به گزارش خبرنگار سیاسی شبستان، این روزها با توجه به میزبانی ایران در شانزدهمین اجلاس سران جنبش عدم تعهد تنها نکته مهم در ساختار این جنبش برای مردم ایران ریاست آن است که برخلاف این نگاه جنبش عدم تعهد از ساختاری ثقیل و منطقی تشکیل شده که ایران پس از گذراندن سه سال دوران ریاست خود می تواند از عضویت در دیگر ساختارها بهره مند شود.
ساختار و روش کاری جنبش عدم تعهد:
ساختار:
نبش عدم تعهد فاقد یک ساختار سازمانی مشابه سازمان‌های بین‌المللی می‌باشد. موسسان جنبش با درک اختلاف دیدگاه ایدئولوژیک و تنوع گسترده اعضا به این نتیجه رسیدند که به جای ارائه منشور و ایجاد ساختار سازمانی منسجم و گسترده با اتخاذ روش‌های کاری ساده و مورد توافق امورات و وظایف خویش را بر مبنای اصول و اهداف اساسی و همچنین تصمیمات اتخاذ شده را به پیش ببرند. بر این اساس جنبش فاقد دبیرخانه می‌باشد و مسوولیت امور دبیرخانه‌ای بر عهده کشوری است که ریاست دوره‌ای را بر عهده دارد یا میزبان اجلاس‌های مختلف می‌باشند.
به عبارتی جنبش عدم تعهد یک مجمع مهم برای هماهنگ نمودن مواضع کشورهای عضو با یک تشکیلات اداری منحصر به فرد، غیر سلسله مراتبی، چرخشی و مشارکتی است که به همه کشورهای عضو اجازه می‌دهد بدون تفاوت یا تبعیض در سیاست‌ها و تصمیم سازی جهانی شرکت نمایند. جنبش عدم تعهد همزمان، اصول روشمندی، مفاهیم، برنامه‌ها و توافقاتی را توسعه داده است که راهنما و مبنایی برای انجام و نمایش دادن اجماع میان کشورهای عضو می‌باشد. آنها در بیانیه‌ها، برنامه‌های اقدام، قطعنامه‌ها، اعلامیه‌ها، گزارش‌ها و یگر متون مصوب کنفرانس‌های سران و وزراء ملحوظ می‌باشد.
ریاست:
اعضای جنبش با دسته‌بندی مختلف منطقه‌ای ریاست دوره‌ای را بر عهده می‌گیرند. کشور میزبان به طور خودکار ریاست جنبش را تا نشست بعدی سران بر عهده دارد و مسوول امور اداری و هماهنگی میان فعالیت‌های این تشکل می‌باشد. رییس دوره‌ای جنبش برای پیشبرد امور، بخشی را در وزارت امور خارجه آن کشور برای رسیدگی به امور جنبش طی دوره ریاست خویش تشکیل می‌دهد.
تروئیکا:
مفهوم تروئیکا شامل روسای فعلی، قبلی و بعدی جنبش عدم تعهد در جلسه وزرای خارجه جنبش در دهلی‌نو درششم آوریل 1997 شکل گرفت و اولین نشست آن در پنجاه و دومین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر سال 1997 در نیویورک برگزار شد.
دفتر هماهنگی:
دفتر هماهنگی جنبش عدم تعهد برای اولین بار در سطح وزرا و در نشست سران در سال 1973 تشکیل شد. مسوولیت این دفتر آماده‌سازی فعالیت‌ها، و برنامه‌ها برای نشست‌های سران و وزرا می‌باشد. دفتر هماهنگی کانونی مرکزی برای هماهنگی فعالیت‌ها و مواضع کشورهای عضو جنبش به ویژه در سازمان ملل می‌باشد. این دفتر فعالیت‌های گروه‌های کاری، گروه‌های تماس، گروه‌های ویژه و کمیته‌های کشورهای عضو جنبش عدم تعهد را بازبینی و هماهنگ می‌نماید و در نیویورک تشکیل جلسه می‌دهد و از جمله وظایف اصلی آن تقویت اقدام یکپارچه و متوازن توسط کشورهای عضو جنبش در سازمان ملل و دیگر مجامع بین‌المللی است.
حوزه کاری دفتر هماهنگی در دوره‌های مختلف سال شامل وظایفی می‌باشد که برای عملکرد جنبش است و بخشی از کار آن در سطح سفراء نمایندگی می‌شود. این بخش از کار دفتر هماهنگی در کنفرانس کلمبو در سال 1976 تنظیم شد و مسوولیت عملکردی آن گسترش یافت. کلیه کشورهای عضو جنبش امکان شرکت در نشست‌های دفتر هماهنگی را دارا می‌باشند.
گروه‌های ویژه، تماس و کاری و کمیته‌های دایمی:
گروه‌های کاری به طور غیررسمی کار می‌کنند و یک نقش مهم در امر هماهنگی و آماده‌سازی دارند. این گروه‌ها و کمیتهها اساسا درچارچوب نهاد‌های اصلی سیاسی سازمان ملل متحد کار می‌کنند. آنها به طور رسمی از اجلاس سران جنبش عدم تعهد در سال 1973 در الجزایر با هدف دفاع از مواضع مشترک و ارائه پیشنهاد اقدامات مناسب در مجمع عمومی سازمان ملل متحد فعال شدند.
گروه‌های کاری پیش نویس قطعنامه‌ها را تهیه و ارائه می‌دهد و برای تصویب آنها رایزنی می‌نماید. آنها همچنین مسوولیت تنظیم سخنرانی در خصوص موضوعات در دستور کار را بر عهده دارند. گروه‌های کاری توسط برخی کشورهای عضو هماهنگی می‌شوند. در حال حاضر، فعالترین گروه‌های کاری در خصوص خلع سلاح، عملیات حفظ صلح، فلسطین، حقوق بشر و اصلاح شورای امنیت می‌باشند.
گروه کشورهای جنبش عدم تعهد در شورای امنیت:
در اجلاس سران کارتاهنا (1995) بر ضرورت ادامه همکاری کشورهای عضو از جمله امکان مشورت منظم میان اعضای جنبش عضو غیردائم شورای امنیت و دیگر اعضاء تاکید شد. اعضای جنبش عضو غیر دایم شورای امنیت بدون کنار گذاشتن حق حاکمیتی خویش ماموریت دارند تا مواضع مشترکی را بر مبنای تصمیمات و مواضع مورد توافق جنبش در جلسات شورای امنیت اتخاذ نمایند.
کمیته مشترک هماهنگی:
این کمیته مسوولیت و همکاری میان کشورهای عضوجنبش عدم تعهد و گروه 77 را به منظور ارتقاء منافع کشورهای در حال توسعه، جلوگیری از دوباره کاری ودسترسی به اهداف مشترک در مجامع بین‌المللی را بر عهده دارد.
شورای همکاری اطلاعاتی:
این شورا دراجلاس سران جنبش عدم تعهد در کلمبو در سال 1976 برای همکاری در حوزه رسانه‌‌ای میان کشورهای عضو تشکیل شد. این شورا به دنبال تقویت همکاری میان اعضاء در زمینه رادیو و تلویزیون، ساخت فیلم و انتشارات، تقویت تماس میان موسسات آموزشی کشورهای عضو و همچنین تقویت همکاری‌های فرهنگی می‌باشد.
روش کاری جنبش عدم تعهد:
تصمیم‌سازی: کلیه تصمیمات در جنبش عدم تعهد براساس اجماع و مکانیزمی برای گسترش انسجام و وحدت اتخاذ می‌شود. اجماع در جنبش عدم تعهد متضمن احترام به دیدگاه‌های مختلف می‌باشد. اگر چه این امر به معنای یک توافق توسط اکثریت قابل ملاحظه کشورهای عضو است، لیکن به منزله درخواست یا متضمن اتفاق آراء نمی‌باشد. در صورتی که کشوری موافق نباشد می‌تواند تحفظ خود را در خصوص موضوع در دستور کار اعلام نماید. در راستای اهداف عملی، اجماع، در کشورهای عضو جنبش عدم تعهد می‌تواند به معنای وجود یک اکثریت قاطع در حمایت از پیشنهاد ارائه شده باشد.
جلسات جنبش عدم تعهد:
1-جلسات سطح بالا:
ـ کنفرانس‌های سران کشورها و دولت‌ها: این نشست‌ها هر سه سال یکبار بر مبنای چرخش جغرافیایی برگزار می‌شود. (اجلاس‌های سران برگزار شده در ادامه ذکر شده است)
ـ کنفرانس‌ها وزراء: این نشست‌ها حد فاصل میان اجلاس‌های سران و بر مبنای چرخش جغرافیایی برگزار می‌شود.
ـ جلسات وزرای خارجه دفتر هماهنگی: این جلسات چند ماه قبل از برگزاری جلسات سران به منظور هماهنگی مواضع برای آن جلسات و در کشوری که ریاست جنبش را بر عهده دارد برگزار می‌شود.
ـ جلسات وزاری خارجه جنبش عدم تعهد در حاشیه نشست‌های سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد
ـ علاوه بر این، برخی جلسات سطح عالی از قبیل موارد ذیل نیز برگزار می‌شود: جلسات ویژه وزراء، جلسات کمیته وزراء در خصوص متدولوژی، جلسات کمیته دایمی وزراء برای همکاری‌های اقتصادی، جلسات وزراء در مورد موضوعات مختلف همکاری‌های بین‌المللی (بهداشت، کار، اطلاعات و غیره)
2-جلسات دیگر:
جلسات سطح پایین‌تر از قبیل نشست‌های فوق‌العاده و منظم دفتر هماهنگی، جلسات کمیتهها و گروه‌های کاری، ویژه و تماس و جلسات کمیته مشترک هماهنگی جنبش عدم تعهد وگروه 77 می‌باشد.
پایان پیام/
نظر شما