خبرگزاری شبستان؛ خودتان را برخوردار از معارف کنید. البته راهش آشنائى با قرآن، انس با قرآن، انس با نهج‌البلاغه، انس با صحیفه سجادیه است. خیلى از این تردیدها و نگرانى‌ها و زنگارهائى که انسان در یک مواردى در دل دارد، با مطالعه اینها تبدیل می‌شود به شفافیت و روشنى؛ انسان می‌فهمد، راه را می‌شناسد، کار را می‌شناسد، هدف را می‌شناسد. مثلاً مطالعه کتاب «گفتارهاى معنوى» شهید مطهرى متناسب با همین ایام ماه رمضان است (1) مقام معظم رهبری
«گفتارهای معنوی» نام کتابی است از برخی سخنرانی‌های استاد شهید آیت‌الله مرتضی مطهری. این کتاب اولین بار در سال 1365 و مشتمل بر سیزده سخنرانی توسط ناشر در هشت فصل و سپس در چاپ نوزدهم با افزودن دو سخنرانی دیگر به فصل عبادت و دعا منتشر شد. کتاب گفتارهای معنوی پس از چند چاپ از سوی ناشر به «آزادی معنوی» تغییر نام داد و تاکنون بیش از 52 بار تجدید چاپ شده است.
معرفی کتاب
فصل اول این کتاب، دو سخنرانی در سال 1348 شمسی را شامل می شود که در حسینیه ارشاد تهران ایراد شده است. فصل دوم با موضوع عبادت و دعا، شامل چهار سخنرانی در سال 1349 شمسی در حسینیه ارشاد تهران و فصل سوم، دو سخنرانی در موضوع توبه است. فصل چهارم دربردارنده سه سخنرانی در سال 1350 شمسی با موضوع هجرت و جهاد است که در مسجد نارمک تهران ایراد شده است. فصل پنجم کتاب مسئله بزرگی و بزرگواری روح، فصل ششم موضوع ایمان به غیب و فصل هفتم معیارهای انسانیت را مورد بررسی قرار داده است. فصل هشتم کتاب نیز در رابطه با مکتب انسانیت و شامل یک سخنرانی در دانشکده فنی دانشگاه تهران است.
محتوای کتاب
محور اصلی تمام گفتارهای این کتاب مساله خودسازی، تزکیه نفس و در یک کلمه «انسان شدن» است. که به طور اختصار به محتوای هر فصل اشاره می‌شود.فصل اول؛ با عنوان آزادی معنوی است که استاد مطهری در دو سخنرانی به تعریف و اقسام آزادی و ارتباط میان آزادی اجتماعی و آزادی معنوی پرداخته و اولویت را به آزادی معنوی یعنی آزادی انسان از اسارت نفس امّاره می‌دهند و از خطبه 207 و نامه 45 نهج‌البلاغه امیرالمومنین علی(ع) نمونه‌هایی از آزادمردی واقعی را به عنوان شاهد ذکر کرده‌اند. تمایز میان «من انسانی» و «من حیوانی» و اقسام اسارتهای درونی انسان و همچنین بحث وجدان از دیگر مباحث این فصل است. فصل دوم گفتارهای چهارگانه ای است که در ایام و لیالی شبهای قدر در ماه مبارک رمضان ایراده شده. تحلیل واژه‌ی «احیاء» آثار عبادت، تقوا، تقرب، تقرب به خدا، آثار منفی افراطی‌گری در عبادت و مسائل اجتماعی، ابعاد، شرایط و ویژگی‌های نماز صحیح و همچنین به مناسبت ضربت خوردن و شهادت امام علی(ع) بحث اسوه و نمونه بودن امیرالمومنین محورهای اصلی این فصل را تشکیل می‌دهد. در دو سخنرانی فصل سوم، استاد شهید به بحث درباره اولین منزل سیر و سلوک یعنی توبه پرداخته‌اند. اهمیت توبه، تعریف، شرایط، آثار و نمونه‌هایی از توبه‌های اولیاء خدا از مباحث این گفتارها می‌باشد. توبه عبارت است از یک نوع انقلاب درونی، نوعی قیام، نوعی انقلاب از ناحیه‌‌ی خود انسان علیه خود انسان. این قسمت از مختصات انسانی است.
از خواندی‌ترین مطالب فصل چهارم تبیین انواع هجرت از جمله هجرت انسان از گناه، هجرت برای کسب علم و هجرت برای مبارزه با ظالمین و حفظ دین و همچنین انواع جهاد از جمله جهاد با نفس و جهاد مسلمان برای حفظ دین می‌باشد. آثار مثبت سفر و ستایش آن از نظر اسلام از دیگر مطالب مهم این فصل است. آثار همت بلند، تحلیل بزرگواری و بزرگی روح، و خسارتی که برخی تعلمیات متصوفه در مبارزه با نفس تحت تاثیر تعلیمات دیگر مکاتب به جامعه اسلامی وارد کردند، همچنین بررسی ارزش کرامت نفس در سخنان امام حسین، از مطالب فصل پنجم کتاب است.
بررسی مفهوم غیب و ایمان آوردن به غیب که در آیات متعددی از قرآن کریم ذکر شده مقدمه بحث استاد در فصل دیگری از این کتاب برای رسیدن به موضوع امدادهای غیبی و نظر اسلام درباره امید به آینده است.موضوع اصلی در فصل هفتم بررسی 6 نظریه درباره معیار انسانیت است. استاد نظریات معیار بودن علم، خلق و خوی، انسان‌دوستی: اراده، آزادی، مسئولیت و تکلیف، و زیبایی را مطرح کرده اند. فصل هشتم نیز دور شدن بشر از مقام انسانیت در قرون اخیر و تلاش برخی متفکران برای بازگشت به مقام انسانیت را مطرح می کند که در ضمن آن نظریه «دین انسانیت» اگوست کنت طرح و مورد نقد و تناقض موجود در مکاتب اصالت انسان نیز مورد بحث قرار گرفته است.
با مطالعه دقیق این کتاب و محتوای آموزنده و تاثیرگذار آن می‌توان دلیل معرفی و توصیه این کتاب برای مطالعه در ماه مبارک رمضان از سوی حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای رهبر معظّم انقلاب اسلامی را دریافت.
1- بیانات در دیدار جمعی از شعرا 1390/05/24
پایان پیام/
نظر شما