به گزارش خبرگزاری شبستان، مسجد، علاوه بر جنبههای معنوی و عبادی، همواره در طول تاریخ، مرکز فعالیتهای فرهنگی، اجتماعی و تربیتی بوده است. از دوران صدر اسلام تاکنون، مساجد نقشی محوری در شکلگیری تمدن اسلامی ایفا کردهاند؛ از محل تعلیم و تربیت گرفته تا بستری برای پرورش استعدادهای فکری و هنری. این مکانها همواره قلب تپندهای برای هدایت جامعه بودهاند و بسیاری از نهضتهای فکری و تحولات اجتماعی از درون آنها جوشیده است.
در این میان، با تغییرات اجتماعی و فرهنگی قرن اخیر، حفظ جایگاه مساجد بهعنوان مراکز اثرگذار در زندگی جوانان، اهمیت ویژهای پیدا کرده است. با گسترش سرگرمیهای مدرن و سبک زندگی شهری که سبب فاصله گرفتن نسل جدید از فضاهای دینی شده بود، نهادی شکل گرفت که توانست با استفاده از ابزارهای فرهنگی و هنری، بار دیگر ارتباط بین جوانان و مساجد را تقویت کند؛ نهادی که امروز با نام کانونهای فرهنگی هنری مساجد شناخته میشود.
۱۸ اسفند، یادآور تأسیس این کانونهاست؛ نهادی که از سه دهه پیش با هدف تقویت فعالیتهای فرهنگی در دل مساجد شکل گرفت و توانست با وجود تمام چالشها و کاستیها، به یکی از پویاترین و تأثیرگذارترین نهادهای فرهنگی کشور تبدیل شود. این کانونها، با جذب نوجوانان و جوانان، توانستند بستری برای رشد استعدادهای آنان در زمینههای مختلف فراهم کنند و فعالیتهای متنوعی همچون طرحهای قرآنی، کتابخانههای تخصصی و برنامههای هنری را در مساجد رونق ببخشند.
با گذشت ۳۲ سال از تأسیس کانونهای فرهنگی هنری مساجد، این کانونها با حداقل امکانات اما حداکثر تلاش، توانستهاند جایگاه ویژهای در میان نوجوانان و جوانان پیدا کنند. امروز، در حالی که بسیاری از نهادهای فرهنگی با چالشهایی همچون کمبود بودجه و کاهش مخاطب مواجهاند، کانونهای مساجد همچنان پرقدرت به مسیر خود ادامه میدهند و نقشآفرینی مؤثری در فضای فرهنگی کشور دارند.
۳۲ سال استمرار در مسیر فرهنگسازی
تاسیس ۲۸ هزار کانون فرهنگی هنری در کشور با دو و نیم میلیون نفر عضو ثبتنامی، از جمله دستاوردهای این ستاد است.
کانونهای فرهنگی هنری مساجد از بدو تأسیس تا امروز، با وجود تغییرات اجتماعی و فرهنگی، همچنان پایدار و تأثیرگذار باقی ماندهاند. به گفته رئیس ستاد کانونهای فرهنگی هنری مساجد کشور، این کانونها در سه دهه گذشته شاهد تحولات بسیاری بودهاند، اما در این مسیر پرفراز و نشیب، مستمر و ثابتقدم ماندهاند. تاسیس ۲۸ هزار کانون فرهنگی هنری در کشور با دو و نیم میلیون نفر عضو ثبتنامی، از جمله دستاوردهای این ستاد است.
این تعداد گسترده از اعضا، خود نشاندهنده جایگاه و اهمیت این کانونها در میان نوجوانان و جوانان است. بسیاری از این افراد، در حوزههای متنوع فرهنگی و هنری به فعالیت پرداخته و توانستهاند استعدادهای خود را در فضایی معنوی و دینی شکوفا کنند.
سرود، فعالیتی که در مساجد کشور فراگیر شده است
یکی از مهمترین فعالیتهایی که طی سالهای اخیر در کانونهای فرهنگی هنری مساجد رونق چشمگیری داشته، ایجاد گروههای سرود است. گروههای سرود مسجدی با خلق سرودهای جذاب، توانستهاند تأثیرات فرهنگی عمیقی در جامعه بگذارند و شور و نشاط خاصی به محیطهای دینی ببخشند.
این روند، سبب شده که سرودخوانی از فضای محدود مساجد خارج و به جشنوارههای ملی راه یابد. همین موضوع، نشاندهنده ظرفیت بالای این کانونها در حوزه هنرهای آیینی است که میتواند مورد حمایت بیشتری قرار گیرد.
به گفته حجتالاسلام ملانوری، از میان دو و نیم میلیون عضو ثبتنامی کانونها، بیش از ۱۰۰ هزار نفر در رشتههای مختلف فرهنگی و هنری فعالیت میکنند که بخش مهمی از آنها به حوزه قرآن و معارف اسلامی اختصاص دارد.
رونق فعالیتهای قرآنی در دل مساجد
از دیگر اقدامات شاخص کانونهای فرهنگی هنری مساجد، توسعه فعالیتهای قرآنی است. این نهادها با برگزاری جلسات تلاوت، جزءخوانی، تفسیر و مسابقات قرآنی، بستری برای آشنایی بیشتر نسل جوان با مفاهیم الهی فراهم کردهاند.
به گفته حجتالاسلام ملانوری، از میان دو و نیم میلیون عضو ثبتنامی کانونها، بیش از ۱۰۰ هزار نفر در رشتههای مختلف فرهنگی و هنری فعالیت میکنند که بخش مهمی از آنها به حوزه قرآن و معارف اسلامی اختصاص دارد.
تئاتر و نمایشهای آیینی، بستری برای انتقال مفاهیم دینی
نمایشهای مذهبی و آیینی یکی از عرصههایی است که کانونهای فرهنگی هنری مساجد توجه ویژهای به آن داشتهاند. اجرای تعزیه، نمایشهای مذهبی و تئاترهای دینی، علاوه بر جذب علاقهمندان، به آشنایی بیشتر مردم با مضامین ارزشی و تاریخی کمک کرده است.
این نمایشها که اغلب در مناسبتهای مذهبی اجرا میشوند، تأثیرگذاری عمیقی بر مخاطبان داشته و باعث شدهاند که کانونهای مساجد در عرصه هنرهای نمایشی نیز جایگاه ویژهای پیدا کنند.
۱۲ هزار کتابخانه مسجدی، پایگاهی برای ترویج فرهنگ مطالعه
یکی دیگر از فعالیتهای پررنگ کانونهای فرهنگی هنری مساجد، توسعه فرهنگ کتابخوانی است. در حال حاضر، ۱۲ هزار کتابخانه مسجدی در سراسر کشور فعال است که بستری مناسب برای علاقهمندان به مطالعه فراهم کردهاند.
در طول سه دهه گذشته، کانونهای فرهنگی هنری مساجد با حداقل امکانات، اما حداکثر تأثیرگذاری، توانستهاند ارتباط مؤثری میان نوجوانان و جوانان با مساجد برقرار کنند. این کانونها نهفقط بهعنوان مراکز فرهنگی و هنری، که نهادهایی هویتبخش و تربیتی، جایگاه ویژهای در جامعه دارند.
برگزاری نشستهای ادبی، نقد کتاب، و مسابقات کتابخوانی، از جمله برنامههایی است که در این کتابخانهها اجرا میشود و نقش مهمی در گسترش فرهنگ مطالعه، بهویژه در میان نوجوانان و جوانان داشته است.
پلی مستحکم میان جوانان و مساجد
در طول سه دهه گذشته، کانونهای فرهنگی هنری مساجد با حداقل امکانات، اما حداکثر تأثیرگذاری، توانستهاند ارتباط مؤثری میان نوجوانان و جوانان با مساجد برقرار کنند. این کانونها نهفقط بهعنوان مراکز فرهنگی و هنری، که نهادهایی هویتبخش و تربیتی، جایگاه ویژهای در جامعه دارند.
آنچه مسلم است، این کانونها در صورتی که مورد حمایت بیشتر قرار گیرند، میتوانند تأثیر عمیقتری در حوزه فرهنگ و هنر کشور داشته باشند و نسل آینده را با ارزشهای دینی و فرهنگی پیوند دهند. در شرایطی که تهاجم فرهنگی بیش از پیش بر فضای جامعه سایه افکنده، سرمایهگذاری بر روی چنین نهادهایی ضروری و یک راهکار مؤثر برای حفظ هویت ملی و دینی است.
نظر شما