فریده فراهانی، رئیس گروه جمعیت، بهداشت و تنظیم خانواده مرکز مطالعات و پژوهش‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه در گفتگو با شبستان دلایل کاهش فرزند آوری زنان گفت: ایجاد تغییر و تحول در اشتغال، باورها و درک زنان از هنجارها از جمله دلایل کاهش تمایل به فرزندآوری آنها است. عامل دیگر اینکه زنان فرزند آوری را در تعارض با نقش اجتماعی خود می دانند و این گونه احساس می کنند که در صورت فرزندآوری نقش اجتماعی آنها مختل می شود.
وی نقش های جنسیتی حاکم بر خانواده های ایرانی را از دیگر دلایل کاهش فرزندآوری زنان عنوان کرد و افزود: وظایف خانه داری و نگهداری از فرزندان در خانواده ها بر عهده مادران است و زنان شاغل به دلیل اینکه بتوانند در دو زمینه نقش آفرینی کنند فرزند کمتری را به دنیا می آورند.
تغییر هویت زنان از عوامل عدم تمایل زنان برای فرزندآوری
فراهانی خاطر نشان کرد: یکی دیگر از دلایل، عدم تمایل زنان برای فرزندآوری می تواند تغییر هویت آنها باشد، در واقع زنان امروز ،هویت زنانه خود را در جایی خارج از خانه جستجو می کنند.
رئیس گروه جمعیت، بهداشت و تنظیم خانواده مرکز مطالعات و پژوهش‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه، افزایش سن ازدواج، شرایط اقتصادی – اجتماعی، نگرانی از آینده کودکان، تغییر فرهنگ باروری و باورهای زندگی، افزایش میزان تحصیلات والدین و سطح اشتغال زنان را از جمله عوامل کاهش نرخ باروری در ایران برشمرد و افزود: مشخص نیست تا چه زمانی این وضعیت تداوم داشته باشد، بلکه احتمال می رود باروری نسلی به دنبال بهبود ارتقای عوامل موثر بر دیدگاه والدین، افزایش یابد.
وی اظهار کرد: حب به فرزند و والدین شدن یکی از دلایلی است که افراد را به سمت تشکیل خانواده سوق می‌دهد اما درچند سال اخیر فرزند آوری که پدیده‌ای جدایی ناپذیر از ازدواج بوده، تبدیل به پدیده ای شده که زنان در انتخاب آن دچار تردید هستند.
ارتباط گرایش مادران به مصرف گرایی با کاهش تمایل آنها به فرزندآوری
وی با بیان اینکه طی سالهای اخیر نقش مادری به دلایل گوناگون از جمله گرایش به مصرف گرایی و تجمل گرایی کاهش یافته است، تصریح کرد: همچنین افزایش نگرانی مادران نسبت به آینده فرزند سخت‌تر از سابق شده است و زنان بعد از گذشت زمان نسبتاً زیادی که از ازدواجشان می گذرد به فرزنددار شدن فکر می کنند و در نهایت نیز تمایل چندانی به داشتن بیش از یک فرزند نداشته، تربیت و بزرگ کردن آن فرزند نیز در نظرشان سخت و طاقت فرسا جلوه می‌کند.
فراهانی با اشاره به مفهوم روند باروری کل خاطر نشان کرد: اگر یک زن در طول دوران زناشویی خود، حداقل دو فرزند به دنیا بیاورد، می‌تواند نسل خود را جایگزین کند. در حال حاضر از هر زن ایرانی در طول دوران باروری به طور میانگین 1،6 فرزند متولد می‌شود، در نتیجه به طور میانگین هر زن ایرانی کمتر از 2 نفر را جایگزین خود می‌کند.
رئیس گروه جمعیت، بهداشت و تنظیم خانواده مرکز مطالعات و پژوهش‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسی افزود: این موضوع نگرانی را برای سیاست گذاران و دولت ایجاد کرده که افراد دیگر نمی‌توانند نسل خود را جایگزین کنند و در سالهای آینده ممکن است رشد جمعیت منفی باشد و جمعیت کاهش یابد.
جمعیت کشور در حال حرکت به سمت سالمندی
وی با اشاره به اینکه جمعیت کشور در حال حرکت به سمت سالمندی است، تصریح کرد: به طوری که در عرض 30 سال آینده ممکن است از هر 4 نفر یک نفر سالمند باشد یعنی حدود 25 درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می دهند؛ این در حالی است که در حال حاضر در کشور حدود هفت درصد جمعیت سالمند است.
فراهانی یادآور شد: هشدار جمعیت شناسان در خصوص اینکه اگر باروری با روند کنونی پیش برود در 30 – 40 سال آینده جمعیت سالمند خواهیم داشت، بجا به نظر می‌رسد چرا که جمعیت در سن کار کاهش می‌یابد و از نظر اقتصادی کشور دچار مشکلات بسیاری می شود.
رئیس گروه جمعیت، بهداشت و تنظیم خانواده مرکز مطالعات و پژوهش‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه خاطرنشان کرد: در این صورت باید جمعیتی جوان وارد عرصه کار شده تا اقتصاد کشور را گردانده و بتوانند از جمعیت بالای 65 سال حمایت کنند؛ به همین دلیل موضوع افزایش جمعیت به سمت تشویق باروری سوق پیدا کرد.
پایان پیام/
نظر شما