استفاده از هوش مصنوعی در آموزش و یادگیری زبان فارسی

«فاطمه نامی»، عضو هیئت علمی دانشگاه امیرکبیر و مدیر مرکز رشد، نوآوری و یادگیری الکترونیک بنیاد سعدی در گفتگو با خبرنگار فرهنگ و اجتماع خبرگزاری شبستان گفت: هدف ما در بخش مرکز رشد، نوآوری و یادگیری الکترونیکی گسترش استفاده از انواع فناوری ها و بسترهای برخط و از جمله هوش مصنوعی برای گسترش آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان است.

وی با بیان اینکه ما با دو رویکرد از فناوری استفاده می کنیم تصریح کرد: رویکرد اول تامین نیاز «مدرسان آسفا» است؛ یعنی با ارایه دوره های استادپروری یا دوره های مهارت افزایی به آنها کمک می‌کنیم تا دانش لازم برای آموزش زبان فارسی و استفاده از فناوری را یاد بگیرند و بتوانند در کلاس های خود استفاده کنند. رویکرد دوم ما استفاده از فناوری برای تسهیل فارسی آموزی در مورد فارسی آموزان است. در این منظر ما تلاش می کنیم محتوای متناسب تولید کرده، کتاب های خود را تعاملی کرده و آنها را مجهز به انواع قابلیت های دیجیتال با استفاده از هوش مصنوعی کنیم زیرا هوش مصنوعی به ما کمک می کند تا محتوای متناسب را به سادگی و با هزینه خیلی کمتر در مقایسه با حالت سنتی در اختیار داشته باشیم. ما می توانیم آن را به سادگی به روز رسانی کرده و از هوش مصنوعی بخواهیم تصاویر مختلفی را برای کلاس های من تولید کند. من این تصاویر را در کلاس خود استفاده می کنم و ممکن است در ترم آینده و کلاس های دیگر این تصاویر دیگر کاربردی برای من نداشته باشد؛ بنابراین مجددا اقدام به تولید تصاویر برای کلاس های دیگر می کنم اما در حالت آموزش سنتی دست ما بسته است چرا که تنها از یک کتاب فیزیکی استفاده می کنم.

نامی ادامه داد: به جز این قابلیت با کمک هوش مصنوعی می توان محتوای تعاملی تولید کرد که این محتوا در قالب دوره های «موک» یا دوره های«برخط غیر همزمان» با هدف افزایش دانش مهارت آموزگاران آسفا قرار می گیرد تا مخاطبان ما در سراسر جهان به سادگی بتوانند به این محتوا دسترسی پیدا کنند یا بتوانند در یک دوره غیر همزمان شرکت کنند. دوره غیر همزمان این ویژگی را دارد که دیگر نیاز نیست در یک ساعت مشخص یا یک روز مشخص حاضر شوم و هر زمانی که برای من مناسب است می توانم در جلسه حضور پیدا کنم و مرحله به مرحله دوره را بگذرانم. این دوره در پایان یک آزمونی دارد که اگر آن را پشت سر بگذارم، گواهی پایان دوره را دریافت می کنم. ما فعلا دو دوره به این شیوه برگزار کرده ایم که عبارتند از دوره روش تدریس زبان فارسی و روش تدریس کتاب های بنیاد سعدی. در حال حاضر دوره آموزش زبان فارسی به کمک فناوری را برای یک دوره موک یا برخط غیر همزمان در دست ضبط داریم و در نظر داریم تعداد این دوره ها را از دو دوره به پنج دوره و در حالت بسیار بسیار ایده آل به هفت دوره افزایش دهیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه امیرکبیر افزود: برای این دوره ها، مخاطبان ما به طور ویژه مدرسان آسفای داخل ایران و مدرسان آسفای غیر ایرانی هستند. در طول این سالها حدود ۳۰۰ الی ۴۰۰ نفر فقط در دوره روش تدریس ما ثبت نام کردند. در این میان برخی افراد دوره را پشت سر گذرانده و برخی نتوانسته اند در این امر توفیق یابند و لازم است از ابتدا دوره را بگذرانند. به دلیل مخاطبان زیاد این دوره ها قصد داریم آنها را افزایش دهیم.

وی خاطر نشان کرد: تصور بفرمایید شما بخواهید ویدیوهای آموزشی تولید کنید برای انجام این کار به صورت سنتی باید به استودیو بروید، به ازای هر دقیقه هزینه پرداخت کنید، سپس ویدیوهای شما ویرایش شود که این امر خیلی هزینه بر خواهد بود اما می توانید از هوش مصنوعی بخواهید ویدیوهای کوتاه آموزشی برای شما بسازد.

مدیر مرکز رشد، نوآوری و یادگیری الکترونیک بنیاد سعدی تصریح کرد: دومین مسئله تصویرگری کتاب ها است. همان طور که می دانید گرافیست و موارد اینچنینی هزینه بر است اگرچه گرافیست ها نظر نهایی را در تولید محتوا و کتاب ها خواهند داد اما به عنوان محتوای کمک آموزشی شما می توانید از هوش مصنوعی بهره ببرید و تصاویر مرتبط تولید کنید تا در کنار کتابی که به صورت سنتی سر کلاس می برید، محتوای دیجیتال نیز داشته باشید. شاید فردی هزینه رنگی چاپ کردن کتاب خود را نداشته باشد، بچه ها معمولا کتاب های سفید و سیاه را جذاب نمی بینند اما در قالب فایلPDF  و یا حتی در قالب تصاویر یک سری تصاویر مرتبط را می خواهم در کلاس خود از آنها استفاده کنم. برای این امر به سادگی تصاویر را با هوش مصنوعی تولید کرده و به رمزینه سریع پاسخ کیورآرکد تبدیل می کنم. رمزینه را ممکن است در یک برگه چاپ کرده یا در کتاب خود قرار دهم تا بچه ها آن را اسکن کرده و وارد آن بخش شده تا به تماشای ویدیو، گوش دادن صوت و مشاهده تصاویر بپردازند.

وی گفت: نکته جالب اینجاست که می توان از هوش مصنوعی استفاده کرده تا از زبان فارسی با لهجه های فراوان خروجی گرفت. گاهی اوقات ممکن است این خروجی شبیه زبان ایرانی نشود ولی کارکردهای خود را دارد و بسیار مفید است زیرا با توجه به مخاطب یعنی فارسی آموز جامعه هدف شما می توانید خروجی مرتبط داشته باشید.