خبرگزاری شبستان - مهدی رحمانیان| انقلاب اسلامی ایران، بهعنوان یکی از بزرگترین و تأثیرگذارترین جنبشهای مردمی قرن بیستم، پس از چهار دهه از پیروزی خود همچنان در مسیر پیشرفت و تکامل قرار دارد. این انقلاب که با شعارهای عدالتخواهی، استقلالطلبی و مقابله با استکبار جهانی شکل گرفت، امروز در عرصههای گوناگون اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی به دستاوردهای بزرگی رسیده است. اما هر حرکت عظیم تاریخی برای ادامه مسیر و تحقق اهداف والای خود، نیازمند یک نقشه راه دقیق و آیندهنگرانه است؛ نقشهای که هم دستاوردهای گذشته را بهدرستی تبیین کند و هم مسیر حرکت را برای نسلهای آینده مشخص سازد.
در همین راستا، مقام معظم رهبری در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، بیانیهای جامع و راهبردی تحت عنوان «بیانیه گام دوم انقلاب» صادر کردند؛ متنی که علاوه بر یک سند تحلیلی از گذشته انقلاب اسلامی، منشوری برای آیندهسازی این حرکت عظیم محسوب میشود. این بیانیه، در شرایطی صادر شد که دشمنان انقلاب با جنگ رسانهای و تحریمهای گسترده تلاش داشتند ایران را در بنبست سیاسی و اقتصادی نشان دهند. اما این سند، ضمن تبیین نقاط قوت و دستاوردهای انقلاب، نقشه راهی برای گام دوم حرکت انقلاب ارائه کرد و با نگاه به ظرفیتهای عظیم کشور، امید و انگیزهای تازه در میان جوانان و نخبگان جامعه ایجاد نمود.
بیانیه گام دوم انقلاب را میتوان از زوایای مختلفی مورد بررسی قرار داد؛ از تأکید بر معنویت و اخلاق در سیاستگذاری کلان کشور گرفته تا ضرورت پیشرفت علمی و فناوری، استقلال اقتصادی، عدالتگستری و ایستادگی در برابر توطئههای دشمنان. این بیانیه، نه یک متن سیاسی که نوعی مانیفست برای آینده کشور و گفتمانی راهبردی برای هدایت نسل جوان بهسوی مسئولیتپذیری در مسیر پیشرفت کشور است.
اکنون و در ششمین سالگرد صدور این بیانیه مهم، بررسی ابعاد مختلف آن بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. این گزارش به تحلیل هفت نکته کلیدی از بیانیه گام دوم انقلاب میپردازد که نشاندهنده دقت نظر و آیندهنگری مقام معظم رهبری در هدایت کشور به سمت تمدن نوین اسلامی است.
بیانیهای که رهبر انقلاب بر آن تأکید ویژه دارند
به گفته آیتالله شبزندهدار، مقام معظم رهبری نسبت به این بیانیه توجه ویژهای داشته و حتی تأکید کردهاند: "اگر چه من توصیهای نسبت به آثار خودم ندارم، اما در مورد این بیانیه توصیه میکنم که روی آن کار شود، چون وقت زیادی جهت نوشتن آن صرف کردهام."
این اظهارات نشاندهنده اهمیت محوری این بیانیه در منظومه فکری رهبر انقلاب است.
با گذشت شش سال از صدور بیانیه گام دوم انقلاب، این سند همچنان یکی از مهمترین و راهبردیترین اسناد نظام جمهوری اسلامی ایران محسوب میشود.
حجتالاسلام مروی نیز عنوان کرده که رهبر انقلاب دو هفته بهطور مستمر برای تدوین این بیانیه وقت گذاشتهاند. این میزان از دقت و زمانگذاری برای یک سند سیاسی نشان از جامعیت و برنامهریزی دقیق برای آینده انقلاب دارد.
با گذشت شش سال از صدور بیانیه گام دوم انقلاب، این سند همچنان یکی از مهمترین و راهبردیترین اسناد نظام جمهوری اسلامی ایران محسوب میشود. این بیانیه که در ۲۲ بهمن سال ۱۳۹۷ توسط مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) صادر شد، نقشه راهی جامع برای آینده انقلاب اسلامی است. بسیاری از تحلیلگران این بیانیه را نقطه عطفی در تاریخ انقلاب و بیانگر قدرت مدیریت استراتژیک رهبر معظم انقلاب میدانند.
حجتالاسلام محمد استوار میمندی، مدیر مجتمع عالی حوزوی تربیت مدیر و مدرس حوزههای علمیه قم، در بررسی این بیانیه به هفت نکته اساسی اشاره کرده که در ادامه به تحلیل آنها میپردازیم.
صدور بیانیه در اوج جنگ روانی دشمن
به گفته استوارمیمندی، بیانیه گام دوم انقلاب در شرایطی منتشر شد که دشمنان، بهویژه رسانههای غربی، با یک جنگ روانی گسترده در تلاش بودند که جمهوری اسلامی ایران را در آستانه فروپاشی جلوه دهند. صدور این بیانیه نقشههای دشمن را خنثی کرد و یک پیام قاطع و مستحکم به جهانیان فرستاد که انقلاب اسلامی نهتنها در مسیر پیشرفت قرار دارد، بلکه برای گام بعدی نیز برنامهای منسجم و هدفمند دارد.
بیانیه گام دوم انقلاب را میتوان منشور مدیریتی انقلاب دانست که دربرگیرنده یک مرور کلی از دستاوردهای گذشته بوده و افقهای آینده را نیز ترسیم میکند.
منشور راهبردی انقلاب اسلامی
آنگونه که آن کارشناس حوزه دین می گوید: بیانیه گام دوم انقلاب را میتوان منشور مدیریتی انقلاب دانست که دربرگیرنده یک مرور کلی از دستاوردهای گذشته بوده و افقهای آینده را نیز ترسیم میکند. در دوران رهبری مقام معظم رهبری، اگرچه گزارههای مختلف این بیانیه در سخنان و فرمایشات ایشان مطرح شده بود، اما برای اولینبار این مفاهیم در قالب یک سند مدون و یکپارچه ارائه شد که اهمیت ویژهای دارد.
واژههای جدید در ادبیات سیاسی و انقلابی ایران
به اذعان استوارمیمندی، یکی از نکات قابل توجه در این بیانیه، ورود برخی کلیدواژههای جدید به ادبیات سیاسی و انقلابی کشور است. مفاهیمی همچون:
🔹 «جامعهپردازی» که به معنای حرکت انقلاب بهسوی ایجاد یک جامعه اسلامی آرمانی است.
🔹 «تقابل دوگانه جدید اسلام و استکبار» که به تداوم چالشهای ایدئولوژیک میان جبهه انقلاب و نظام سلطه اشاره دارد.
🔹 «نظریه نظام انقلابی» که رویکرد نوینی در تحلیل و آیندهنگری انقلاب اسلامی محسوب میشود.
این کلیدواژهها بهخوبی نشان میدهند که بیانیه گام دوم یک سند راهبردی و تحول فکری در مسیر انقلاب اسلامی است.
مروری بر دستاوردهای هفتگانه انقلاب اسلامی
در این بیانیه، رهبر معظم انقلاب به هفت دستاورد کلان انقلاب اسلامی اشاره کردهاند که هرکدام بهتنهایی میتواند معیاری برای ارزیابی کارآمدی یک نظام سیاسی باشد. به اذعان استوارمیمندی این دستاوردها عبارتاند از:
1️⃣ پیشرفت علمی و فناوری
2️⃣ عدالت و مبارزه با فساد
3️⃣ اقتصاد مقاومتی و استقلال اقتصادی
4️⃣ عزت ملی و اقتدار بینالمللی
5️⃣ حفظ معنویت و اخلاق در جامعه
6️⃣ ارتقای سبک زندگی اسلامی – ایرانی
7️⃣ نقش جوانان و نیروی انسانی کارآمد
این هفت حوزه بهعنوان محورهای اصلی در بیانیه گام دوم مطرح شدهاند که نشان از نگاه راهبردی و آیندهنگر رهبر معظم انقلاب در مسیر تکامل انقلاب اسلامی دارد.
استوارمیمندی می گوید: بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی را میتوان یک سند هویتبخش و تمدنساز دانست که علاوه بر ارائه یک ارزیابی از عملکرد چهلساله انقلاب، مسیری روشن برای آینده ترسیم کرده است. تأکید رهبر معظم انقلاب بر این بیانیه و دقت ویژهای که در تدوین آن صرف شده است، نشان میدهد که اجرای مفاد این بیانیه باید در اولویت برنامههای نظام قرار گیرد.
با توجه به چالشها و فرصتهایی که در مسیر انقلاب اسلامی وجود دارد، اجرای صحیح و دقیق مفاد این بیانیه میتواند زمینهساز تحقق تمدن نوین اسلامی و پیشرفت همهجانبه کشور در دهههای آینده باشد.
نظر شما