ترکیه در متن سناریوی تروریستی

خبرگزاری شبستان: پس از ماه ها درگیری میان ارتش و شورشیان در سوریه و تنش های سیاسی و امنیتی بسیار، بار دیگر طی اقدامی مشکوک تقابل مستقیم میان سوریه و ترکیه کلید خورده است. اگر چه اقدامات ترکیه در کمک رسانی به شورشیان مخالف دولت سوریه و در اختیار قرار دادن خاک خود برای حمله به ارتش سوریه امری مشهود بوده است اما تا کنون با پاسخ درخوری از سوی سوریه روبرو نبوده است. تنها در ماجرای هدف قرار گرفتن هواپیمای ترک توسط ارتش سوریه این موضوع مطرح شد که به علت نقض حریم هوایی صورت گرفت.
اما حمله خمپاره ای مشکوک دیروز از خاک سوریه به مناطق مرزی ترکیه که 5 کشته بر جای گذاشت، در این راستا قابل اهمیت است. در پی این حمله ترکیه نیز در اقداماتی مشابه حملات خمپاره ای بسیار وسیعی را بر علیه سوریه آغاز کرد. خبرگزاری "آناتولی" اعلام کرد که ارتش ترکیه تا صبح امروز پنجشنبه همچنان اهداف نظامی سوریه را مورد بمباران قرار داد و طی این بمباران‌ها انفجارهای مهیبی در داخل سوریه صورت گرفته است. خبرگزاری رویترز نیز اعلام کرد که ترکیه همچنان با شلیک توپخانه‌ای منطقه "تل ابیض" سوریه را هدف قرار می‌دهد و دیده‌بان حقوق بشر سوریه اعلام کرد که طی این حملات تعدادی از نظامیان سوری کشته شدند. این اقدامات واکنشی در حالی صورت گرفت که پارلمان ترکیه در جلسه امروز صبح خود، با درخواست دولت این کشور برای صدور مجوز اقدام نظامی علیه سوریه موافقت کرد. این طرح با 320 رای موافق در برابر 129 رای مخالف به تصویب رسید.
در همین راستا احمد داوود اوغلو، وزیر خارجه ترکیه در تماسهای تلفنی با آندرس فوگ راسموسن و بان کی مون، واکنش ناتو و شورای امنیت را در قبال این اقدام سوریه خواستار شد. رجب طیب اردوغان نخست وزیر این کشور نیز در تماسی تلفنی با جلال الدین گوونتش استاندار شانلی اورفه در جریان آخرین تحولات مربوط به این حمله قرار گرفت، معاون اردوغان نیز در اظهاراتی مطبوعاتی خواستار واکنش به این حمله در چارچوب قوانین بین‌المللی شد. همچنین "ارتوجرول آباکان" سفیر ترکیه در سازمان ملل در نامه‌ای به رئیس شورای امنیت، حمله خمپاره‌ای دیروز به یک شهر مرزی ترکیه را اقدام خصمانه سوریه علیه ترکیه دانست. در این نامه این حمله خمپاره‌ای، نقض آشکار حقوق بین‌الملل و ایجاد اخلال در صلح و امنیت بین‌المللی دانسته شده و از شورای امنیت سازمان ملل خواسته شده تا برای توقف تجاوز سوریه به حاکمیت ترکیه، وارد عمل شود. این در حالی صورت گرفت که سازمان ملل ماهها در برابر اقدامات ترکیه در سازماندهی و تجهیز مخالفان سوری سکوت اختیار کرده است.
از سوی دیگر اعضای پیمان آتلانتیک شمالی که ترکیه یکی از اعضای آنست، دیشب در جلسه ای اضطراری اعلام کردند، بر اساس پیمان واشنگتن درباره امنیت و همبستگی، همچنان در کنار ترکیه ایستاده و خواستار توقف فوری اقدامات خشونت بار علیه یکی از متحدان خود می باشند و از دولت سوریه خواستند به نقض آشکار قوانین بین‌المللی پایان دهد. منابع آگاه دیپلماتیک در سازمان ملل نیز اعلام کردند که پیش‌بینی می‌شود، شورای امنیت یک بیانیه غیرالزام آور را امروز علیه سوریه صادر و حمله خمپاره‌ای به ترکیه را محکوم کند و خواستار توقف حمله به حاکمیت ترکیه شود. در پیش‌نویس این بیانیه که از سوی آذربایجان تدوین شده، آمده است: اعضای شورای امنیت این حمله خمپاره‌ای به ترکیه را بیانگر توسعه دامنه بحران سوریه و کشیده شدن آن تا کشورهای همسایه و به صدا در آمدن زنگ خطر می‌دانند. چنین تجاوزهای‌هایی به قانون بین‌الملل یک خطر و تهدید جدی برای صلح و امنیت بین‌المللی به شمار می‌آید.
در مقابل سر گی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، در واکنشی تاکید کرد که سوریه و ترکیه باید مستقیما به بررسی مشکلات، از جمله حادثه روز گذشته بپردازند.
با توجه به اخباری که لحظه به لحظه در ارتباط با این موضوع منتشر می شود، شرایط حکایت از شکل گیری فضایی دارد که جو حاکم بر بحران سوریه را تغییر خواهد داد. به نظر می رسد تسلط ارتش سوریه بر اکثریت خاک این کشور و خبرهای رسیده مبنی بر آمادگی ارتش برای اجرای یک عملیات وسیع پاکسازی که موجودیت شورشیان را به شدت به خطر می اندازد، موجب شده است تا تدبیری در راستای کنترل فضا از سوی مخالفان اسد صورت گیرد. دو روز پیش خبری منتشر شد مبنی بر این که واشنگتن در نامه هایی محرمانه به سرکردگان گروهک های تروریستی در سوریه از آنها خواسته است تا هرچه سریع تر خاک این کشور را ترک کنند. این نامه ها پس از آن ارسال شدند که سازمان اطلاعات و جاسوسی آمریکا (سیا) اطلاعاتی به دست آورد که نشان می داد، ارتش سوریه قصد دارد، عملیات گسترده ای را در مناطق مختلف این کشور علیه گروهک های تروریستی به اجرا بگذارد. از سوی دیگر اخبار دیگری حاکی از این بود که ریاض الاسعد فرمانده گروهک تروریستی ارتش آزاد سوریه در میان محاصره ارتش سوریه در شهر حلب قرار گرفته است.
در راستای این اخبار و در ارتباط با این اقدام مشکوک، ذهن ها بیشتر به سوی اقدامی صورت گرفته از سوی شبه نظامیان مخالف می رود برای رهایی از این شرایط بحرانی. در واقع با توجه به این که ارتش سوریه نه سودی از این حمله به ترکیه عایدش می شود و نه این که توان تقابل را در شرایط بحرانی کنونی دارد و در حالتی که برنامه حمله سراسری به تروریستها را دارد، نمی تواند عامل این حمله باشد. در حالی تروریستها احتیاج مبرم به شلوغ کردن فضا برای فرار از این وضعیت بغرنج را دارند.
بر اساس این فرضیه، می توان دو سناریو را در این رابطه مطرح کرد که یکی از اقدام تروریستها با اطلاع حامیان خارجی و ترکیه حکایت دارد و دیگری اقدامی خودسرانه را تصویر می کند. اما در هر دو حالت می تواند نتایج ذیل حاصل شود که فرصتی را برای شورشیان به وجود می آورد:
1- اقدام نظامی ترکیه بر علیه سوریه که اگر چه وسعت آن کم خواهد بود ولی برای تروریست ها فرصت ساز خواهد بود.
2- بستر سازی برای اقدامات سیاسی بین المللی مجدد بر علیه سوریه از طریق ناتو و شورای امنیت و ...
3- ایجاد محدودیت برای ارتش سوریه در زمینه اقدامات نظامی گسترده در نزدیکی مرز ترکیه
4- به دست آوردن فرصت برای آزاد سازی ریاض الاسعد و سازماندهی دوباره نیروهای ارتش آزاد

بر اساس این سناریو ترکیه این بار نقش گسترده تری را در مسئله سوریه تقبل کرده است. نقشی که می تواند در ماههای پیش رو ثبات در ترکیه را بیش از گذشته تحت تاثیر خود قرار دهد. درگیری دیروز نیروهای کرد سوری با ارتشیان ترک نیز به عنوان نشانه های این بی ثباتی تلقی می شود.
پایان پیام/