خبرگزاری شبستان-هرمزگان، مصیب رجایی؛ جنگ از ابعاد پیدا و پنهان فراوانی برخوردار است و ویرانی و تخریب منازل و نابودی و از بین رفتن زیرساخت ها در مناطق شهری یکی از ابعاد آشکار آن است و این خرابی ها به همراه خاطرات تلخ از دست دادن عزیزان و همنوعان و شنیدن صداهای وحشتناک انفجار بمب ها و موشک ها به روح و روان انسان آسیب های جبران ناپذیری وارد می کند.
آثار جنگ می تواند تاثیرات زیادی را بر تمامی جوانب زندگی فردی و اجتماعی افراد جامعه بگذارد و ترس، اضطراب، ناتوانی، درماندگی، سوگ، بیخوابی و بسیاری احساسات دیگر، بخشی از تجربه روانی افراد در بحرانهای دوران جنگ است.
شبستان بنا بر رسالت حرفه ای خود برای ارتقاء بینش و سطح آگاهی مخاطبان به سراغ محمد رضا فرشاد، دکتری تخصصی مشاوره و عضو هیأت علمی دانشگاه حکیم سبزواری رفته است و بررسی موضوع «راهکارهای حفظ سلامت روان در روزهای جنگی» را از وی جویا شده است که ماحصل آن را با هم مرور خواهیم کرد.
تشریح آثار و پیامدهای روانی جنگ
دکتر فرشاد به تشریح آثار و پیامدهای روانی جنگ پرداخت و گفت: جنگ ها به جز ویرانی شهرها، اثر مخرب نامرئی بسیار مهمتری به دنبال دارند و آن آسیب رساندن به روح و روان انسان هاست که در این بین زنان، کودکان و سالمندان بیشتر در معرض خطر می باشند.
وی با بیان اینکه آثار روانی جنگ گاهی تا پایان عمر با انسان می ماند و او را از زندگی عادی دور می کند، یکی از ابزارهای مهم جنگ روانی را رسانه ها معرفی کرد و گفت: رسانه ها با تولید اخبار دروغ و جعلی و گزارشهای ضد و نقیض باعث سردرگمی و نگرانی بیشتر مردم میشوند.
این دکتری تخصصی مشاوره و عضو هیات علمی دانشگاه با اذعان به اینکه احساساتی مانند ترس، اضطراب، اندوه و حتی خشم در بحرانهای جنگی واکنشی طبیعی هستند و نباید سرکوب شوند، عنوان کرد: گوش دادن به موسیقی آرام، خواندن کتاب، نقاشی، نوشتن خاطرات و انجام فعالیت های مرتبط با هنر و خلاقیت، (مدیریت هیجان) مانند تنفس عمیق، مدیتیشن، یوگا، تای چی و ذهن آگاهی، استرس مواقع بحران جنگ را کاهش میدهد.
وی بر پیگیری اخبار از رسانه های معتبر، بیان احساسات با افراد امن و آگاه، مدام از جنگ و پیامدهای آنان در حضور کودکان صحبت نکردن، نیفتادن در تله فاجعه انگاری، شخصی سازی نکردن این اتفاق به عنوان یک خطای ذهنی و فاصله گرفتن از افراد منفی گرا تاکید کرد و ادامه داد: برای حفظ و ارتقای سلامت روان در شرایط بحران جنگ باید با خانواده، دوستان و نزدیکان تماس منظم داشته باشند؛ زیرا حفظ روابط انسانی به منظور دریافت حمایت اجتماعی به صورت تلفنی، مجازی یا حضوری تاثیر مثبت در سلامت روان دارد.
نحوه مراقب از سلامت روان کودکان
دکتر فرشاد در رابطه با چگونگی مراقب از سلامت روان کودکان نیز گفت: کودکان خواسته یا ناخواسته درگیر مسائل مرتبط با جنگ می شوند و آموزش خانواده ها در زمینه پیشگیری از آسیب های جدی امر مهمتری از جلوگیری کامل از دیدن صحنه های دلخراش جنگ است.
وی با ذکر این نکته که بچه ها در فضای مجازی، از صحبت کردن بزرگترها، تغییر و تحولاتی که در جامعه در حال وقوع است و جنگنده هایی که بر فراز شهرها می بینند، شاهد جنگ هستند پس بنابراین ضرورت دارد تا خانواده ها با کسب آموزش های لازم در جهت کاهش آسیب روانشناختی گام بردارند، افزود: کوتاهی در این زمینه موجب ماندگاری پیامدهای جنگ در بطن خانواده به صورت استرس، اضطرای و افسردگی تا سالیان سال است.
این دکتری تخصصی مشاوره، تکرار مطالب حملات دشمن و انهدام شهرها و زیرساخت ها را برای همه اعضای خانواده بویژه کودکان بسیار آسیب زننده دانست و اضافه کرد: ایجاد محیط امن و حمایتگر، تمرین روش های آرامبخش متناسب برای کودکان، انجام بازی های خلاقانه، قصه گویی و هنر نمایش برای کمک به ابراز احساسات و تمرین های ساده تنفس عمیق و تمرکز ذهنی مانند تمریناتی که در قالب بازی انجام میشود، برای ایجاد حس امنیت در کودکان ضروری است.
وی افزود: وی درباره آموزش مهارت های ابراز احساسات برای کودکان به والدین توصیه کرد که صحبت آزاد و بدون قضاوت درباره ترس ها و نگرانی های کودکان داشته باشند.
اهتمام ویژه خانواده های به افراد سالمند
فرشاد با تاکید بر اینکه خانواده ها در این شرایط باید نسبت به سالمندان توجه ویژه ای داشته باشند، تصریح کرد: ایجاد شرایطی که سالمند در آن احساس امنیت و آرامش داشته باشد و برقراری تماس های مداوم و منظم و سرکشی و دلجویی از آنان باید در اولویت قرار گیرد.
وی ایجاد شبکه ارتباطی خانواده، دوستان و همسایگان برای سالمندان را ضروری دانست و توصیه کرد که در صورت بروز علائم شدید اضطراب، افسردگی یا افکار خودکشی در بین هر کدام از اعضای خانواده در اسرع وقت به متخصصان سلامت روان مراجعه کنند.
نظر شما