فلسفه جنبش عدم تعهدشکل گیری بلوک‌بندی جدید‌ جدا از قدرت‌های جهان

به گزارش خبرگزاری شبستان، روزنامه رسالت در سرمقاله امروز 22 مرداد خود با عنوان جهان آینده؛ جنبش عدم تعهد و راهبردهای ایران به قلم امیر محبیان به تحلیل بزرگزاری اجلاس جنبش عدم تعهد و اثرات منطقه ای و اسلامی آن پرداخته است که به شرح زیر است
مشارکت در مدیریت جهان برای بسیاری که هنوز عمق تحولات در حال انجام جهان را در نیافته اند؛امری خیالی و شعاری بدون مبنا به نظر می رسد.واقعیت آنست که جهان به سرعت در حال دگرگونی است و هر چه در بستر زمان پیشتر می رویم سرعت و حتی عمق این تحولات بیشتر می شود.دگرگونی های اقتصادی و جمعیتی منجر به تغییر جایگاه کشورها در رده بندی قدرت سیاسی شده وصعود و افول کشورها در سطح جهان را رقم می زند.
برای مثال بر پایه پیش بینی واحد اطلاعات اکونومیست که حاصل نظر سنجی از 1656 مدیر ارشد در 100 کشور جهان در سال 2005 بود آمده است:
چین در سال 2020 جای آمریکا را در رده اقتصاد جهانی گرفته و رتبه نخست را از آن خود خواهد کرد و آمریکا به مقام دوم نزول خواهد نمود.
در رده بندی سهم در رشد جهانی هند سوم ،برزیل چهارم،روسیه پنجم اندونزی ششم کره جنوبی هفتم و انگلستان هشتم خواهد بود.
اما در میان بزرگترین اقتصادهای جهانی از لحاظ GDP هم آمریکا به رده دوم نزول و چین اول خواهد شد.
ژاپن به رده چهارم سقوط کرده و جای خود را به هند خواهد داد
پدیده پیر شدگی موجب تغییرات بزرگ در جایگاه کشور های قدرتمند جهان خواهد شد.
جمعیت جهان به هفت میلیارد و چهارصد و سی میلیون نفر خواهد رسید.
همین امر در ژاپن ،آمریکا و اروپا موجب :
رشد اقتصادی کند تر
عدم ثبات بازار اقتصادی
مشکلاتی در سیستم های نگهداری ازافراد مسن
و تغییر قوانین در بسیاری از کشورهای غربی و ژاپن برای افزایش سن کار و عقب انداختن بازنشستگی خواهد شد.
تعداد زنان کارمند در جهان افزایش خواهد یافت و این امر بر روابط خانوادگی بویژه در کشورهای سنتی تاثیر خواهد گذاشت.
نسبت جمعیت بالای 65 سال در آمریکا از 19% در سال 2005 به 25% خواهد رسید.
در اتحادیه اروپا بدون ترکیه به 30% ولی با ترکیه جوانتر خواهد شد.زیرا نرخ تناسب افراد پیر در ترکیه 13% خواهد بود.
ژاپن به دلیل رسیدن بخش مهمی از زنانش به سن عدم باروری از 29% در 2005 به 46% در سال 2020 و بالاترین در جهان خواهد رسید.همین امر موجب افول جایگاه ژاپن خواهد شد.
این ها صرفا بخشی کوچک از واقعیاتی است که دال بر دگرگونی های عمیق در جهان می باشد.دگرگونی هایی که تصویر جهان سیاست را نیز تغییر خواهد داد.
* * *
جنبش کشور‏های غیر متعهد ، یا جنبش عدم تعهد در سال 1961 میلادی برابر با 1340خورشیدی در اوج جنگ سرد و فضای دوقطبی بین غرب و شرق با هدف وحدت میان کشورهایی که نه در اردوگاه کمونیسم و نه در اردوگاه سرمایه‌داری (امپریالیسم)، قرار داشتند، تشکیل شد؛ با اتمام دوران جنگ سرد، هم اکنون اعضای این جنبش را اکثراً کشورهای در حال توسعه تشکیل می‌دهند.کشورهایی که بعضا صعود آنها در رده بندی قدرت های جهانی سرعت گرفته است.تصور کنونی آنست که با پایان جنگ سرد و فروپاشی اردوگاه سوسیالیستی کشورهای عضو جنبش عدم تعهد دچار نوعی بی هویتی شده و دلیل وجود این جنبش که ایجاد موازنه منفی بین دو ابر قدرت دوران جنگ سرد بود از بین رفته‌است.
اما واقعیت آنست که با سقوط اتحاد شوروی و ورود جهان به مرجله سیالیت که هنوز علیرغم ادعای آمریکاییان نظم نوین جدیدی شکل نگرفته است؛نقش اتحادیه ها یا مجموعه های بزرگ جهانی نظیر جنبش عدم تعهد باید افزونتر از پیش گردد. نقشی که ضروری است مبتنی بر واقعیت های کنونی جهان ما باشد؛واقعیت هایی چون:
فلسفه وجودی جنبش عدم تعهد(ناوابستگی)
درک فروپاشی نظام دو قطبی
سیالیت موجود در نظم جهانی
تلاش غرب برای ایجاد نظم نوین جهانی مبتنی بر غلبه گفتمان لیبرال دموکراسی
شکل گیری بلوک بندی های جدید بیرون از خواست قدرت های جهانی
و بروز جنبش های خارج از نظم مورد انتظار غرب چون جنبش بیداری اسلامی یا جنبش وال استریت
می توان این وقایع را دردهای نزدیکی به یک واقعه بزرگ پنداشت. 118کشور جهان که تقریباً بیش از دو سوم اعضای سازمان ملل متحد را تشکیل می‌دهند، عضو جنبش عدم تعهد می‌باشند.طبعا ادعا بر این نیست که همه این کشورها دقیقا بر آرمان ناوابستگی جنبش عمل می کنند ولی توان ایجاد نوعی بلوک قدرتمند در این جنبش وجود دارد.
***
شانزدهمین اجلاس جنبش عدم تعهد در تهران برگزار شده و ریاست سه ساله ایران بر این جنبش آغاز می شود؛بی‌گمان این فرصتی استثنایی است که در بهترین شرایط نصیب ایران شده است؛فرصتی که مشخص نیست مجددا دست دهد.حرکت بی برنامه و فاقد راهبرد فرصت ها را از کف ایران بدر خواهد برد.
نگارنده پاره ای از راهبردهای مفید و بلکه ضروری را برای جنبش عدم تعهد و نیزجمهوری اسلامی بویژه در حوزه مدیریت برداشت و رسانه در این راستا پیشنهاد می نماید:
ایجاد شبکه رسانه ای مستقل از رسانه های مسلط قدرت های غربی در میان اعضای جنبش عدم تعهد
ایجاد تصویری متحرک و فعال از جنبش در عرصه دیپلماسی بین المللی
حمایت رسانه ای از جنبش های مستقل که نشانه های بحران در نظام کنونی جهان نامتعادل و ناعادلانه هستند.
مدیریت انتظارات شهروندان جهان در راستای ایجاد جهانی بهتر از طریق نشان دادن وضع نامطلوب کنونی و فاصله آن از وضع مطلوب
مدیریت ادراک شهروندان جهان برای شکستن این اسطوره نادرست که نظام کنونی حاکم بر جهان بهترین نظام سیاسی ممکن است.
خروج از دایره بسته بازیگری قدرت های حاضر از طریق طرح جنبش به عنوان یک بازیگر فعال
گسترش این تصویر که جنبش قادر است گشایش گر بی غرض
بن بست ها و گره های دیپلماتیک در عرصه بین المللی باشدقرار دادن اعضای جنبش در برابر پرسش هایی که آزمون گر میزان عدم تعهد آنها باشد(نظیر چالش هسته ای ایران)
ایجاد این تصویر در داخل و خارج که نظام اسلامی در جهان منزوی نبوده و اساسا جهان فقط چند کشور غربی نیستند.
ایجاد ارتباط فعال با رسانه های کشورهای غیر متعهد جهت شکستن دایره بسته انتقال اطلاعات در رسانه های غربی
***
در پایان ذکر این نکته شایسته است که گاهی دیده می شود در قبال طرح بحث درست مشارکت ایران در سطح مدیریت جهان که حاکی از درک عمیق از جایگاه ایران و حساسیت شرایط جهانی است ؛کسانی از موضع احساس خود کم بینی به مشکلات درونی اشاره کرده و خواهان دست کشیدن از این درخواست می گردند.واقعیت های مدیریتی و اقتصادی کشور نادیده انگاشتنی نیست ولی دقیقا ایران زیر این فشارها قرار گرفته است که از ایده های بلند خود دست کشیده و میدان را برای مدعیان همیشگی خالی گذارد.جهان کنونی در حال دگرگونی است اگر سهم خود را با اقتدار نگیریم در آینده با گدایی نیز سهمی به ما نخواهند داد.در جهان آینده ایران اگر در زمره ژنرال های منطقه و جهانی نباشد؛بی‌گمان او را به سربازی هم نخواهند گرفت و جز به بردگی ما در جهان نو رضایت نخواهند داد.البته در مسیرساختن جایگاه ایران در جهان آینده ، عقل ،اراده وایمان راهگشای ما خواهد بود.

پایان پیام/