نشر حریت و ترویج آزادی بهترین رهاورد پیامبران است

خبرگزاری شبستان: بهترین ره‌آورد پیامبران، نشر حرّیت و ترویج آزادی ـ به ویژه آزادی فرهنگی است ـ که ترقّی جامعه در گرو آن است. قرآن کریم دربارهٴ‌ ره‌آورد آزادی می‌فرماید: "الذین یتّبعون الرسول النبی الأُمّیّ الّذی یجدونه مکتوباً عندهم فی التّوراة و الإنجیل یأمرهم بالمعروف وینهیهم عن المنکر ویُحلّ لهم الطیبات ویُحرّم علیهم الخبائث ویضع عنهم إصرهم و الأغلال التی کانت علیهم..."(1)؛
آنان که از این فرستادهٴ‌ مکتب ندیده که نام او را در تورات و انجیل نوشته می‌یابند، پیروی می‌کنند؛ همان پیامبری که آنان را به کار پسندیده فرمان می‌دهد و از کار ناپسند باز می‌دارد و برای آنان چیزهای پاکیزه را حلال، و چیزهای ناپاک را حرام می‌کند و از دوش آنان قید و بندهایی را که برایشان بوده استْ بر می‌دارد. پس، آنان که به او ایمان آوردند و بزرگش داشتند و یاری‌اش کردند و از نوری که با او نازل شده استْ پیروی کردند، آنان همان رستگارانند.
ممکن است گفته شود آزادی به معنای سیاسی و اجتماعی آن، مفهومی مدرن است؛ گرچه اصل آزادی، سوابق فرهنگی و تاریخی بلندی دارد. گذشتگان ما هنگام سخن از آزادی، بیش‌تر آزادی درونی و آزادی از رذایل را منظور داشته‌اند؛ مثلا ً وقتی "مولوی" می‌گوید:
چون به آزادی نبوّت هادی است مـؤمنان را ز انبیا آزادی است(2)
بیش‌تر به آزادی‌های روحی و معنوی و پاکی و پیراستگی از رذایل نظر دارد که برای ما کاملا ً شناخته شده است؛ خواه آزادی در جهاد اوسط باشد که رهایی از نفس و حریت از اهرمن گناه و آزادی از مباهات به تباهی است، و خواه حرّیت در جهاد اکبر و نبرد اعظم و جنگ اَجلّ و مصاف اَعْلا باشد که رهایی از هر تعلّق حلال و مباح، و آزادی از هر تعیّن است؛ هر چند مظهر برخی از اسمای حسنا باشد:
غــلام همّــت آنــم کــه زیــر چــرخ کـبــود زهر چه رنگ تعلّق (تعین نسخه) پذیرد آزاد است(3)
در این جهاد اکبر، کوششِ انسان مجاهد نستوه، بر این است که از کمند حصول برهد و به صید شهود درآید و از نهرِ مفهوم ذهنی بجهد و به بحر مصداق عینی هجرت کند.
امّا نوع دوم آزادی ـ یعنی آزادی‌های سیاسی ـ چیزی است که ادبیات همهٴ‌ حکومت‌های استبداد، استعباد، استثمار، استعمار و...، از آن تهی بوده است. آشنا شدن با این نوع از آزادی و دانستن نسبت آن با عدالت، کاری است که باید در فضای حکومت عقل و وحی (شریعت) صورت گیرد.
1.سورهٴ‌ اعراف، آیهٴ‌ 157.
2. مثنوی معنوی، دفتر ششم، بیت 4541.
3. دیوان حافظ.
پایان پیام/