یکشنبه شب خبری به نقل از تلوزیون ملی مصر بر روی خروجی خبرگزاری ها قرار گرفت که موجبات تعجب بسیاری را فراهم آورد. این خبر، پس از کش و قوس های صورت گرفته به دنبال لغو انحلال پارلمان مصر، حکایت از دومین تصمیم گیری چالش برانگیز مرسی داشت.
تلویزیون مصر اعلام کرد که "محمد مرسی" رئیس جمهور مصر دستور برکناری "حسین طنطاوی" وزیر دفاع مصر و "عنان" رئیس ستاد مشترک ارتش را صادر کرد و "صبحی سید احمد" را به عنوان رئیس ستاد مشترک ارتش ، "محمد العصار" معاون وزیر دفاع و "عبدالفتاح السیسی" را به عنوان وزیر دفاع جدید و فرمانده نیروهای مسلح کشور تعیین خواهد کرد.
رئیس جمهور مصر همچنین متمم قانون اساسی را که به نظامیان این کشور اختیارات گسترده ای داده بود، لغو کرد. متمم قانون اساسی، پس از دور نخست انتخابات ریاست جمهوری مصر و توسط شورای نظامی حاکم بر مصر تصویب شده بود. بر اساس متمم قانون اساسی اکثر اختیارات ریاست جمهوری و همچنین اختیار قانونگذاری به نظامیان محول می شد. همچنین براساس بند یک ماده 53 متمم قانون اساسی، رئیس جمهوری مصر اختیار اعلام جنگ با کشور دیگر را پس از موافقت شورای عالی نظامی مصر با این امر کسب می کرد.
به دنبال پخش این خبر، گروه های مختلف مصری نسبت به اقدام مرسی واکنش مثبت نشان دادند. جماعت اسلامی مصر اعلام کرد مردم مصر منتظر تصمیمات جدید محمد مرسی بودند و نیروهای مسلح باید خود را به قانون متعهد بدانند.
عبدالمنعم ابوالفتوح از رهبران پیشین اخوان المسلمین و یکی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری نیز گفت قدرت در مصر با تصمیمات جدید محمد مرسی رئیس جمهور ، امروز به طور واقعی منتقل شد.
محمد البرادعی، مدیرکل سابق آژانس انرژی هسته‌ای تصمیمات محمد مرسی، رئیس جمهوری مصر در برکناری وزیر دفاع این کشور و شماری از مسئولان ارشد ارتش این کشور را تحسین کرد.
جنبش شش آوریل نیز با استقبال از تصمیمات جدید محمد مرسی رئیس جمهور این کشور خواستار کمک به وی شده است.
همچنین هزاران مصری شب دوشنبه به میدان التحریر در مرکز قاهره آمدند و ضمن حمایت از تصمیمات رئیس جمهور، این تصمیم را جشن گرفتند.
تجمع کنندگان مصری با سردادن شعارهایی از بازنشسته شدن طنطاوی و تقویت قدرت و اختیارات رئیس جمهوری استقبال کردند. آنها با سردادن شعارهایی علیه طنطاوی از لغو متمم قانون اساسی این کشور نیز استقبال کردند که اختیارات بسیاری را به نظامیان می‌داد.
اما در حالی که مرد مصر خود را آماده می کنند تا با حمایت گسترده از اقدام مرسی، بستری را رقم بزنند که از عقب نشینی مجدد رئیس جمهور جلوگیری شود، شواهد حاکی از آن است که این تصمیم با تصمیم سابق مرسی مبنی بر لغو انحلال پارلمان بسیار متفاوت است.
در این رابطه منابع شورای نظامی مصر اعلام کردند طنطاوی وزیر دفاع و عنان رئیس ستاد مشترک ارتش مصر از تصمیمات جدید رئیس جمهور استقبال و اعلام کردند از آن شگفت زده نشده اند.
این خبر در حالی منتشر شد که حدودا یک ماه پیش شایعاتی مبنی بر تصمیم طنطاوی بر بازنشستگی و عدم حضور در دولت منتشر شده بود. در واکنش به این شایعات شورای نظامی مصر در تاریخ بیست و سوم تیر ماه، اخبار برخی رسانه ها مبنی بر تصمیم رئیس شورای نظامی حاکم بر مصر برای بازنشستگی و حضور نداشتن وی در ترکیب دولت جدید را تکذیب کرد. در کنار هم قرار گرفتن شایعات سابق با برکناری کنونی، نشان از فشاری یک ماهه بر طنطاوی برای بازنشستگی دارد.
همچنین در تاریخ بیست و ششم تیر ماه هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا در سفری به مصر با محمد مرسی رئیس جمهور این کشور و حسین طنطاوی دیدار کرد. کلینتون در این دیدار از نظامیان خواست از عرصه سیاست کنار روند و به تامین امنیت کشور مشغول شوند.
در واقع به نظر می رسد در توافق میان آمریکا و دولت مصر این توافق صورت گرفته است و طنطاوی در حالی که چندان میلی به کناره گیری از قدرت نداشت مجبور به پذیرش آن شد. این نارضایتی در نطق طنطاوی پس از ملاقات با کلینتون مشهود است. وی در این سخنرانی می گوید: " مصر سقوط نخواهد کرد. مصر برای همه مصری‌هاست و نه فقط برای یک گروه … نیروهای مسلح این اجازه را نخواهد داد."
انتصاب دو هفته پیش طنطاوی به سمت وزیر دفاع را نیز می توان در این راستا و عدم میل مرسی به متشنج شدن فضا ترسیم کرد. اما با اتفاقات صورت گرفته در صحرای سینا، بهانه به دست مرسی آمد و فشارهای آمریکایی ها نیز شرایط را برای این برکناری آماده کرد. انتصاب طنطاوی و عنان به سمت مشاور نظامی ریاست جمهوری که موجب منتفی شدن هر گونه پیگیری قضایی برای این دو نفر می شود نیز این گمانه زنی را تقویت می کند.
البته بر اساس این تحلیل یک سوال بزرگ در ارتباط با علت عملکرد آمریکا در راستای قدرت گرفتن مرسی به وجود می آید که پاسخ دادن به آن چندان ساده نیست. اما می توان مولفه هایی را متذکر شد که از طرح کنترلی موقتی آمریکایی ها خبر می دهد.
در واقع آمریکایی ها طنطاوی و شورای نظامی را به عنوان متحدینی مطمئن تلقی نمی کردند، چرا که روز به روز در میان مردم منفورتر می شدند. بر این اساس ترجیح دادند از این متحد غیر مطمئن بگذرند و امنیت موقتی را برای اسرائیل از سوی مصر بدست بیاورند.
از سوی دیگر به نظر می رسد مرسی تصمیم جدی خود را بر تامین امنیت، ثبات و رشد اقتصادی در مصر گذاشته است و فعلا قصد درگیری در مسائل بین المللی را ندارد. در این راستا وی نیز ترجیح داده است خط قرمزهای آمریکا را بپذیرد، در عوض بزرگترین مانع قدرت در داخل از سر راه وی برطرف گردد.
بر این اساس می توان مواردی چون کمپ دیوید، استمرار صدور گاز به اسرائیل، ورود جدی تر مرسی به مساله سوریه در مخالفت با اسد و عدم برقراری رابطه جدی با ایران را از مفاد این توافق نامه دانست.
پایان پیام/
در پی برکناری طنطاوی از وزارت دفاع مصر، شواهد حاکی از آن است که این برکناری در طول توافق میان آمریکا و دولت مصر صورت گرفته است و طنطاوی در حالی که چندان میلی به کناره گیری از قدرت نداشت مجبور به پذیرش آن شد.
کد خبر 162580
نظر شما