خبرگزاری شبستان_خراسان جنوبی؛ در دنیای امروز که زندگی ما بیش از پیش پیچیده و پر مشغله شده است، بسیاری از افراد در جستجوی نزدیک شدن به خداوند و جلب رضایت او هستند. برخی از این افراد در این مسیر، با تمرکز روی مستحبات به دنبال ثواب و پاداشهای بیشتر هستند.
اعمالی همچون نماز شب، زیارتهای مستحب و دیگر عبادات اضافه که در ظاهر، نشانگر توجه ویژه به دین و نزدیکی به خداوند است. اما گاهی اوقات این تمرکز بر مستحبات باعث میشود که افراد از واجبات دینی غافل شوند یا آنها را به تعویق بیندازند.
حضرت علی علیهالسلام در حکمت ۳۹ نهج البلاغه به ما یادآوری میکنند که عمل به مستحبات زمانی ارزش دارد که به واجبات ضرر نرساند. این سخن گوهربار امام علی علیهالسلام نه تنها در دوران خودشان بلکه در زمانه ما نیز صدق میکند و میتواند چراغ راهی برای تنظیم اولویتهای دینی در زندگی روزمره باشد.
در این راستا، زهرا رمضانیان، کارشناس علوم قرآن و حدیث در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری شبستان در برنامه «شنبههای علوی»، به بررسی این نکته پرداخت که چرا باید اولویت عمل به واجبات را بر مستحبات قرار دهیم و چگونه باید به اصول اسلامی نگاه کنیم تا نه تنها به خداوند نزدیک شویم، بلکه در جامعهای سالمتر و بر اساس دستورات واقعی اسلام زندگی کنیم.
وی افزود: این حکمت گرانسنگ امام علی (ع) که در آن آمده است: «لا قُربَةَ بِالنَّوَافِلِ إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِضِ»، به معنای آن است که هیچگونه نزدیکی به خداوند از طریق اعمال مستحب به دست نمیآید، اگر این اعمال مستحب به واجبها زیان وارد کند.
رمضانیان توضیح داد: در شرایط کنونی و در جوامع مذهبی، بسیاری از افراد به شدت درگیر انجام مستحبات و اعمال ثوابآور هستند و کمتر به این توجه دارند که آیا این اعمال به واجبات دینی و شرعی آنان آسیب میزند یا خیر.
این کارشناس علوم قرآن و حدیث با اشاره به این که برخی از افراد بیش از حد بر انجام مستحبات متمرکز شدهاند، گفت: این امر گاهی موجب غفلت از واجبات و ضروریات دینی میشود، که در نهایت به زیان فرد و جامعه میانجامد.
وی تصریح کرد: در بسیاری از موارد، افراد جامعه آنقدر به ثواب اعمال مستحبی اهمیت میدهند که در عمل، آگاهانه یا ناآگاهانه از واجبات زندگی خود غافل میشوند. این رفتار میتواند موجب بروز تجملات، بدعتها، و اسرافهای مختلف در زندگی فردی و اجتماعی شود.
این کارشناس علوم قرآن و حدیث در ادامه افزود: برای مثال، برخی افراد عرفیات و سنتهای غیرضروری را به عنوان واجبات شرعی در نظر میگیرند و به آنها اهمیت میدهند، در حالی که این موارد ممکن است هیچگونه ارتباطی با اصول دینی و شرعی نداشته باشند.
رمضانیان تأکید کرد: کلام امام علی (ع) در این زمینه، بسیار راهگشا و عمیق است. ایشان با بصیرت و دوراندیشی، به شرایط امروز جامعه نگاه کرده و در پیامی که امروز نیز معتبر و پرمعنی است، تأکید کردهاند که در عمل به دین، باید اولویت با واجبات باشد و نه مستحبات.
وی در ادامه گفت: سخن امام علی (ع) در این حکمت، به ما یادآوری میکند که در پی اجر و ثواب نباید از انجام واجبات غافل شویم. در حقیقت، باید اطمینان حاصل کنیم که واجبترین وظایف خود را به درستی انجام میدهیم و پس از آن به مستحبات پرداخته شود.
این کارشناس علوم قرآن و حدیث با تأکید بر اهمیت برتری دادن به واجبات، بیان کرد: در زندگی دینیمان باید مراقب باشیم که تأکید بر مستحبات باعث کوتاهی در واجبات نشود. این امر نه تنها در سطوح فردی، بلکه در ابعاد اجتماعی نیز تأثیرگذار است و موجب گسترش فرهنگ صحیح دینی و کاهش اسراف و تجملات میشود.
نظر شما