به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از فارس در میان صفحات درخشان تاریخ اسلام، نام امام حسن مجتبی (ع) به عنوان نماد کرامت، گذشت و انسانیت میدرخشد. امامی که نهفقط در سخاوت و بخشش بینظیر بود، که آموزگار بزرگ فضیلتهای اخلاقی و اجتماعی نیز به شمار میرفت. در روزگاری که معیارهای انسانی در تندباد منفعتطلبی و بیعدالتی رنگ باختهاند، بازگشت به آموزههای اهل بیت (ع) میتواند چراغی روشن در مسیر جامعه باشد.
به مناسبت میلاد کریم اهل بیت (ع)، مسجد نصیرالملک شیراز شاهد برگزاری مراسمی معنوی و معرفتی بود که در آن، نماینده ولیفقیه در استان فارس، به شرح یکی از احادیث ارزشمند این امام همام پرداخت. در این روایت، امام حسن (ع) سه معیار اساسی انسانیت و مروت را برمیشمارد: غیرت بر دین، اصلاح مال و رعایت حقوق دیگران.
امامجمعه شیراز با تحلیل شرایط اجتماعی و اقتصادی امروز، این آموزهها را به عنوان راهکاری عملی برای اصلاح جامعه مطرح میکند. از اهمیت حفظ باورهای دینی در برابر جنگ شناختی دشمنان گرفته تا ضرورت مدیریت اقتصادی و رعایت حقوق دیگران، هر یک از این سه معیار، بازتابی از انسانیت و مسئولیتپذیری فردی و اجتماعی است. این گزارش، به بررسی این سه شاخصه اساسی در کلام امام حسن مجتبی (ع) و ارتباط آن با چالشهای امروز جامعه میپردازد.
آیتالله لطفالله دژکام، در این مراسم به حدیثی از امام حسن مجتبی (ع) اشاره کرد که سه معیار اصلی مروت و انسانیت را مشخص میکند: «شُحُّ اَلرَّجُلِ عَلَی دِینِهِ وَ إِصْلاَحُهُ مَالَهُ وَ قِیَامُهُ بِالْحُقُوقِ»؛ یعنی انسانیت در گرو سه ویژگی است: غیرت بر دین، اصلاح مال و رعایت حقوق دیگران.
غیرت دینی؛ نخستین ویژگی مروت
آیتالله دژکام بیان میکند: «انسان باید نسبت به دین غیرت داشته باشد، زود دست از دین خود برندارد و در مقابل جریانهای انحرافی بایستد. در این روزگاری که جنگ عقیده و جنگ شناختی در دنیا راه انداختهاند، انسانیت به این است که ما پای دین خود بایستیم. چقدر دشمنان هزینه میکنند که پایههای دینداری را در ملت ما سست کنند؟ اینجا معلوم میشود که انسانیت و مروت در مردم چقدر ریشه دارد.»
وی همچنین به مقایسه وضعیت امروز با صدر اسلام پرداخته و یادآور میشود: «در آغاز اسلام، دشمنان پیامبر اکرم (ص) گفتند که شرایط معیشتی را برای مسلمانان سخت کنیم تا از دین خود دست بکشند. آیا امروز نمیخواهند همین کار را با ما بکنند؟ اما شما ملت بزرگی هستید و همانند شعب ابیطالب، در برابر فشارها ایستادهاید.»
اصلاح مال و پرهیز از تضییع سرمایه
دومین ویژگی که امام حسن مجتبی (ع) به آن اشاره دارند "وَ إِصْلاَحُهُ مَالَهُ" است؛ یعنی اصلاح و مدیریت صحیح اموال. دژکام در توضیح این فراز از روایت میگوید: «کسی که مردانگی دارد، نمیگذارد اموالش ضایع شود و آن را رشد میدهد. برخی افراد درآمد زیادی دارند، اما نمیتوانند مال خود را مدیریت کنند. تضییع مال از نشانههای عدم مروت است. یکی از مصادیق تضییع مال، مصرف بیرویه انرژی در کشور ماست. ما در زمستان ۸۰۰ میلیون مترمکعب گاز تولید میکنیم و باز هم کمبود داریم. چرا؟ چون آن را ضایع میکنیم. ایرانیها روی گنج گاز و نفت هستند، اما باید یاد بگیرند چگونه آن را درست مصرف کنند.»
او که از متخصصان و مهندسان می خواهد تا در طراحی ساختمانها و سیستمهای مصرف انرژی دقت بیشتری به خرج دهند می گوید: «نشان مردانگی و مروت متخصصان ما این است که ساختمانهایی طراحی کنند که مصرف انرژی در آنها بهینه باشد.»
ادای حقوق دیگران؛ سومین ویژگی انسانیت
ویژگی سوم که امام حسن (ع) به آن اشاره کردهاند "وَ قِیَامُهُ بِالْحُقُوقِ" است، یعنی انسان کسی است که حقوق دیگران را رعایت کند. آیتالله دژکام در این باره میگوید: «پیش امام حسن مجتبی (ع) حق هیچکس ضایع نمیشود و پیروان ایشان نیز باید چنین باشند. مردم باید تلاش کنند که حقوق یکدیگر را به رسمیت بشناسند، چراکه احترام به حقوق دیگران نشانهی بالاترین درجهی انسانیت است.»
وی با انتقاد از عملکرد سازمانهای جهانی در رعایت حقوق ملتها، به مثالهایی از زورگوییهای بینالمللی اشاره کرده و می گوید: «سازمان ملل متحد تشکیل شد که حقوق ملتها رعایت شود، اما چقدر دیدهایم که یک کشور زورگو، قطعنامهای که حق ملتهایی مثل ما را تضمین میکند، وتو کرده است؟ وتو یعنی حق تو را به رسمیت نمیشناسند.»
راهی برای تحقق مروت در جامعه امروز
سخنان آیتالله دژکام بر این نکته تأکید دارد که مفاهیمی مانند مروت و انسانیت نباید فقط در قالب تعاریف باقی بمانند، بلکه باید بهعنوان یک راهکار عملی در زندگی اجتماعی و فردی به کار گرفته شوند. حفظ غیرت دینی، مدیریت صحیح اموال و رعایت حقوق دیگران، سه شاخصه مهمی هستند که میتوانند جامعهای قوی، متعالی و مستقل بسازند.
نظر شما