رفع تحریم ها؛ از تهدید تا تشویق

خبرگزاری شبستان: چندی است سیاست خارجی آمریکا و اتحادیه اروپا در قبال ایران وموضوع انرژی هسته ای آن،کانون توجه جامعه بین الملل شده است و به عنوان مهمترین مساله وچالش فراروی قدرت های بزرگ ونظم حاکم بر صحنه بین الملل شده است. بسیاری بر این باورند بزرگترین چالش بیرونی آمریکا در حال حاضر خاورمیانه و صف بندی های جدیدی است که در تقابل با منافع ملی ایران رقم خورده است. درمتن و کانون مرکزی این نگاره کشوری وجودی دارد که مبدع تمامی تحریکات و تهییج کشور های خاورمیانه برعلیه آمریکاست. این موضوع روح حاکم بر مناسبات خارجی آمریکاست که گه گاهی با عنوان تهدید بزرگ عنوان می شود. فضای فی مابین ایران وآمریکا در چند دهه اخیر فضایی است که در آن تهدید وبازدارندگی گفتمان مسلط بر چارچوب های سیاست خارجی است.
از دیدگاه آمریکا ایران در دوهه اخیر به عنوان کشوری تلقی می شود که رویارویی مسلم و منظمی را ضد منافع ملی کشورش بسط داده است که تا کنون توانسته است در دراز مدت بسیاری از جنبش های آزادی بخش اسلامی و نا سیونالیستی را تحت نفوذ خود در آورد وبه همین لحاظ به مرکزی مبدل شده است که بزرگترین رسالت و هدف خود را در تولید ادبیات ضد آمریکایی متمرکز کرده است.در طرف دیگر موضع فعالانه ایران است که آمریکا را عامل اصلی تنش و برهم ریختگی نظم در خاورمیانه می داند و در پی آن است اهداف کوتاه مدت وطولانی مدت امپریالیستی خود را در کشور های خاور میانه رقم بزند واز لحاظی دیگر شرایطی را فراهم کند تا روابط کشورهای این منطقه در راستای را بطه مرکز و پیرامون ،منافع ملی واهداف امنیتی این کشور را تثبیت کند. در واقع این هرم امنیتی که اضلاع آن را وابستگی کشورهای در حال توسعه می سازند وراس این هرم آمریکاست که در پی دخالت های مکرر در پی توازن مطلق این سیاست است.در این طرف ماجرا تاکنون روح حاکم بر سیاق و سویه های داخلی و خارجی آمریکا ستیزی است.
تمامی گزاره های بالا برداشتی واقع گرایانه است که فارغ از پیگیری ریشه های کشاکش های دوکشور به توصیف وتعریف روابط فی مابین و مشی سیاست خارجی آنها می پردازد.
در حال حاضر موضوعی که به مهمترین وچالش برانگیز ترین موضوع حساس سیاسی وامنیتی مبدل شده است دستیابی به انرژی هسته ای توسط جمهور ی اسلامی ایران است که اذهان نخبگان ابزاری وعلمی دنیا را به خود مشغول کرده است. در این میان پیش بینی های ممکن ومتفاوتی از ادامه فرآیند تنش زا آمریکا وایران به چشم می خورد که در آن بارقه هایی از جنگ یا صلح به چشم می خورد. بسیاری آینده را محکوم به جنگ می دانند و بر فرضیات خود ادله تشدید اختلاف ایدئولوژیک را اقامه می کنند وبسیاری دیگرآینده ای را ترسیم می کنند که در آن دوکشور ناچار به تساهل وتسامح بین المللی اند وتمامی معاضدت ها و اختلافات خود را به راهکارهای مسالمت جو واگذار می کنند. در همین راستا تاکنون شاهد سمت گیری هایی بوده ایم که در آن نشانه هایی از جنگ وصلح موقت بوده است و این نشانه ها دال بر آزمون وخطای مراحل اولیه راهکارهای قهر آمیز یامسالمت آمیز بین دوکشور است. افزایش نیروهای نظامی و ناوگان های در یایی در خلیج فارس ،طرح ترسیم خط قرمز امنیتی بری ایران، پیگیری جنگ های منطقه ای توسط کشور های هم پیمان آمریکا بعداز رسیدن به اهداف سیاسی جنگ باعراق، تهدید مرزی و حاشیه ای ایران توسط پایگاه های نظامی آمریکا در کشور های منطقه نشانه هایی است که تدارکات فرضیه جنگ را پررنگ می کند که در آن آمریکا به دنبال خلع ید کامل ایران به بهانه دستیابی به انرژی هسته است. در مقابل نیز افزایش قوای بازدارنده توسط ایران وشنیده شدن امواج احتمال وقوع جنگ در آینده نیز موید این فرضیات است.
از طرف دیگر راهکارهایی که افزایش ضریب مسالمت و صلح را ایجاد می کند بیشتر متوجه راهکارهای کنترل وتعدیل ایران در بحث انرژی هسته ای می شود که خودنیز با مساعی تهدید وتشویق رقم می خورد. چندی پیش شاهد اظهاراتی از هیلاری کلینتون وزیر امر خارجه آمریکا بودیم که در آن به ملغا شدن تمامی تحریم های اقتصادی بر علیه ایران اشاره شده بود.این به نوبه خود نشانه اعلام رضایت ضمنی این کشور و همتایان خود در پیگیری راه حل های مسالمت آمیز در قبال کنترل و تعلیق غنی سازی اورانیوم می باشد. گرچه در این رابطه هیچ گونه نامه کتبی یا روش دیپلماتیکی اعم از مذاکره پیگیری نشده است ولیکن باید تصریح کرد که این اظهارات نشانه ای از قطع اختلافات از طرق مصالحه آمیز است که خود در راستای سیاست تهدید وتشویق قرار می گیرد.قبل از این نیز شاهد جلسه وزرای خارجه شش عضو دائمی شورای امنیت با کاترین اشتون بودیم که در آن پیگیری مذاکره وتماس با ایران در راستای مذاکرات چندگانه اخیر تاکید شد. همچنان نیز شاهد سیاست تشویق وتهدید می باشیم.
در ادامه باید نتیجه گیری کرد هم اکنون ایران در گلوگاهی است که اهمیتش اگر از دفاع مقدس بیشتر نباشد کمتر نیست وآن تثبیت حق استیفای مسالمت آمیز از انرژی هسته ای است، به نحوی که برای جامعه بین الملل خطر محسوب نشود.از طرف دیگر در شرایط کنونی تحریم های اقتصادی که مهمترین آن تحریم فروش نفت وگاز است نیز اوضاعی را رقم زده است که در آن کنترل و حوزه ها و موضع های اقتصادی پیچیده ومشکل شده است و در همین راستا ممکن است مشکلات امنیتی فراوانی را در آینده رقم زند. در چنین شرایطی بهترین راه حل زودبازدهی که ممکن است مفید فایده باشد، کوتاه کردن تحریم از طریق مبادله سوخت 20درصدی وبه تبع آن ارایه اولتیماتومی مبنی بر بازکردن حساب های بانکی بلوکه شده و رفع تحریم ها به غرب است که در سخنان رییس جمهور نیز بدان اشاره شد.
امید است در آینده ای نه چندان دور شاهد مرتفع شدن شرایط تحریم ها وپیدایی راهکارهای فعالانه ومسالمت آمیز برای اختلافات پردامنه بر سر مسئله هسته ای باشیم.
پایان پیام/