خبرگزاری شبستان-کرمان، طاهره بادامچی
بیست و هشتم صفر بنا به روایتی سالروز شهادت امام دوم شیعیان، امام حسن مجتبی علیه السلام قلمداد می‌شود.
امام مجتبی علیه السلام به عنوان اولین امامزاده دنیا که در تورات نیز با نام «شَبَّر» از ایشان یاد شده، به القاب و صفات برجسته‌ای نیز مشهور هستند که از جمله آن «کریم اهل بیت علیهم السلام» است.
بنا بر آنچه منابع حدیثی گزارش کرده است، نمونه‌های فراوانی از جود و سخاوت امام حسن مجتبی علیه السلام وجود دارد؛ گره‌گشایی از زندگی مردم وجه بارز سیره امام مجتبی علیه السلام است؛ امام حسن(ع) دو بار تمام مال خود را بخشید و سه بار مال خود را در راه خدا تقسیم کرد.
مبنای حضرت در رسیدگی به امور مردم، احسان بی‌منت است چه آنکه خود فرمودند «نیکی و احسان آن است که تأخیری در پیش و منّتی در پس نداشته باشد.»
آن حضرت همچنین به حُسن خلق و اخلاق کریمانه شهرت داشتند؛ آنقدر این صفت در حضرت برجسته است که حتی راجع به آن نیز کتاب نوشته شده است از جمله «اخلاق کریمانه در پرتو کلام امام حسن(ع)» از استاد محمد تقی سبحانی نیا.
با همه آنچه مورخان و نویسندگان و علما درباره امام دوم شیعیان نوشته و یا سخن گفته‌اند اما در میان پنج تن آل عبا ایشان کمتر در کانون توجه شیعه قرار گرفته است که به اذعان کارشناسان دینی دلایل متعددی دارد از جمله توجه بیشتر تاریخ به امام قبل و بعد از ایشان، تبلیغات سوء بنی امیه، کم حدیث بودن ناشی از عدم مراجعه مردم به آن حضرت به دلیل جایگزین‌های تقلبی که حکومت برای پاسخ به سوالات مردم قرار داده بود.
در مناسبت‌های ولادت و شهادت ائمه اطهار باید طریقی برای آشنایی بیشتر با سیره و شخصیت ایشان جست تا چراغ راهی باشد فرا روی کسی که خود را شیعه اهل بیت می‌داند.
در این باره علاوه بر مراجعه به کتاب‌های مرتبط، چهار پایگاه اینترنتی نیز قابل استفاده است؛ پایگاه اختصاصی حضرت امام حسن مجتبی(ع) hasan.ommolketab.ir وابسته به موسسه قرآنی ام الکتاب نقش جهان به زبان فارسی؛ مرکز الإمام الحسن(ع) للدراسات التخصصیة به نشانی imamhassan.org وابسته به العتبة الحسینیة المقدّسة و زبان عربی در واقع پایگاه اطلاع رسانی مرکز مطالعات تخصصی امام حسن مجتبی سلام الله علیه در شهر نجف اشرف، وابسته به عتبه مقدسه حضرت امام حسین علیه السلام است و وظیفه پژوهش، تحقیق و نشر معارف حقه اهل البیت علیهم السلام را به عهده دارد.
همچنین پایگاه امام حسن مجتبی (ع) yahasan.ir/fa به زبان فارسی و شخصی است که از سال ۹۱ و با توجه به نیاز مبرم فضای مجازی به پایگاهی تخصصی جهت شناساندن هرچه بیشتر کریم اهل البیت (علیه السلام) و سهولت دسترسی به منابع مختلف، شروع به فعالیت کرده است.
نرم افزار تحت وب کریم اهل بیت (ع) به نشانی kareym.valiasr-aj.com وابسته به مرکز تحقیقاتی حضرت ولیعصر(عج) و به زبان فارسی از دیگر پایگاه‌های قابل مراجعه است.
مؤلف کتاب، شیخ راضی‌آل‌یاسین از علما و محققان و مورخان نجف است.
این کتاب از قریب به صد منبع معتبر و ارزشمند استفاده کرده و مؤلف در آن به موضوعاتی پرداخته که در کتب مشابه، به آنها کمتر توجه شده و موضوع صلح امام حسن(ع) و علت و عوامل آن را به خوبی بیان کرده و بیش از آنکه به نقل گزارش‌های تاریخی بپردازد، به بیان و تحلیل اوضاع و شرایط از نگاه خود پرداخته است، اما با این حال از ارجاع به منابع و استناد به آنها غفلت نکرده و به منابع مختلفی در متن و پاورقی توجه داده است که این منابع همان مصادر دست اول تاریخی هستند.
کتاب دارای سه قسمت است که در قسمت نخست شرح حال کوتاهی از زندگی امام مجتبی(ع) ارائه داده و در قسمت دوم به موضوع بیعت با آن حضرت و وضعیت سپاه می‌پردازد. قسمت آخر و اصلی کتاب، بررسی قرارداد صلح و عوامل آن بحث می‌کند.
بخش اول: امام حسن بن علی(ع)، بخش دوم: موقعیت سیاسی، بخش سوم: صلح؛ در خاتمه کتاب نیز، گزارشی از مقایسه شرایط صلح امام حسن(ع) و قیام امام حسین(ع)، به لحاظ دوستان و یاران و به لحاظ دشمنان ارائه شده است.
نویسنده در آخرین گفتار کتاب ضمن تحلیل و مقایسه شرایط صلح امام حسن(ع) و قیام امام حسین(ع) این دو موضع را دو نقشه و دو وسیله برای جاودان نگاه داشتن مکتب اسلام برشمرده و می‌نویسد: نوشیدن جام شهادت در موقعیت امام حسین و حفظ سرمایه ی زندگی بوسیله‌ی صلح در موقعیت امام حسن، بعنوان دو نقشه و دو وسیله برای جاودان داشتن مکتب و محکوم ساختن خصم، تنها راه حل‌های منطقی و عاقلانه‌ئی بودند که با توجه به مشکلات هریک از دو موقعیت، از انجامِ آنها گزیری نبود و جز آنها راه دیگری وجود نداشت، هر یک از این دو راه در ظرف خود، برترین وسیله‌ی تقرب بخدا و امتثالِ فرمان او بود هر چند که از لحاظ دنیوی چیزی جز محرومیت بهمراه نداشت، و باز هر یک پیروزی حتمی و قاطعی بود که در طی تاریخ جلوه‌ی خود را آشکار ساخت.
این کتاب در سال ۱۳۴۸ش توسط آیت‌الله خامنه‌ای با عنوان «صلح امام حسن پرشکوه‌ترین نرمش قهرمانانه تاریخ» به فارسی ترجمه شد. وی در مقدمه ضمن این که این کتاب را جامع‌ترین و مستدل‌ترین کتاب درباره‌ی(صلح امام حسن) معرفی کرده و انگیزه خویش را این گونه بیان می‌کند:
«پیش از این‌که به ترجمه این کتاب بپردازم، مدت‌ها در فکر تهیه نوشته‌ای در تحلیل موضوع صلح امام حسن بودم و حتی پاره‌ای یادداشت‌های لازم نیز گرد آورده بودم؛ ولی سپس امتیازات فراوان این کتاب مرا از فکر نخستین بازداشت و به ترجمه این اثر ارزشمند وادار کرد... مگر که جامعه فارسی‌زبان نیز چون من از مطالعه آن بهره گیرد و هم برای اولین بار درباره این موضوع بسی با اهمیت، کتابی از همه رو جامع، در معرض افکار جویندگان و محققان قرار گیرد.»
مترجم کتاب ترجیح داده که به جای مقدمه متن مفصلی را از سید شرف الدین درباره معرفی کتاب و نویسنده‌اش به عنوان مقدمه بیاورد. شرف الدین کتاب را مانند جویباری سرشار و لبریز از اندوخته‌های عقلی و نقلی و بی‌نهایت غنی و کامل همراه با جامعیت و عمق و نقد تحلیلی و نویسنده کتاب را شیرین سخن، دارای طبعی هموار و آرام، سینه‌ئی گشاده، خویی نرم، ذهنی سرشار، فهم و دانشی فراوان، اطلاعی وسیع، انشائی زیبا، نکته سنجی شیرین، کنایه پردازی لطیف، ... دریای مواجی از دانش آل محمد، دانشمندی محقق و دانای اسرار اهل بیت معرفی کرده است.
نظر شما