خبرگزاری شبستان-آران و بیدگل/روح اله باقری؛ در سرزمینی که گل از دل خاک می‌روید و عطرش تا عرش می‌رود، آیین زندگی با شکوفه‌ها گره خورده است. کاشان، شهر گل و گلاب، بار دیگر با شروع فصل برداشت گل محمدی، نه‌تنها به تماشای شکوفه‌ها، که به روایت زندگی نشسته است. در این گزارش، به دل گلستان‌های بخش مرکزی شهرستان کاشان می‌رویم تا از زبان مردم، معنای گل را بشنویم؛ گلی که نان است، نفس است، نیایش است.
عطر نان در میان گل‌ها
ساعت پنج صبح است. آفتاب هنوز سرک نکشیده، اما کوچه‌های روستاهای نیاسر، قمصر، جوشقان و برزک پر از هیاهوی خاموش گل‌چینان است. زن و مرد، پیر و جوان، با چشمانی خواب‌آلود اما قلبی امیدوار، به سمت مزارع روانه می‌شوند. «این گل، نان ماست»، پیرمردی می‌گوید که بیش از ۴۰ سال است گل می‌چیند. دستانش چروک خورده، اما نوازشگر هر گلبرگ است؛ انگار دارد دعا را از زمین برمی‌دارد.
گل محمدی در کاشان تنها محصولی اقتصادی نیست؛ با زندگی مردم آمیخته است. بنا بر گفته‌ی علی محلوجی، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان کاشان، بیش از ۴۰ هزار خانوار در چرخه تولید، فرآوری و فروش گل محمدی نقش دارند. سالانه بیش از ۱۰ هزار تن گل از گلستان‌ها برداشت می‌شود؛ گلی که در بیش از ۲ هزار و ۶۵۰ هکتار زمین می‌روید و ریشه در دل مردم دارد.
۲۴ واحد صنعتی و ۱۷۰۰ واحد سنتی؛ ستون‌های بومی اقتصاد کاشان در گلاب‌گیری
وقتی نخستین دیگ‌های گلاب در کاشان به جوش می‌آیند، عطر آن تا دل کوچه‌ها می‌دود. گلاب‌گیری برای کاشانی‌ها تنها یک فرآیند تولیدی نیست، آیینی است آمیخته با ذکر، دعا و صبر. خانواده‌هایی هستند که از پدر تا پسر و از مادر تا دختر، در خانه‌های‌شان سنت گلاب‌گیری را حفظ کرده‌اند؛ همان‌هایی که گلابشان راهی مشهد، قم، کربلا و حتی بازارهای دبی و هند می‌شود.
۲۴ واحد صنعتی و نزدیک به ۱۷۰۰ واحد سنتی، ستون‌های اصلی این صنعت بومی هستند. کارگاه‌هایی که نه فقط بوی گلاب می‌دهند، بلکه خاطره، فرهنگ و روزی مردم را نیز در خود دارند. بسیاری از این واحدها با بازدید گردشگران داخلی و خارجی، به مراکز فرهنگی نیز تبدیل شده‌اند.
گردشگری معنوی؛ گلابی برای دل، دعایی برای روح
فصل گل، فقط فصل کشاورزی نیست؛ فصل زیارت، مشاهده و لمس زیبایی است. گردشگران از شهرهای مختلف و حتی کشورهای دیگر، در این روزها به کاشان می‌آیند تا آیین گلاب‌گیری را از نزدیک ببینند؛ آیینی که در میان بخار گلاب، نوای صلوات و لبخند مردم، روح تازه‌ای به دل‌ها می‌دمد.
اقامتگاه‌های بوم‌گردی، کارگاه‌های سنتی، تورهای گلاب‌چینی و برنامه‌های فرهنگی، فرصتی کم‌نظیر برای توسعه گردشگری معنوی و پایدار در این منطقه فراهم کرده‌اند. تجربه زیستن در کنار مردمانی که گل را با دعا می‌چینند، برای هر گردشگری یادماندنی است.
صنعت گلاب‌گیری کاشان؛ فرصت ها و چالش ها
صنعت گلاب‌گیری کاشان، با وجود قدمت و اصالت، با چالش‌هایی نیز روبرو است. تغییرات اقلیمی، کمبود منابع آبی، ورود محصولات تقلبی به بازار، و عدم حمایت کافی از تولیدکنندگان، از جمله مهم‌ترین این چالش‌ها هستند.
با این حال، فرصت‌های بی‌شماری نیز پیش روی این صنعت وجود دارد. برندسازی جهانی، توسعه گردشگری، فرآوری محصولات جانبی گل محمدی، و استفاده از فناوری‌های نوین در تولید، می‌توانند به رونق و پایداری این صنعت کمک کنند.
سخن آخر؛ عطر کاشان تا کجا خواهد رفت؟
کاشان، شهری است که با گل می‌اندیشد و با گلاب می‌زید. مردمانی که در سخت‌ترین روزگارها نیز، گل را تنها نمی‌گذارند. امروز، فرصت آن است که با حمایت از تولیدکنندگان، صنایع فرآوری، برندسازی جهانی و توسعه گردشگری، این سرمایه ملی را بیش از پیش شکوفا کرد.
در روزگاری که جهان به‌دنبال معنا، زیبایی و اصالت است، کاشان، همان جایی است که گل، همه‌ی این‌ها را در خود دارد.
نظر شما