معصومه ظهیری دبیر ستاد راهبری زن و خانواده در گفتگو با خبرگزاری شبستان در استان قم با اشاره به اهمیت موضوع جمعیت و تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری در این خصوص، تصریح کرد: یکی از مهمترین تهدیدات فرهنگی و اجتماعی کشور، کاهش نرخ فرزندآوری است.
آموزههای دینی، مشوق فرزندآوری
وی با استناد به آیات قرآن و روایات اسلامی، فرزندآوری را نه تنها امری طبیعی و مطلوب، بلکه عبادتی الهی عنوان کرد که از مصادیق نعمتهای پروردگار است.
این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به آیه ۷۲ سوره نحل، یادآور شد: خداوند در قرآن کریم، میفرماید: «وَاللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا وَجَعَلَ لَکُمْ مِنْ أَزْوَاجِکُمْ بَنِینَ وَحَفَدَةً وَرَزَقَکُمْ مِنَ الطَّیِّبَاتِ: و خدا برای شما همسرانی از جنس خودتان قرار داد و از همسرانتان، فرزندان و نوادگانی پدید آورد، و از نعمت های پاکیزه و دلپذیر به شما روزی داد،» درواقع داشتن فرزند را نعمتی از جانب خود برشمرده است و پیامبر اکرم(ص) نیز در روایتی می فرماید: «ازدواج کنید و فرزند بیاورید، چرا که من به کثرت شما در قیامت افتخار میکنم.» ظهیری تصریح کرد: فرزندآوری در چارچوب ازدواج مشروع، عامل رشد معنوی خانواده، تربیت نیروی انسانی مؤمن و بقا و پویایی جامعه محسوب میشود.
کاهش جمعیت، تهدیدی جهانی با پیامدهای چندلایه
دبیر ستاد راهبری زن و خانواده کاهش تمایل به فرزندآوری را پدیدهای جهانی دانست و تأکید کرد: بسیاری از کشورهای توسعهیافته امروز با پیامدهای ناشی از بسته شدن پنجره جمعیتی و پیری جمعیت مواجه شدهاند.
پیوند جمعیت با اقتدار ملی و امنیت کشور
این استاد حوزه و دانشگاه تاکید کرد: کاهش جمعیت موجب افت قدرت سیاسی کشور، وابستگی به نیروی کار مهاجر و اختلال در برنامهریزیهای بلندمدت اقتصادی و مدیریتی خواهد شد.
ظهیری همچنین تصریح کرد: از منظر اجتماعی، افزایش جمعیت سالمندان و کاهش جمعیت مولد منجر به چالشهای مراقبتی، بهداشتی و روانی گستردهای خواهد شد و در آینده، بهجای توسعه مهدکودکها، باید به فکر ساخت مراکز نگهداری سالمندان باشیم، که این مسئله، بار اقتصادی و روانی سنگینی بر دوش خانوادهها و دولت خواهد گذاشت.
دبیر ستاد راهبری زن و خانواده تأکید کرد: کاهش نرخ فرزندآوری نه تنها باعث گسست نسلی و انزوای خانوادهها میشود، بلکه ساختار شبکههای حمایت اجتماعی را نیز تضعیف میکند. از سوی دیگر، کاهش نیروی کار فعال، به افت تولید ملی و کاهش درآمدهای مالیاتی منجر خواهد شد که این موضوع بهویژه در نظامهای مردمسالار، که پایههای آن بر مشارکت عمومی استوار است، بسیار حائز اهمیت است.
در نهادهایی همچون مدارس، دانشگاهها، مساجد و فرهنگسراها باید گفتمان روشنگرانه و مستدل درباره ارزش خانواده پرجمعیت و سبک زندگی اسلامی تقویت شود.
ظهیری با بیان اینکه اقتدار دفاعی، امنیتی و علمی کشور وابسته به نیروی جوان و کارآمد است، گفت: نیروی انسانی جوان، ستون فقرات هر جامعهای است که در تولید علم، نوآوری، رشد اقتصادی و ارتقای فرهنگ و تمدن نقش بیبدیل دارد. اگر این سرمایه از دست برود، کشور از درون دچار خسران خواهد شد.
بحران جمعیت نیازمند جهاد تبیین است
وی با تأکید بر لزوم مقابله با تفکرات نادرستی مانند «فرزند کمتر، زندگی بهتر»، بر ضرورت جهاد تبیین برای پاسخ به شبهات موجود در ذهن جوانان و خانوادهها تأکید کرد و افزود: در نهادهایی همچون مدارس، دانشگاهها، مساجد و فرهنگسراها باید گفتمان روشنگرانه و مستدل درباره ارزش خانواده پرجمعیت و سبک زندگی اسلامی تقویت شود.
دبیر ستاد راهبری زن و خانواده ترویج الگوهای موفق از خانوادههای دارای فرزندان صالح، تولید محتوای رسانهای اقناعی و جذاب، و تبیین فواید تربیتی و روحی خانوادههای چندفرزندی را از دیگر راهکارهای مؤثر دانست.
راهکارهای عملی برای عبور از بحران
ظهیری همچنین بر نقش مؤثر سیاستهای حمایتی اقتصادی در این زمینه تأکید کرد و گفت: تأمین مسکن، تسهیلات شغلی، امنیت شغلی مادران، اصلاح قوانین حمایتی و توجه به شرایط خانوادههای پرجمعیت، از الزامات موفقیت سیاستهای افزایش جمعیت است. چراکه یکی از عوامل مهم بازدارنده در فرزندآوری، نگرانی خانوادهها نسبت به از دست رفتن موقعیت شغلی مادران است.
دبیر ستاد راهبری زن و خانواده طراحی بستههای حمایتی جامع برای گروههای مختلف، از جمله زوجهای جوان، ناباروران، و خانوادههایی که پس از تولد فرزند اول با تأخیر در فرزند دوم دچار ناباروری موقت شدهاند را ضروری دانست و تصریح کرد: امروز با پیشرفتهای پزشکی، محدودیتهای باروری کاهش یافته و حتی بانوان بالای ۴۰ سال نیز میتوانند صاحب فرزند سالم شوند، مشروط به دریافت آموزشهای لازم و مراقبتهای بهداشتی.
ظهیری با اشاره به ابعاد فرهنگی و معنوی فرزندآوری، تأکید کرد: در ادعیه اسلامی نیز بر طلب فرزند صالح و مؤمن از درگاه الهی سفارش شده است. وی آیه شریفه «رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّیَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْیُنٍ» را نمونهای از این درخواست معنوی عنوان کرد.
نگاه آیندهنگر، لازمه برنامهریزی جمعیتی
وی در پایان با تأکید بر اینکه فرصت استفاده از پنجره جمعیتی در حال سپری شدن است، خاطرنشان کرد: اگر در سالهای باقیمانده، جبران مافات صورت نگیرد، در آیندهای نهچندان دور با بحرانهای جبرانناپذیری در حوزههای گوناگون روبرو خواهیم شد. از اینرو، حرکت جهادی، همدلی و طراحی برنامههای هدفمند در تمامی سطوح، ضرورتی انکارناپذیر برای حفظ آینده کشور است.
نظر شما