خبرگزاری شبستان-مهدی رحمانیان| در دل شهرها و محلات قدیمی فارس، بناهایی سر به آسمان کشیدهاند که گویی تاریخ و معنویت را به هم پیوند دادهاند؛ مساجدی که هر آجر آنها روایتگر ایمان، فرهنگ و هنر ایرانیاسلامی است. این مساجد، در گذر زمان به مراکز تجمع اجتماعی، فرهنگی و حتی تاریخی بدل شدهاند و هویت معماری و دینی ایران را به رخ جهانیان کشیدهاند. با این حال، گذر زمان و تغییرات محیطی موجب شده که برخی از این آثار ارزشمند در معرض آسیب قرار گیرند و به مرمت و احیا نیاز داشته باشند.
استان فارس، بهویژه شهر شیراز، به دلیل برخورداری از مساجدی نظیر مسجد وکیل، مسجد نصیرالملک، مسجد مشیر و مسجد عتیق، همواره مقصد گردشگران داخلی و خارجی بوده است. هر کدام از این بناها با معماری بینظیر و قدمتی چند صدساله گنجینهای ارزشمند محسوب میشوند که بیانگر شکوه هنر ایرانی بوده و معنای واقعی پیوند دین و فرهنگ را به نمایش میگذارند.
با وجود این اهمیت تاریخی و فرهنگی، حفظ و نگهداری از مساجد تاریخی همواره با چالشهای متعددی همراه بوده است. اگرچه در سالهای اخیر گامهای مهمی در زمینه مرمت این آثار برداشته شده، اما همچنان نیازمند توجه و سرمایهگذاری بیشتری هستند. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان فارس در تازهترین اظهارات خود از طرحهای گسترده برای حفاظت و مرمت این بناهای ارزشمند خبر داده و از سرمایهگذاری ۳۰ میلیارد تومانی برای احیای مساجد تاریخی استان سخن گفته است.
این توجه و سرمایهگذاری نشاندهنده عزم جدی برای حفظ هویت تاریخی و فرهنگی فارس و تقویت جایگاه این استان بهعنوان یکی از قطبهای گردشگری کشور است. در این گزارش، به ابعاد مختلف این طرح مرمتی، اهمیت حفاظت از مساجد تاریخی و نقش آنها در توسعه گردشگری مذهبی خواهیم پرداخت.
محمد ثابت اقلیدی، از مرمت ۲۰ مسجد تاریخی در استان فارس خبر داده و گفته: «همکاران ما در حال تدوین طرح مرمت این مساجد هستند و حتی مساجدی که متولی آنها اوقاف است نیز در برنامه مرمتی قرار گرفتهاند. یکی از محصولات گردشگری ما زیارت است و حفظ این بناها میتواند تأثیر بسزایی در جذب گردشگران مذهبی داشته باشد.»
توجه به مرمت مساجد تاریخی
۳ میلیارد تومان برای مرمت مسجد مشیر، ۳ میلیارد تومان برای مسجد وکیل، ۴ میلیارد تومان برای مسجد عتیق و ۴ میلیارد تومان نیز برای مسجد نصیرالملک هزینه شده است.
توجه ویژه به مرمت مساجد تاریخی در سالهای اخیر نشاندهنده عزم جدی برای حفاظت از این آثار ارزشمند است. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان فارس، با اشاره به میزان بودجه تخصیصیافته برای مرمت برخی از مهمترین مساجد تاریخی فارس گفت: «۳ میلیارد تومان برای مرمت مسجد مشیر، ۳ میلیارد تومان برای مسجد وکیل، ۴ میلیارد تومان برای مسجد عتیق و ۴ میلیارد تومان نیز برای مسجد نصیرالملک هزینه شده است. در مجموع، ۳۰ میلیارد تومان برای مرمت این مساجد تخصیص یافته است.»
همکاری با شهرداری برای حفظ مساجد تاریخی
یکی از نکات قابلتوجه در این طرح مرمتی، مشارکت دستگاههای مختلف از جمله شهرداری است. به گفته مدیرکل میراث فرهنگی فارس «مسجد قدس سردزک با همکاری شهرداری مرمت میشود. هدف اصلی ما حفاظت از این مساجد است تا هم هویت تاریخی آنها حفظ شود و هم فضایی مناسب برای حضور گردشگران فراهم شود.»
فارس بهدلیل جایگاه تاریخی و فرهنگیاش، یکی از قطبهای گردشگری کشور بهشمار میرود. ثابت اقلیدی با تأکید بر اهمیت ایجاد زیرساختهای مناسب در مراکز تاریخی گفته «بهدلیل آنکه فارس یکی از قطبهای گردشگری ایران است، اقدامات متعددی در مراکز تاریخی در حال انجام است. ایجاد امکانات مناسب در این مراکز میتواند موجب رضایتمندی گردشگران و افزایش حضور آنها شود.»
مرمت؛ گامی برای توسعه گردشگری مذهبی
مساجد تاریخی استان فارس بهعنوان مقاصد مهم گردشگری مذهبی نیز موردتوجه قرار میگیرند. احیای این بناها میتواند نقش مؤثری در تقویت صنعت گردشگری استان و ایجاد فرصتهای اقتصادی و فرهنگی داشته باشد.
بهترین نوع حفاظت از این مساجد، مرمت و احیای آنها است؛ چراکه این اقدام علاوه بر اینکه به حفظ میراث فرهنگی کمک میکند، با فراهم کردن امکانات مناسب، رضایتمندی گردشگران را نیز به همراه خواهد داشت.
آنگونه که ثابت اقلیدی گفته «بهترین نوع حفاظت از این مساجد، مرمت و احیای آنها است؛ چراکه این اقدام علاوه بر اینکه به حفظ میراث فرهنگی کمک میکند، با فراهم کردن امکانات مناسب، رضایتمندی گردشگران را نیز به همراه خواهد داشت.»
پایداری فرهنگی در سایه مرمت آثار تاریخی
توجه به حفظ مساجد تاریخی فارس و تلاش برای معرفی ظرفیتهای آنها به گردشگران داخلی و خارجی، میتواند گامی مؤثر در راستای پایداری فرهنگی و ارتقای جایگاه این استان در عرصه گردشگری باشد.
با سرمایهگذاری و مشارکت جدی دستگاههای مختلف، این گنجینههای ارزشمند بیش از پیش در معرض دید علاقهمندان قرار خواهند گرفت و به عنوان پل ارتباطی میان گذشته و آینده نقشآفرینی خواهند کرد.
نظر شما