محمد رضا رحمانی، مسئول بازرسی و ارزیابی عملکرد اداره کل اوقاف و امور خیریه استان قزوین در گفتگو با خبرنگار شبستان بیان کرد: یکی از مواردی که در قدیم وقف آن صورت می گرفته است، قنات بوده که واژه قنات کلمه پارسی معرب شده است که در ایران خاوری و افغانستان بیشتر واژه کاریز و در ایران باختری واژه قنات کاربرد داشته است.
وی ادامه داد: کاریز، قنات یا کهریز راهی است که در زیر زمین کنده می شود تا از آن، آب جریان یابد و در واقع کاریز، کانالی است که از دیرباز برای مدیریت آب در زمین ساخته شده و رشته چاهی است که از «مادر چاه» سرچشمه می گیرد و ممکن است هزار ها متر به طول انجامد و سرانجام آب این کاریزها برای شرب و کشت و کار به سطح زمین می رسد و در جاهای خاصی به روی زمین می آیند.
مسئول بازرسی و ارزیابی عملکرد اداره کل اوقاف و امور خیریه استان قزوین تصریح کرد: قنات از یک دهانه که روباز است و یک مجرای تونل مانند زیر زمینی تشکیل شده و دارای چندین چاه عمودی است که مجرا یا تونل زیرزمینی را در فواصل مشخص با سطح زمین مرتبط می سازد.
وی اعلام کرد: قدیمی ترین قنات موقوفه کشور در استان قزوین قرار گرفته است که توسط « خدیجه خانم دختر خواجه بدیعا» درسال 454 هـ.ق وقف شده است و همچنین حمداله مستوفی در نیمه سده هشتم از آن نام می برد.
رحمانی توضیح داد: در حال حاضر این قنات در شهر قزوین به نام قنات آخوند، نوک معروف است و علت نامگذاری نیز بر این اساس بوده است که علامه بزرگوار آخوند ملا خلیلا(خلیل بن غازی قزوینی مؤلف شرح کافی و صافی ) که از دانشمندان سده یازدهم هجری است، در این محله سکونت داشته و آرامگاه وی نیز در مقبره مخصوصی که به ظاهر مدرسه و محل تدریس او بوده است، قرار دارد و از این رو این محله و این قنات و یکی از فنود باغ های قزوین که متصل به شهر است، به نام وی معروف شده است.
وی یادآور شد: البته در خصوص نام این قنات یک احتمال قوی نیز وجود دارد که مرحوم ملا خلیلا، قنات خرابی را تعمیر و آب آن را جاری ساخته که به نام وی معروف شده است.
مسئول بازرسی و ارزیابی عملکرد اداره کل اوقاف و امور خیریه استان قزوین خاطرنشان کرد:وی با اشاره به وضعیت نخستین قنات موقوفه کشور اظهار کرد: در حال حاض آبده این قنات در اراضی «وشته» و« زویار» در شش کیلومتری شمال غرب قزوین واقع است و مادر چاه این قنات نیز در حدود 50 متر است و در زیر سه شاخه می شود و حرکت آن به سوی محله آخوند است و آب این قنات وقف دو محله ریگزار و چینی بندان برای شرب شده است.
ر این قنات آبدهی دارد ولی بخش عمده ای از آن که وارد شهر می شود از بین رفته است ولی مسیر حرکت نیز توسط نگارنده تهیه شده و در اختیار اداره اوقاف شهرستان قزوین برای پیگیری قرار داده شده است.
رحمانی ادامه داد: واقف این قنات در وقفنامه، آب را مختص شاربین محله ریگزار و چینی بندان از محلات قزوین کرده است تا ثواب آن به روح پر فتوح والدین واقف برسد.
پایان پیام/
نظر شما