محمد علی موظف رستمی، رئیس گروه برنامه ریزی و احیای سنت های تبلیغی دین با اشاره به اقدام سازمان تبلیغات اسلامی برای ایجاد گروه احیای سنت های تبلیغی دین به خبرنگار شبستان گفت: هدف اصلی تاسیس این گروه، احصای روش های سنتی تبلیغ دین و احیای و بازتعریف آن ها با توجه به مقتضیات و شرایط امروزی به صورت کارآمدی کردن روش های مفید است که این امر امروزه با توجه به جایگاه و اهمیت تبلیغات سنتی به بهانه قرار داشتن در عصر مجازی و گسترش روزافزون تبلیغات و فعالیت های مجازی که در تمامی عرصه‌های حیات بشری نفوذ و توسعه پیدا کرده است نادیده انگاشته شود و از آن چون گذشته و حتی بیش از آن در ترویج و بسط فرهنگ ناب اسلامی و معارف دینی بهره مند نشد.
موظف رستمی که پیش از این به عنوان رئیس گروه توسعه و تجهیز فرهنگی مساجد سازمان تبلیغات فعالیت می کرد، با توضیح این که مساجد از گذشته های دور جزو مهم ترین بسترهای تبلیغی سنتی دین بوده اند، گفت: یکی از کارکردهای مهم مساجد از عصر نبوی تا به امروز کارکرد تبلیغی بوده و این مهم همواره از عناصر اصلی و مهم فعالیت های مسجد بوده است که این کارکرد بر اساس شرایط زمانی و میزان نیاز جوامع در دوره های مختلف از نظر کیفی و کمی گسترش یا محدود شده است که بایسته است در شرایط فعلی به احیا و بسط این روش های تبلیغی سنتی پرداخته شود.
وی ادامه داد: در طول تاریخ و در دوره ها و مقاطع مختلف زمانی، اقسام مختلفی از برنامه های تبلیغی دینی در مساجد به فعلیت رسیده است؛ همچنین حسینیه ها، فاطمیه ها، زینبیه ها یا حتی خیمه هایی هستند که به عنوان بسترهای تبلیغ دینی محسوب می شوند.
موظف رستمی با توضیح این که پیامبر اسلام قبل از مبعوث شدن به پیامبری از روش های تبلیغی موثر در دعوت به وحدانیت خداوند بهره می جست، گفت: رفتار و منش پیامبر اسلام (ص) به گونه ای بوده است که در آن زمان مشهور به "محمد امین" بود و همین شهرت یافتن به نوعی یک نوع کار تبلیغی پیش از رسالت محسوب می شد؛ همین امر نیز زمینه و بستر رسالت را برای او فراهم کرد و بعد از آن حضرت، روش های تبلیغی به تبع از ایشان در زمان خلافت خلفاء و بعد از آن سیره و سنت تبلیغی توسط ائمه معصومین (ع) انجام می شد.
وی ادامه داد: در زمان خلفای عباسی و اموی حاکمان به نام دین حکومت می‌کردند طبیعتا نوع روش‌های تبلیغی نیز با توجه به فضای دینی حاکم بر آن عمقی و ریشه دار صورت نمی گرفت. ولی در همین دوران، اندک شیعیانی بوده اند که تحت هدایت و رهنمون سازی ائمه معصومین که غالبا تحت نظر شدید عمال امنیتی و ظلم و ستم حکام بودند با روش های خاص تبلیغی که توأم با تبلیغ در خفا و امنیتی تبلیغ سنتی بود قرار داشتند.
رئیس گروه برنامه ریزی و احیای روش های سنتی تبلیغ دین گفت: مهم ترین دگرگونی و تحول در تبلیغ سنتی دین را بعد از روش های تبلیغی بکار گرفته شده توسط پیامبر گرامی اسلام و ائمه معصومین (ع) باید از زمان شکل گیری سلسله صفویه در ایران جستجو کرد در این دوران شیوه های تبلیغی سنتی دچار تحول و بازنگری تغییر شد و بعد از سلسله صفوی تا تاریخ معاصر می توان گفت که شیوه های تبلیغی چندان دچار دگرگونی و تحول نشد مرحله بعدی تبلیغ سنتی را باید در تاریخ معاصر کشور جستجو کرد که در این دوران برخی روش های سنتی تبلیغ نسبت به گذشته به روز تر شده بود و همچنین در این دوران نباید از ورود اندک اندک تکنولوژی نوین ارتباطی و اطلاع رسانی مغفول شد که میزان بهره مندی از آن نسبت به گذشته بیشتر شده بود.
موظف رستمی با تاکید بر این که تبلیغ سنتی دارای ظرفیت و پتانسیل بالایی است، اظهار کرد: بررسی دقیق، همه جانبه و جامع و مانع بحث روش های تبلیغ دین نیازمند بازشناسی و بازتعریف عناصر و عواملی است که به صورت مستقیم و تمام عیار آن را تحت شعاع قرار داده و در رویش، پرورش و ترویج و تکثیر و بسط آن ها نقشی اساسی ایفا کرده است.
وی افزود: در بررسی پدیده های تبلیغی، شناخت و فهم مولفه ها و عناصر تأثیر گذار بسیار با اهمیت است و عدم اطلاع کافی و وافی و تبیین دقیق وضعیت امر تبلیغی و نیز روش های عمل شده در احصای همه روش های سنتی بسیار مشکل آفرین و غیر قابل استناد علمی و اصولی به نظر می رسد.
این کارشناس مساجد سازمان تبلیغات اسلامی با بیان این که تبلیغ سنتی از سابقه طولانی برخوردار است، تاکید کرد: در قرون متمادی و با توجه به مقتضیات و شرایط زمانی و مکانی توسط مبلغان و عالمان دینی تلاش بسیاری برای تداوم تبلیغ سنتی دینی به کار گرفته شده که این اندوخته دیرینه فنی و قوی، زمینه های بسط و گسترش فرهنگ و معارف اسلامی را مهیا می کند.
وی افزود: امروزه با توجه به قرار گرفتن در عصر ارتباطات و دنیای مجازی نباید از اصل تبلیغات سنتی غفلت کرد؛ در غیر این صورت چالش ها و خلاهای اساسی و مهمی در حوزه تبلیغ دین ایجاد می شود.
موظف رستمی ادامه داد: فرهنگ جامع اسلامی و ایرانی با سابقه بیش از هزار سال با تبلیغات سنتی عجین و در هم پیچیده است و اگر در بهره مندی از فضای مجازی، زمینه این فرهنگ نهادینه شده و مورد پذیرش که آمیخته با آموزش ها و مفاهیم دینی است فراموش شود گسست فرهنگ تبلیغی میان تبلیغات مدرن و سنتی به وجود می آید و صدمات جبران ناپذیری به دین وارد می شود.
وی با تاکید بر لزوم تعامل میان تبلیغات سنتی و تبلیغات مدرن مجازی تصریح کرد: در صورت بهره گیری مثبت و دوسویه تبلیغ سنتی و مدرن بستری فراهم می شود که اثر گذاری شایسته ای را در تبلیغات دینی در پی دارد و این دو شیوه تبلیغ همانند دو بال یک پرنده هستند که اگر در پرواز، بال یکی از آن دو حذف و یا دچار صدمه شوند اصل پرواز دچار خدشه و مشکل می شود.
موظف رستمی با اشاره به اضلاع و زوایای مختلف روش های تبلیغ دین بر اساس بررسی و مطالعات صورت گرفته گفت: یکی از حوزه های روش های احیای دین حوزه منابع انسانی است؛ لازم است بار دیگر فعالیت و روش‌های تبلیغی مورد استفاده توسط بسیاری از افراد مسن، پیر خادمان، پیرغلامان، مبلغان و عالمان در امر تبلیغ احیا شود.
وی اضافه کرد: تعدادی کتب ارزنده و کهن تبلیغی به صورت مکتوب و نادر وجود دارد که از مهم ترین منابع تامین اطلاعات قابل توجه در امر تبلیغ است؛ همچنین برنامه های محدودی در بعضی از مناطق دورافتاده و به دور از چشم ناظران انجام می شود که باید با شناسایی و اطلاع رسانی دقیق به اطلاع عموم رسانده شود.
رئیس گروه برنامه ریزی و احیای سنت های تبلیغی دین با تاکید بر ضرورت پژوهش و کنکاش در حوزه تبلیغ سنتی تصریح کرد: لازم است با برنامه ریزی مدون و انجام تحقیقاتی جدی در حوزه تبلیغات سنتی دین، تمامی روش ها جمع آوری و با پردازش و آنالیز شیوه هایی که امروزه قابل استفاده و بهره گیری هستند روش های کاربردی هدفمند و جهت دار برای به کارگیری فعالان عرصه تبلیغ دین ارائه شود.
وی گفت: از برنامه های مهم گروه احیای سنت های تبلیغی دین انجام تحقیق میدانی در مراکز و مناطقی است که از نظر روش های تبلیغی دارای غنای بالایی هستند و با توجه به بافت مذهبی و دینی باید مورد بررسی قرار گیرند.
وی در پایان خاطر نشان کرد: پیامبر اسلام(ص) در زمان خود از روش "طبیب الدواری" به عنوان یک روش تبلیغی موثر و کارآمد استفاده می کرد، به این صورت که برای اجرای امر تبلیغ همانند پزشکی حاذق به مردم مراجعه می کرد و در مقابل، مردم نیز برای درمان بیماری روحی و روانی، مشکلات معنوی و یا تقویت و ارتقای سطح معنوی و دینداری به وی رجوع می کردند و امروزه نیز باید این روش به عنوان شیوه ای سنتی و تبلیغی برای کاربردی کردن بازتعریف و بازیابی شود.
پایان پیام/
نظر شما