیال خود و یارانش از نگاه روانشناختی حائز اهمیت بوده و تجارب سازنده و هدفمندی را به جامعه منتقل می کند که از این منظر نیز به ابعاد اجتماعی و روانشناسی قیام کربلا بپردازید.
همدلی و حمایت عاطفی در جریان کربلا مشهود بود که امام حسین (ع) با یاران و خانوادهاش ارتباط عمیقی داشت و در لحظات سخت، با همدلی و حمایت عاطفی، روحیه آنها را تقویت میکرد که نمونهاش همراهی با خانواده و یاران در شب عاشورا و دلداری دادن به آنها بود.
همین همدلی در روابط امروزی میتواند به کاهش افسردگی کمک کند و گوش دادن فعال و ابراز محبت بدون قضاوت، مهارتهایی هستند که باید در جامعه تقویت شوند تا جامعه از بسیاری از مشکلات خارج شود.
آموزش فداکاری و ایثار اجتماعی از جلوههای ممتازی این حادثه بود که یاران امام حسین (ع) نمونهای از ایثار بودند که برای حفظ ارزشهای انسانی و دینی، از منافع شخصی گذشتند.
در جامعه مدرن که فردگرایی گاهی غالب است، تقویت حس نوعدوستی و همکاری گروهی میتواند به انسجام اجتماعی و کاهش خودمحوری کمک کند و فعالیتهای داوطلبانه و مشارکت در کارهای خیر نمونههای عملی این درس هستند.
بررسی ابعاد روانشناسی قیام امام حسین(ع) نشان می دهد که روابط انسانی مبتنی بر صداقت، همدلی، هدفمندی و شجاعت، نهتنها در آن زمان بلکه در جامعه امروز نیز میتوانند به سلامت روان و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند.
برگزاری مراسمهای عزاداری به ویژه در ماه محرم و صفر با تحریف و چالشهایی به دلیل بی توجهی به بعضی از توصیه ها و دور اندیشی ها روبرو شده که به این موضوع بپردازید و برای آن راهکار ارائه دهید.
تهدیدات و آسیبهای مراسم عزاداری حسینی و راههای پیشگیری از آنها موضوعی حساس و چندوجهی است که نیازمند بررسی دقیق از منظر فرهنگی، اجتماعی، امنیتی است.
آسیبهای اجتماعی و فرهنگی تهدیدات و آسیبهای مراسم عزاداری حسینی است که در بعضی از مراسمات ممکن است به دلیل عدم آگاهی یا تأثیرات فرهنگی، از اصول دینی فاصله گرفته و به خرافات یا رفتارهای غیرمعتبر منجر شوند مانند قمهزنی یا استفاده از ابزارهای غیرمتعارف که باید این قبیل رفتارها مدیریت شود.
تفرقهافکنی بین گروههای مختلف عزاداری و یا بر اثر اختلافات سلیقه ای چالشی جدی است که برخی گروهها یا افراد برای ایجاد اختلاف بین مذاهب یا گروههای اجتماعی از طریق تحریف پیام عاشورا از آن استفاده می کنند.
رفتارهای افراطی از دیگر موارد نگران کننده بوده که بعضی از اقدامات مانند آسیب به خود یا دیگران در قالب عزاداری ممکن است به وجهه فرهنگی و مذهبی مراسم خدشه وارد کند.
آموزش و آگاهیبخشی بهترین و سریع ترین مولفه برای پیشگیری و رفع نگرانیهای این دسته از آسیبهای فرهنگی و اجتماعی به شمار میرود که با برگزاری جلسات آموزشی توسط علما و روحانیون برای تبیین اهداف قیام عاشورا و پرهیز از خرافات و همچنین نظارت بر محتوا و تشویق به استفاده از مطالب مورد وثوق و حائز اهمیت توسط مداحان و سخنرانان آگاه که از تحریفات دینی جلوگیری کنند.
تهدیدات امنیتی از یک منظر قابل بحث است که حملات تروریستی مراسم عزاداری به دلیل تجمعات بزرگ، هدف بالقوه برای گروههای افراطی و تروریستی هستند و البته دستگاه های امنیتی به آن میپردازند.درگیریهای محلی اختلافات بین گروههای عزادار زمینه ساز بروز تهدیدهایی می شود که گاهی هم دشمن از آن بهره برداری می کند.
سواستفاده سیاسی از این مراسمات که به بهرهبرداری گروههای سیاسی یا معاند از این مراسم برای تجمعات بزرگ می شود به همین خاطر تقویت تدابیر امنیتی لازم بوده تا با همکاری نیروهای انتظامی و امنیتی، نظارت بر مراسم و جلوگیری از نفوذ گروههای معاند صورت پذیرد و از طرفی هم نظارت بر تجمعات با برنامهریزی دقیق برای مدیریت جمعیت و جلوگیری از ازدحام خطرناک موثر خواهد بود.هوشیاری اجتماعی در این خصوص بسیار مهم است که تشویق عزاداران به گزارش فعالیتهای مشکوک و پرهیز از رفتارهای تحریکآمیز لازم است.
آلودگی صوتی و ایجاد مزاحمت برای مردم برگزاری این مراسمات را متاثر می کند که مشاهده میشود بعضی از هیاتهای مذهبی استفاده بیش از حد از سیستمهای صوتی در ساعات نامناسب دارند و این موضوه مزاحمت برای دیگران ایجاد کند.
عزاداری ها از منظر اجتماعی باید چه جریانی را طی کنند تا علاوه بر کسب آگاهی و فیض معنوی، جامعه نیز از آن بهره بیشتری برد.
تأکید بر پیامهای وحدتبخش عاشورا برای کاهش اختلافات لازم بوده و باید در این روز و شب ها از اختلافات مذهبی و قومی دوری کرد و با آموزش ایمنی در عزاداری و ترویج روشهای ایمن عزاداری مانند زنجیرزنی استاندارد و پرهیز از خودزنی مفاهیم اثر بخش و گسترده این قیام بزرگ تبیین شود.
عزاداری حسینی بهعنوان یکی از مهمترین آیینهای مذهبی شیعیان بوده و فرصتی برای ترویج ارزشهای دینی و انسانی است که در این میان متولیان مراسمها از این ظرفیت بهره برده و با برنامهریزی هدفمند به دستیابی نتایج اثر بخش کمک کنند.
نظر شما