خبرگزاری شبستان، گروه بین الملل؛ فاطمه دوستدار: طی چند روز گذشته، اظهارات «دونالد ترامپ» رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا، درباره نوار غزه افزایش یافت و برای تبدیل غزه به «ریویرای خاورمیانه» طرح جابجایی جمعیت آن را مطرح کرد، پیشنهادی که سؤالاتی را درباره انگیزههای واقعی آن ایجاد کرده است.
این پیشنهاد پس از بیش از ۱۵ ماه نسل کشی توسط اسرائیل در نوار غزه با حمایت مطلق آمریکا که منجر به تخریب گسترده خانهها و زیرساختها شد، مطرح شد.
ترامپ از این تخریب به عنوان بهانهای برای صحبت درباره طرح خود برای آوارگی ساکنان غزه استفاده کرد، طرحی که کاملاً با درخواستهای رسمی قبلی اسرائیل برای آواره کردن فلسطینیها و اسکان مجدد این نوار ساحلی مطابقت دارد.
اما ناظران بر این باورند که همه اینها هدف واقعی آمریکا و اسرائیل نیست. پشت پرده این طرحها با موقعیت استراتژیک غزه و میدانهای گازی در اعماق آبهای فلسطین در دریای مدیترانه مرتبط است.
نوار غزه، منطقه ایدهآل
وال استریت ژورنال در پنجم فوریه ۲۰۲۵ گزارش داد که منابع آمریکایی فاش کردند که ترامپ در تماس تلفنی با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، غزه را به عنوان «منطقه املاک و مستغلات ممتاز» توصیف کرده و از او خواسته درباره نوع هتلها و استراحتگاههایی که می توان در آنجا ساخته شود، فکر کند.
این اظهارات جدا از سیاست اسرائیل در قبال نوار غزه نیست، زیرا تل آویو همواره غزه را به عنوان یک بار امنیتی در نظر گرفته است، اگرچه جاه طلبی بلندمدت این رژیم به تغییر شکل آینده جغرافیایی و سیاسی اش برای تامین منافع اقتصادی و استراتژیکیاش نگاه میکند.
ترامپ تنها به این مسئله که نوار غزه یک منطقه ایده آل برای املاک است، بسنده نکرده است، بلکه در یک کنفرانس مطبوعاتی در کاخ سفید پس از دیدار با نخست وزیر رژیم صهیونیستی اعلام کرد که ایالات متحده کنترل نوار غزه را در دست خواهد گرفت و انتظار مالکیت طولانی مدت آن را دارد.
رئیس جمهوری آمریکا افزود که واشنگتن مسئولیت حذف بمب های منفجر نشده، تسطیح منطقه، تخریب ساختمان های ویران شده و ایجاد فرصتهای شغلی برای ساکنان جدید را بر عهده خواهد داشت.
اما بحث برانگیزترین مسئله این جمله این بود که «غزه پر از آوار است و غزهایها را میتوان به مکانهای دیگر منتقل کرد تا در آرامش زندگی کنند» این مطلب منعکسکننده تمایل ترامپ به تخلیه کامل نوار غزه از جمعیت آن است.
گاز انگیزه اصلی
هدف قرار دادن غزه در طول سالهای گذشته به طور صرف یک تشدید امنیتی نبود، بلکه یک بُعد اقتصادی بسیار مهم را در خود داشت، زیرا سواحل نوار غزه دارای ذخایر عظیم گاز طبیعی هستند.
بر اساس تحقیقات منتشر شده توسط پایگاه اینترنتی «موندویس»، جنگ جاری اسرائیل در غزه را نمی توان از منافع اقتصادی مرتبط با گاز جدا کرد، زیرا اسرائیل در آرزوی کنترل میادین گازی در سواحل نوارغزه است که اولین بار در سال ۱۹۹۹ توسط شرکت گاز بریتانیا کشف شد و امروزه به نام های «غزه مارین ۱» و «غزه مارین ۲» شناخته می شوند.
اسرائیل اشغالگر تقریباً کنترل کامل منابع طبیعی غزه را اعمال می کند که مانع از هرگونه تلاش فلسطینیها برای بهره مندی از آنها می شود.
اسرائیل در نظر دارد که مالکیت این میادین نه تنها در چارچوب هژمونی منطقهای، بلکه برای دستیابی به خودکفایی در گاز و تقویت قراردادهای صادراتی با کشورهای اروپایی که از زمان شروع جنگ در اوکراین به دنبال جایگزینی برای گاز روسیه هستند، یک برگه فشار اقتصادی بزرگ است.
چشم انداز سرمایه گذاری
روزنامه فرانسوی لوموند در پنجم فوریه در گزارشی اعلام کرد که ترامپ علاقه ای به تاریخ پیچیده درگیری در غزه ندارد، بلکه منطقه را از منظر سرمایه گذاری صرف می بیند و رنج مردمی را که تحت محاصره ۱۷ ساله قرار گرفته اند، نادیده می گیرد.
در گزارش آمده است که ترامپ، به عنوان یک غول سابق املاک، با سرزمینهای فلسطینی به عنوان یک «محل سرمایه گذاری» برخورد میکند که میتواند پس از حذف جمعیت دوباره توسعه یابد و طرح خود را به عنوان «بازسازی بر اساس استانداردهای تجاری، نه بر اساس قوانین بین المللی» عنوان کرد.
«جرد کوشنر» داماد ترامپ که معمار به اصطلاح «معامله قرن» بود، به صراحت درباره «پتانسیل عظیم املاک و مستغلات» می گوید: اجرای این طرح مشروط بر است که این مکان از ساکنان آن «پاکسازی» شود.
وی تاکید کرد که تبدیل غزه به یک منطقه توریستی تنها در صورتی امکان پذیر است که یک طرح گسترده برای اخراج ساکنان آن اجرا شود.
برنامه های بلند مدت
به گزارش روزنامه انگلیسی گاردین، این اولین بار نیست که طرحهای مربوط به غزه مطرح میشود، اسرائیل در سال ۲۰۰۷ با تشکیلات خودگردان فلسطین برای خرید گاز غزه به ارزش سالانه ۴ میلیارد دلار مذاکره کرده بود، اما پیروزی جنبش حماس در انتخابات پارلمانی در آن زمان به تعلیق این پروژه و اعمال محاصره شدید بر نوار غزه منجر شد.
در سال ۲۰۲۲، اسرائیل با میانجیگری ایالات متحده آمریکا یک توافقنامه تاریخی تعیین مرزهای دریایی با لبنان منعقد کرد که به آن اجازه داد پروژههای گازی را بدون تهدید قانونی گسترش دهد.
واضح است که هدف آینده اعمال کنترل مشابه بر غزه، از طریق جابجایی جمعیت آن و استفاده مجدد منابع آن به نفع اسرائی» است، که ناظران معتقدند تحرکات سیاسی اخیر این مسئله را تأیید می کند.
مرد معاملات
«نصر عبدالکریم» کارشناس اقتصادی، دراین باره میگوید میادین گازی در دریای نوار غزه ممکن است در ذهن رئیس جمهوری آمریکا و پشت طرحهای او باشد، به خصوص که این چاهها هنوز مورد بهره برداری قرار نگرفته و دارای ذخایر زیادی هستند. «عبدالکریم» توضیح داد که میادین گازی در نوار غزه ممکن است یکی از مسایل مورد نظر ترامپ باشد، به ویژه اینکه او می خواهد در دوره ریاست جمهوری خود به یک راه حل کامل برای مناقشه خاورمیانه دست یابد که به هزینه فلسطینیها باشد.
عبدالکریم توضیح می دهد که ترامپ غزه را یک پروژه اقتصادی در کنار گاز میداند و با پروژه «معامله قرن» از طریق همکاری اقتصادی و دستیابی به صلح در منطقه بسیار سازگار است.
او خاطرنشان میکند که ترامپ مرد معامله است و جهان را با ایدههایی که در دنیا مطرح میکند، پر میکند تا در نهایت این ایدهها به موضوع گفتگوی او با رهبران جهان تبدیل شوند.
فرصت طلایی برای نتانیاهو
اگرچه به نظر می رسید بنیامین نتانیاهو تمایلی به اظهار نظر درباره اظهارات ترامپ ندارد، اما لوموند به نقل از او نوشت که این ایده را «جالب» می داند.
نتانیاهو می داند که تخلیه کامل غزه یک رویا برای شهرک نشینان خواهد بود و کنترل منابع اقتصادی آن به معنای پایان دادن به هر امیدی برای یک کشور مستقل فلسطینی است.
وال استریت ژورنال در گزارش خود اعلام کرد که تیم ترامپ در حال گفتگو با حلقه کوچکی از مقامات آمریکایی در مورد این طرحها بوده و این چشم انداز قبل از دیدار اخیر ترامپ و نتانیاهو اعلام نشده است.
به نظر میرسد بین اظهارات ایالات متحده آمریکا برای «مالکیت بلندمدت» در غزه و اقدامات اسرائیل برای کنترل میادین گازی، نوار غزه با مرحله جدیدی از تهدیدات ژئوپلیتیکی و اقتصادی مواجه است.
اسرائیل غزه را یک فرصت اقتصادی میداند، در حالی که ترامپ با آن بهعنوان دارایی قابل بازسازی برای تبدیل شدن به یک مقصد گردشگری برخورد میکند و ترویج و تبلیغ این افکار و طرحها بهعنوان «بازسازی» انجام میشود، اما واقعیت این است که تمایل سیستماتیک برای ریشهکن کردن فلسطینیها از سرزمینشان و تصرف منابع آنها نهفته است.
نظر شما