خبرگزاری شبستان: تلاوت با لطافت، به شکل و فرم خاصی از تلاوت گفته می شود که در آن، کلمات قرآن کریم به شیوه ای نرم و بدون تکلف و با استفاده از فنون خاص صوتی و لحنی و به شیوه ای جذاب و دلنشین قرائت می شوند.
روحیات قاری
به طور قطع، روحیات و احساسات قاری قرآن در ایجاد لطافت نقش اساسی خواهد داشت. معمولاً افرادی که دارای خلقیات خوب و مناسب هستند، قدرت ایجاد لطافت در تلاوت را دارا می باشند. بدیهی است که کارهای هنریی که در قالب صوت ارائه می شود، همراه با ذوق و احساس می باشد و این ذوق و احساس است که باعث تأثیرگذاری و گاهاً باعث ماندگاری هنرصوتی ارائه شده می شود. همنشینی با افراد مختلف در روحیات هر کس تأثیر مثبت و منفی خواهد گذاشت. لذا بعضی از قاریان قرآن، خود را مقید به همنشینی با بزرگان و اهل و علم و تقوی می دانند. دانستن مفاهیم قرآن به واسطه همنشینی با اهل علم و تقوی به طور قطع در کیفیت لطافت تلاوت تأثیرگذار می باشد.
17) ساختار صدا
یکی دیگر از ابزارهای ایجاد لطافت در تلاوت، صوت قاری می باشد. صدای هر کس بر اساس ساختار ژنتیکی و جغرافیایی و … دارای ویژگی های مثبت و منفی می باشد. کیفیت، فرم و شکل صدا تا حدودی قابل اصلاح و یا ترمیم می باشد که البته نیازمند تلاش و ممارست بسیاردارد. اما در مقوله صوت، اصوات انسانی از دو جهت حداقل مورد بررسی قرار گرفته است:
1 – طنین
2 – شدت
یقیناً کیفیت هر صدایی در لطافت و ظرافت تلاوت تأثیرگذار می باشد. اصوات انسانی بنابر تقسیم بندی صورت گرفته به شرح ذیل می باشد:
از جهت طنین
در این تقسیم بندی برخی دیگر از خصوصیّات صوت مانند زیر و بمی و انعطاف نیز لحاظ گردیده است .
صوت شَجِیّ ( Shjee ) : زیباترین و شیرین ترین و نغمه پذیرترین صدا را گویند که دارای تمامی صفات لازم می باشد .
صوت اَغَـنّ ( Aghan ) : صدایی است غنوی امّا دارای زیبایی و ملاحت و نغمه پذیر .
صوت اَجَشّ ( Ajash ) : صدای پر قدرتی که همراه با گرفتگی خفیف امّا دلپذیر است .
صوت ناعم ( Naem ) : صدای صاف و بدون رگه امّا نمکین و دلپذیر است .
صوت اَخَنّ ( Akhan ) : صدایی که در آن بینی مسدود بوده و صدا بسیار زشت به نظر میرسد .
صوت مُخَلخَل ( Mokhalkhal ) : صدای زیر بسیار بالا امّا نغمه پذیر ، زیبا و پر قدرت .
صوت صَرصُوری ( Sarsori ) : صدای زیر بسیار زشت و گوش آزار که صفیر آن بسیار زیاد است .
صوت صَیّاحی ( Sayyahi ) :صدایی که از پرده ی اصلی بسمت بالا یا پایین در حال گُریز است ( استقرار ندارد ) و مُرتّب خارج می شود .
صوت لُقمی ( Loghmi ) : صدایی که صاحب آن گویی در دهانش لقمه ای از طعام است .
صوت اَبلَس ( Ablas ) :صدای صاف و مُعتدل امّا بدون تحریر را گویند .
صوت خادمی ( Khademi ) : صدایی که از دور به گوش می رسد ( صدای ته چاهی ) چیزی مانند ناله کردن .
صوت مُصَلصَل ( Mosalsal ) : صدای خشک بدون زیبایی و حلاوت .
صوت رَطِب ( Rateb ) : صدایی که مانند آب جاری است و هیچ تکلّف در او نیست و بسیار نمکین است .
صوت زُوَیداوی ( Zovaidavi ) : صدایی که تحریرهای آن اضافه بر حدّ معمول و بعضاً آزار دهنده است .
از جهت شدت
1 – باس ( بم مردان )
2 – باریتون ( توسط مردان )
3 – تنور ( زیر مردان )
4 – آلتو ( بم زنان )
5 - متزو سپرانو ( توسط زنان )
6 –سپرانو ( زیر زنان )
18) تلاوت چه کسانی را استماع کنیم؟
استماع تلاوت همیشه دارای نتایج مثبت و منفی می باشد. هدف داشتن در استماع تلاوت ها، باعث رشد قاری خواهد شد. افرادی که در سطح قابل قبولی از تلاوت قرار گرفته اند نیازمند شنیدن تلاوت های خیلی از افراد، بخصوص قاریان مصری می باشند. استماع و مقایسه و بررسی ویژگی تلاوت و مباحث مطرح شده در این نوشتار باعث شناخت لطافت در تلاوت خواهد شد. اما برای نمونه می توان استماع تلاوت قاریانی همچون اساتید، عبدالباسط محمد عبدالصمد، محمد صدیق منشاوی، محمد عبدالوهاب طنطاوی، محمد عبدالعزیز حصان، شحات محمد انور، کامل یوسف بهتیمی را اشاره کرد که ویژگی تلطیف درصوت و لحن آنها بیشتر قابل استفاده و واضح تر می باشد.
اما در پایان باید اشاره کرد که مطالبی که در این نوشتار به آن اشاره شد، بدون تردید نیاز به تمرینات و نمونه های عملی داشته و دارد. اجرای مباحث فوق که به صورت تئوری اشاره شد نیازمند به استادی حاذق و توانا در خصوص مباحث صوت و لحن می باشد که باید مورد توجه علاقمندان به هنر تلاوت قرار گیرد.
پایان پیام/
نظر شما