«ریحانه حقانی»، مدیر گروه مطالعات زن و خانواده پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر و استاد حوزه و دانشگاه در گفتگو با خبرنگار فرهنگ و اجتماع خبرگزاری شبستان با بیان اینکه حیا یک ویژگی اخلاقی و اجتماعی است که به تنهایی می تواند تنظیم کننده روابط انسانی و حفظ عفت عمومی شود؛ اظهار کرد: در صورت کاهش قبح اجتماعی یا از بین رفتن آن ضریب حیا در جامعه کاهش پیدا می کند. حیا انسان را از ارتکاب کار زشت و ناپسند منع می کند و مانع بروز رفتارهای غیر اخلاقی می شود. وقتی قبح اجتماعی از بین برود؛ انسان ها کمتر احساس شرم می کنند و خیلی راحت به انجام رفتارهای ناپسند گرایش پیدا می کنند که این وضعیت می تواند منجر به رذایل اخلاقی مانند دروغ، غیبت، خیانت و... شود.
وی با اشاره به تغییر مفهوم حسن و قبح در جامعه اظهار کرد: یکی از عوامل تغییر دهنده مفهوم حسن و قبح در جامعه بحث حیاست. وقتی حیا تغییر کند ارزش ها ورهنجارهای اجتماعی هم تغییر می کند؛ سپس انسان ها قبح کارهای بد دیگران را احساس نمی کنند؛ این تغییرات می تواند متاثر از عوامل فرهنگی ، رسانه ای و تغییرات اجتماعی باشد که به تدریج موجب نهادینه شدن رفتارهای غیر قابل قبول در جامعه می شود.
حیاء نقش مهمی در باز تولید مفاهیم در خانواده و اجتماع دارد
مدیر گروه مطالعات زن و خانواده پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر با بیان اینکه حیاء نقش مهمی در باز تولید مفاهیم در خانواده و اجتماع دارد اظهار کرد: اگر این نقش مهم و موثر در باز تولید مفاهیم از بین برود یا تغییر کند و با از مقوله حیا ارزش زدایی شود؛ در این صورت قبح بسیاری از مسایل هم نزد مردم ریخته می شود که از جمله آنها مساله حیاست لذا وقتی حیا کاهش پیدا کند، خانواده ها در تربیت بچه ها دچار مشکل می شوند و در انتقال ارزش های اخلاقی به فرزندان هم تلاشی نمی کنند ضمن اینکه از سوی دیگر می داند که می تواند برای تقویت حیا در خانواده برنامه ریزی کند ولی در صورتی که انتقال ندهد موجب اختلال در خانواده می شود طبیعی است که این اختلال به جامعه هم سرایت خواهد کرد.
این استاد حوزه در ادامه افزود: عکس این مساله هم حاکم است؛ یعنی اگر تربیت درست و صحیحی داشته باشیم به ترتیب خانواده سالم و پویا و سپس جامعه سالم و پویایی خواهیم داشت.بنابراین حفظ و تقویت حیات در جامعه نیازمند تلاش های مستمر جهت آگاهی رسانی اجتماعی و فرهنگی است بر همین اساس باید به آموش ارزش های اخلاقی و اجتماعی توجه داشته باشیم و از محیط های اجتماعی سالمی برخوردار باشیم تا قبح رفتارهای ناپسند مورد توجه قرار بگیرد.
خانواده ها از کودکی حیا را در وجود بچه ها نهادینه کنند
حقانی با بیان اینکه برای ارایه راهکار در جهت افزایش ضریب حیا در جامعه باید به اصل تکنیک تدریجی بودن، توجه داشته باشیم بیان کرد: آموزش فرهنگ حیا یا صفات ارزشی در جامعه یک دفعه اتفاق نمی افتد؛ باید به اصل «تکنیک تدریجی بودن» توجه داشته باشیم؛ خانواده ها باید از کودکی حیا را در وجود بچه ها نهادینه کنند همچنین همکاری مدارس و خانواده ها در این زمینه بسیار تاثیرگذار است، آنها می توانند با برگزاری کارگاه های آموزشی وبیان فواید وثمرات حیا در زندگی نقش مهمی در نهادینه سازی این مهم در جامعه داشته باشند.همچنین بامعرفی الگوهای موفق اجتماعی که زندگی و رفتار با حیایی دارند آنها را آگاه کنیم و با بیان اینکه این گروه از افراد و خانواده ها هم در زندگی موفق ترند و هم از آرامش بیشتری برخورداند؛ جوانان را ترغیب به الگوبرداری از آنها بکنیم.
این استاد دانشگاه با اشاره به عوامل حیازدایی در خانواده ها و جامعه گفت: شبکه های ماهواره ای و فضای مجازی موجب از بین رفتن فرهنگ حیا و ارزش های اخلاقی ما شده اند. بنابراین خانواده ها می توانند با شناسایی این عوامل وحذفشان، گام مهمی در تقویت حیا در جامعه بر دارند.
افزایش سن ازدواج در کاهش ضریب حیا در جامعه تاثیر دارد
حقانی افزایش سن ازدواج را عاملی مهم در کاهش ضریب حیا در جامعه عنوان کرد و افزود: ازدواج به موقع و به هنگام باعث کاهش تنش های جنسی و افزایش حیا در جامعه می شود در واقع این جمله بیانگر این است که خانواده سالم منجر به جامعه سالم می شود. ضمن اینکه رسانه ها هم باید با تولید محتوای فرهنگی جذاب و با ترسیم ارزش های اخلاقی فرهنگ حیا را در جامعه افزایش دهند.
رابطه مستقیم امید افرینی با افزایش حیا
وی با بیان اینکه امید آفرینی در جامعه باعث افزایش حیا در جامعه می شود خاطر نشان کرد: امید آفرینی باید در جامعه نهادینه شود؛ چرا که باعث ایجاد حیا در جامعه می شود. ما باید شکرگزار نعمت ها و داشته های خودمان باشیم؛چون این کار موجب تقویت و رعایت حیا در مقابل دیگران می شود.
نظر شما