به گزارش خبرگزاری شبستان از استان قم، اولین اجلاس بینالمللی مدیران مراکز آموزشی و پژوهشی حوزه علوم و مطالعات اسلامی با هدف شناخت ظرفیتها و فرصتهای موجود در مراکز مطالعات اسلامی جهان اسلام، لزوم ایجاد شبکهای منسجم میان مراکز مطالعات اسلامی، تبیین دستاوردهای مراکز علمی ایران در حوزه مطالعات اسلامی و تبیین خلأها، کمبودها و نیازهای موجود در حوزه مطالعات اسلامی در حال برگزاری است و حدود ۴۰ اندیشمند و بسیاری از مدیران مراکز مطالعات اسلامی از ۱۷ کشور حضور دارند.
بنابر این گزارش، آیت الله علیرضا اعرافی امروز (شنبه، ۶ بهمن ماه) در اجلاس بینالمللی مدیران مراکز آموزشی و پژوهشی حوزه علوم و مطالعات اسلامی در دانشگاه قم گفت: در حال حاضر دستاوردها و پیشرفتهای گستردهای در حوزه مطالعات اسلامی بدست آمده که برای تبیین آنها علاوه بر بهرهگیری از روشهای متنوع تحقیق باید از فناوریهای روز مانند هوش مصنوعی نیز به بهترین شکل استفاده کرد.
وی با اشاره به اینکه تحولات جدید فناوری فراتر از ابزار است و محتوا را هم متحول میکند، افزود: باید امکانی فراهم شود تا اطلاعات مراکز علمی و پژوهشی در جهان اسلام به یکدیگر متصل و از طریق فناوریهای پیشرفته همچون هوش مصنوعی، امکان استفاده از دادههای مختلف برای مطالعات دینی در دسترس محققان مسلمان باشد.
آیت الله اعرافی ادامه داد: در عصر جدید ما مطالعات جدیدی در حوزه دین شناسی را شاهدیم که به عنوان مطالعات ناظر به پدیده دین شکل گرفته است، در گذشته ما ۲ نوع مطالعات پیرامون دین داشتهایم، یکی مطالعات پیشا دینی که در خصوص مبانی عقلی دیندای بودهاست و نوع دوم که در سابقه علوم اسلامی پیشینه دارد و مرتبط با مطالعه پس از پذیرش دینی است و در این حوزه دامنه بزرگی از معارف وجود دارد.
مدیر حوزههای علمیه گفت: نوع سومی از مطالعاتی نیز وجود دارد که در این زمان شاهد رشد آن هستیم که مطالعات پسا دینی است و ما در مطالعات اسلامی باید برای هر کدام از این محورها بر مبنای روش صحیح، پاسخ مناسبی داشته باشیم.
حجتالاسلام و المسلمین احمدحسین شریفی، رئیس دانشگاه قم نیز در این همایش، گفت: مرکز پژوهشی دایرةالمعارف علوم عقلی اسلامی، تاکنون هزاران استاد و پژوهشگر برجسته را تربیت کرده و ماهانه دهها مجله معتبر و سالانه صدها کتاب پژوهشی را در حوزه علوم و مطالعات اسلامی منتشر میکند و یکی از فعالیتهای این مرکز، تدوین دایرةالمعارف علوم عقلی اسلامی است و مشتمل بر دایرةالمعارفهای فلسفه اسلامی، کلام و الهیات اسلامی، فلسفه دین اسلامی، عرفان اسلامی، فلسفه اخلاق اسلامی و معرفتشناسی است.
وی هدف اصلی این همایش را شناخت ظرفیتها و فرصتهای موجود در مراکز مطالعات اسلامی جهان اسلام دانست و گفت: در جهان اسلام و کشورهای مختلف، مراکز مطالعات اسلامی فراوانی وجود دارند، اما در اغلب موارد این مراکز از فعالیتهای یکدیگر اطلاعی ندارند. فعالیتها معمولاً به صورت فردی و شخصی انجام میشود و ارتباط سازمانی و شبکهای میان آنها برقرار نشده است.
حجت الاسلام والمسلمین شریفی با تأکید بر لزوم ایجاد شبکهای منسجم میان مراکز مطالعات اسلامی، گفت: این اجلاس فرصتی است تا ظرفیتهای مراکز مختلف شناسایی شود و آنها نیز با ظرفیتهای مراکز مطالعات اسلامی در ایران آشنا شوند. بیش از پانصد نشریه علمی پژوهشی در کشورهای مختلف شناسایی شدهاند که در حوزه مطالعات اسلامی فعالیت میکنند. اگر این نشریات با هم مرتبط شوند، شبکهای عظیم از متخصصان مطالعات اسلامی شکل خواهد گرفت که میتواند همافزایی علمی و فرهنگی قابل توجهی ایجاد کند.
وی با اشاره به دومین هدف این اجلاس گفت: این اجلاس به گونهای طراحی شده است که خلأها، کمبودها و نیازهای موجود در حوزه مطالعات اسلامی را مشخص کند. با حضور نزدیک به چهل اندیشمند و مدیر مراکز آموزشی و پژوهشی از هفده کشور جهان و دهها مدیر مراکز مطالعات اسلامی ایرانی، گفتوگوهای گستردهای در طول سه تا چهار روز انجام خواهد شد.
وی ادامه داد: این تعاملات به شناسایی خلأهای مطالعاتی، کمبودها و نیازهای مشترک کمک خواهد کرد، ممکن است نیازهایی وجود داشته باشد که در ایران شناخته نشدهاند یا برعکس، نیازهایی که در دیگر کشورها ناشناخته ماندهاند، اما به دلیل ویژگیهای فرهنگی خاص در ایران ، راهحلهایی برای آنها ارائه شده است و این اجلاس فرصتی برای شناسایی و رفع این نیازها است.
شریفی با اشاره به سومین هدف این اجلاس افزود: با توجه به نزدیکی به دهه مبارک فجر و سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، هدف سوم این اجلاس، تبیین دستاوردهای مراکز علمی ایران در حوزه مطالعات اسلامی است. در طول ۴۶ سال گذشته، به برکت انقلاب اسلامی، مطالعات اسلامی در ایران گستردهتر و عمیقتر از هر زمان دیگری در تاریخ اسلام پیشرفت کرده است.
با بیان اینکه این اجلاسیه به دنبال فراهم کردن الگوی مناسبی برای تحقق آرمان تمدن نوین اسلامی است، گفت: اجلاس مدیران مراکز علمی دانشگاهی حوزه علوم و مطالعات اسلامی ایران و سایر کشورها تلاش و الگوی مناسبی برای تحقق آرمان تمدن نوین اسلامی از طریق توسعه ظرفیت دیپلماسی علمی است.
محمد مهدی ایمانیپور، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نیز با بیان اینکه این اجلاسیه به دنبال فراهم کردن الگوی مناسبی برای تحقق آرمان تمدن نوین اسلامی است، گفت: اجلاس مدیران مراکز علمی دانشگاهی حوزه علوم و مطالعات اسلامی ایران و سایر کشورها تلاش و الگوی مناسبی برای تحقق آرمان تمدن نوین اسلامی از طریق توسعه ظرفیت دیپلماسی علمی است.
ایمانی پور تصریح کرد: مراکز علمی و دانشگاهی به عنوان خانه اندیشمندان، فرهیختگان و نخبگان مسلمان میتوانند سهم مهمی در فهم درست اندیشه دینی و شکلدهی قرائتها و روایتهای صحیح از اسلام و همچنین ساماندهی ساختارهای علمی مشترک بر عهده داشته باشد.
وی ادامه داد: در دنیای پیچیده امروز و سیر پرشتاب تحولات اجتماعی، فهم عالمانه، تبیین و ترویج صحیح از مسائل امت اسلامی توسط نهادهای دینی امری بسیار مهم تلقی میشود و باید به نقش کاربردی علوم اسلامی در حل و فصل چالشهای پیش رو توجه جدی شود.
ایمانیپور تصریح کرد: راهبرد توسعه تعاملات علمی مراکز دانشگاهی میتواند در فضای بینالملل چهره اعتدالی و عالمانه از اسلام را به نمایش بگذارد و مسیر را برای ایجاد باورپذیر شدن تمدن نوین اسلامی هموار کند؛ بررسی تبادل تجربیات مراکز در حوزه علوم و مطالعات اسلامی میتواند شبکهای از ظرفیتهای دانشگاهی را پیریزی و مسیر ارتباط را تسهیل کند و بهرهگیری از نخبگان در توسعه دیپلماسی امت اسلامی باعث افزایش سهم امت اسلامی در جهان میشود.
وی با بیان اینکه این اجلاسیه میتواند توسعه پایدار مطالعات علمی و ظرفیتسازی فعالیتهای آموزشی در حوزه علوم اسلامی را تسهیل کند، گفت: این اجلاسیه به دنبال این است که ضمن بررسی و تبادل تجربیات مراکز علمی و دانشگاهی در حوزه مطالعات اسلامی پاسخ مناسبی برای نظام مسائل جهانی بیابد.
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: ایران در چند دهه گذشته پیشرفتهای زیادی در حوزه علوم اسلامی داشته و تعداد آثار و مقالات علمی در فصلنامههای بینالمللی مشهود است؛ اما این نظریههای تولید شده چنان که شایسته است در عرصه بینالمللی معرفی نشده و انتظار میرود این نشست مجالی برای تعاملات علمی و معرفی این نظریه به جهان باشد.
وی با بیان اینکه شکلدهی و شکلگیری تمدن نوین اسلامی باید هدف و چشمانداز مسلمانان و نهادهای علمی و دینی جهان اسلام باشد و این مهم مستلزم مشارکت و نوسازی جامعه از مجرای آموزش و تربیت دینی است، تصریح کرد: مراکز آموزشی با ایجاد آگاهی و گرایش نسبت به اسلام اصیل، معرفی و تبیین صحیح از اسلام اصیل، ترویج سبک زندگی و حکمرانی صحیح و سالم اسلامی، تربیت اخلاقی و تولید علمِ حکمت بنیان میتوانند زمینههای لازم برای افقگشایی تمدن نوین اسلامی فراهم آوردند.
ایمانیپور تاکید کرد: اسلام همواره با دستورات حکیمانه خود زمینه گفتوگو و همکاری را فراهم ساخته است و علوم اسلامی باید با بهرهگیری از عنصر اجتهاد و عقل سلیم مدیریت تحول در زندگی را به عهده بگیرد و عقل سلیم باید این ظرفیت را از قوه به فعلیت برساند و قوانین روز آمد را به منصه ظهور بگذارد.
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلام در پایان گفت: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان پیشران دیپلماسی فرهنگی و علمی کشور آمادگی هرگونه اقدام را جهت تسهیل و توسعه همکاریهای علمی به ویژه میان مراکز دانشگاهی دارد.
نظر شما