اسلامی که غرب می شناسد اسلام اموی است

به گزارش خبرنگار شبستان، درپی هتاکی نسبت به ساحت مقدس پیامبر (ص)، چهارشنبه، 5 مهرماه نشستی "محمد (ص) در اروپا" به همت گروه فلسفه سرای اهل قلم خانه کتاب برگزار شد.

در این نشست که در پی انتشار فیلم توهین‌آمیز به ساحت پیامبر اکرم (ص) در شبکه‌های اجتماعی غرب، برپا شد، مالک شجاعی جوشقانی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و محمدرضا وصفی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران سخنرانی کردند.

محمدرضا وصفی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، با اشاره به جنگ های صلیبی گفت: اساسا واژه صلیبی در این جنگ ها، واژه ای اسلامی نیست بلکه غربی است بنابراین باید تلقی کنیم که غرب و اسلام از جنگ های صلیبی چه دریافت کردند.

وی تصریح کرد: مسلمانان ابدا به این سلسله جنگ ها علاقه ای نداشتن، جنگی طولانی که به رغم بخش اعظمی از آسیب ها که وارد کرد، در دهه های نخست برکاتی هم داشت.

وصفی در ادامه به طرح سوالی مبنی بر اینکه "زمانی که اسلام ظهور کرد آیا غرب تماما مسیحی بودند؟"، پرداخته و در پاسخ به این پرسش گفت: پاسخ من منفی است، و غرب تماما مسیحی نبودند بلکه شرق اروپا مسیحی بود و در حقیقت با ظهور اسلام است که مسیحیت به بخش دیگر هل داده می شود و بخشی از غرب نیز مسیحی می شوند با توجه به آن که بخشی از غرب امروز بعدها کشف شد.

غرب اسلام بنی امیه را می شناسد

وی ادامه داد: زمانی که قسطنطنیه فتح شد ارتودکس پیشروی کرد تا زمان جنگ های صلیبی که در این میان باید دید که غرب از کجا اسلام را شناخت و چگونه؟ در واقع کمال تاسف اسلامی که غرب می شناسد، اسلام بنی امیه است.

این پژوهشگر با اشاره به مناطق شامات، بیزانس، قاهره، امتداد اندلس به عنوان سرزمین هایی که به طرف غرب رفت و بار تفکر بنی امیه را همراه داشت به اسلام شرق، و اسلامی که در ایران رواج پیدا کرد کریز زد و تفاوت های این دو را برشمرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان این مطلب که مسلمین با ادیان شرقی درگیری ندارند، ابراز کرد: با این وصف این مواجهه با غرب وجود دارد و علت آن است که آیینه ای که سمت غرب از اسلام گرفته شده است از اول اعوجاج داشت و با زبان کلیسای مسیحیت به دیگران منتقل شد.

وصفی با اشاره به اثر کشیشی به نام یوحنای دمشقی بیان کرد: جالب است که او با قرآنی که بنی امیه به غرب برده بود، برخورد داشت و آن اسلام را می شناخت، همچنین یوحنای دمشقی خاندانی برجسته در تاریخ داشت و پدربزرگش مالیات گیر ساسانیان بود و او همین شغل را در مجاورت بنی امیه ادامه داد، حال با چنین شرایطی و وجود تفاسیر آن زمان از اسلام، شخصی مثل یوحنای دمشقی در جریان این اتفاقات قرار می گیرد که از این گفتار می خواهم نتیجه بگیرم که اگر امروز مسئولیتی نسبت به تصحیح چهره پیامبر (ص) در برابر غربیان داشته باشیم این جریان باید از 1400 سال قبل اصلاح شود.

تلاش پیامبر (ص) برای نمایش چهره دنیایی دین

وی تاکید کرد: مواجهه منفی غرب با اسلام به این پرسش بر می گردد که آیا مسیحیت می ‌تواند پذیرای اسلام باشد یا خیر؛ رهبانیت در مسیحیت با اسلام مسئله دارد. مثلا رهبانیت، آنها حتی به روابط با جنس مخالف خرده می گرفتن اما پیامبر (ص) می خواست خط بطلانی بر رهبانیت بکشد و بگوید که دین می‌ تواند دنیایی نیز باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: در دوران قرون وسطی مسلمانان را محمدیون می خواندند و در اسپانیا نیز به آنان "مور" می گفتند که نامی تحقیرآمیز است. و به همین دلیل است که کشور مغرب اصرار دارد که به نام مراکش شناخته شود چراکه اسم مراکش هم ‌ریشه با واژه مور است.

ماجرای جنگ های صلیبی...

وی با اشاره به جنگ های صلیبی و دوره های تاریخی مصادف با این جنگ ها عنوان کرد: سلجوقیان پس از فتح بیت‌ المقدس که کعبه مسیحیان و یهودیان قلمداد می شد، کلیدهای آن را گرفتند و به مسیحیان و یهودیان اجازه زیارت بیت‌ المقدس را نمی دادند. ما داریم نقش سلجوقیان را در برافروزی جنگ‌ های صلیبی پنهان می ‌کنیم. در واقع سلجوقیان را باید در دسته مسلمانان نوظهور دانست، زیرا آنان از شرق آسیا و با تصرف خاک مسلمانان، اسلام آوردند و به ‌طور مستقیم با روح اسلام آشنا نبودند به نحوی که می توان گفت نطفه جنگ‌های صلیبی و سقوط اندلس با همین کار سلجوقیان بسته شد.

وصفی در ادامه به دوره حضور مغول ها در ایران اشاره کرد و گفت: مغول سکولاریسمی قبیله ای داشت، دورانی که مغولان در ایران بودند پدران مسیحیت برای تبلیغ سرازیر شده بودند از جمله دومنیکن ها و فرانسیسکن ها و اسلامی را که آنها فهمیدند همین اسلامی بود که مغول ها معرف آن بودند و جالب است که مغول در آن زمان درصدد حمله به غرب بود، چراکه اعراب در این رابطه خود را مانعی می دانند که از حمله مغول ها به غرب جلوگیری کرده و این امر را سند افتخار خود قلمداد می کنند.

ماجرای نخستین تظاهرات علیه غرب به رهبری شیخ بهایی
وی با اشاره به سفر مارکوپولو به شرق و ارائه تصویر فانتزی از شرق توسط او ابراز کرد: همچنین در ایران هم در آن دوران جهانگردانی حضور یافتند و این حضور دوره قاجار ادامه یافت و از قضا در دوره شاه عباس اول در دوره قاجار فردی ایتالیایی به نام "دلاواله" که از سوی دربار شاه حمایت و پذیرایی می‌ شد به ایران آمد و نخستین رساله را علیه اسلام در اصفهان نوشت که همین رساله باعث شد تا اولین تظاهرات علیه غرب به رهبری شیخ بهایی در اصفهان روی دهد که در برابر این جریان شاه عباس نیز همراهی و تایید کرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران  ادامه داد: در دوره قرون وسطی کتاب‌ ها و رمان‌ هایی در مواجهه منفی مسیحیان با اسلام را نگارش می شود، برای مثال دوزخ دانته که به زبان‌ های کشورهای اسلامی ترجمه نمی شود، زیرا دانته در آن قسمت، پیامبر اسلام (ص) و امیرالمومنین علی (ع) را در دوزخ توصیف می کند.

وی تاکید کرد: اسلامی که غرب می ‌شناسد با اسلامی که ما مسلمانان عمیقا به آن اعتقاد داریم متفاوت است، برای مثال در شمال افغانستان جمله "تاجیک شد" یعنی مسلمان شد و ترک در آلمان که به معنی مسلمان است و اشاره دارد به ترکان عثمانی که یکی از نمایندگان اسلام در غرب محسوب می شدند.

بازخوانی جریان مورشناسی در اسپانیا

وصفی با شاره به جریان "مورشناسی" در اسپانیا گفت: دولت اسپانیا امروزه دریافته است که مراکز تاریخی مسلمانان که بناهای آن در این کشور وجود دارند، باید دوباره احیا شوند. جریان مورشناسی در این کشور در حال بازخوانی و بازشناسی است به این مثابه که متوجه شدند که اشتباهاتی داشته اند به همین دلیل نیز سخت مشغول بررسی هستند.

وی در پایان با اشاره به نامه امیرالمومنین علی(ع) به مالک اشتر پیش از سفر به مصر خاطرنشان کرد: ایشان در این نامه دستورالعمل‌ هایی را به مالک اعلام کرده بودند که باید در مصر به عنوان کشوری که در آن زمان، مسلمانان در اقلیت بودند اجرا می شد و این نشان می دهد امام علی (ع) 1400 سال پیش، امروز ما را پیش‌بینی کرده بودند ایشان آگاه بودند که قرار است جریانی علیه دین اسلام در تاریخ علم شود. 

بنابراین گزارش، شجاعی جوشقانی در ادامه این نشست گفت: این نشست نگاهی توصیفی و انتقادی به مباحثی دارد که در ادبیات اروپایی در باب شخصیت پیامبر اکرم (ص) و به طور کلی نگرش به ا سلام مطرح شده است.

وی ادامه داد: پرداختن به موضوع این نشست قطعا فراتر از یک جلسه زمان می برد، اما قطعا با آنچه که ظرف چند هفته اخیر در رسانه های غربی اتفاق افتاد، خلاء برگزاری نشستی با موضوع پرداخت به مباحث معرفتی در مورد مواجهه غربیان با اسلام و شخصیت پیامبر (ص) بیش از پیش احساس می شد.

چرایی تقابل تاریخی اسلام و غرب
استاد دانشگاه علامه طباطبایی اظهار کرد: تقابل اسلام و غرب و اسلام و مسیحیت از جمله مباحثی است که هم در قالب تحقیق پژوهشگران و هم در قالب ادبیات بدان پرداخته شده و نمونه های زیادی از این مواجهه داریم اما آنچه در این مجال اهمیت می یابد؛ پاسخ به این پرسش است که آیا تقابل میان اسلام و مسیحیت صرفا یک نزاع تاریخی است یا رگه هایی عمیق معرفتی و حتی فلسفی دارد؟

شجاعی جوشقانی با اشاره به جنگ های صلیبی تصریح کرد: از آن زمان تا امروز، با سابقه ای عظیم از افت و خیزهای تاریخی روبه رو هستیم که در آن اسلام و مسیحیت با یکدیگر تضاد و تقابل داشتند و هرگز شاهد رابطه ای یکدست نیستیم.

وی گفت: در طول جنگ های صلیبی از قرن 11- 12 میلادی این تقابل زیاد می شود که به زعم بسیاری این نزاع ها سیاسی و اقتصادی است هرچند که به نام خدا صورت می گیرد، همچنین بعد از آن نیز در دوره روشنگری نگاه اروپا به اسلام با نوعی تعدیل مواجه می شود، در این راستا نویسنده کتاب "عقلانیت و تساهل در اسلام" معتقد است که حتی در این دوره همچنان نگرش قبل که در قرون وسطی وجود داشت، حاکم است.

دبیر نشست"محمد (ص) در اروپا" بیان کرد: آنچه مسلم است این مسئله است که نزاع اسلام و غرب در سطح الهیات نیست و فراتر است خصوصا بعد از 11 سپتامبر که ادبیات اسلام هراسی مطرح شد.

پایان پیام/