تصویر جوانان افسانه ای شهر بر دیواره ها

به گزارش خبرنگار شبستان، دیوار نگاری شهری اگرچه نوعی از هنر تجسمی مدرن است که امروز بیشتر کاربری زیبایی شهری دارد اما ریشه های آن را باید در دوران باستان جستجو کرد از غار نوشته های به جا مانده در غرب کشور تا سنگ نوشته ها تخت جمشید، همه حامل پیامی به مخاطب بوده اند اگرچه ممکن است تاثیری داشته و یا نداشته باشند ولی در کل بیان کننده گونه ای از اعتراض بوده اند، اما در دوران جدید و به تعبیر اساتید ارتباطات دیوار نگاری گونه ای از رسانه و یا شبه رسانه است که بسیار ابتدایی است اما جنبه تاثیر گذاری را در خود دارد.

باید از دیوارنگاری های افراطی که حامل پیام منفی هستند پرهیز کرد

امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس سابقه دیوارنگاری را به دوران ایران و مصر باستان می‌داند و می‌گوید: دیوارنگاری ریشه تاریخی بسیار زیادی دارد، در یونان باستان هم سابقه دارد، اما بیشتر دیوارنگاری‌ها را نقاشان و انقلابیون ایتالیایی به عنوان نماد مبارزه به دیواره‌های شهر کشیدند. در ایران هم نمونه‌های دیوارنگاری را در چهلستون و عمارت عالی قاپو و دیگر نقاط شهر اصفهان می‌توان دید.

این جامعه‌شناس با بیان اینکه دیوارنگاری همواره رنگ سیاسی دارد، خاطرنشان کرد: مردم همیشه اعتراض خود را به دیوار می‌نوشتند در دوره پهلوی نیز اعتراضات بر دیواره‌های شهر نوشته می‌شود اما پاک می‌کردند.

قرایی‌مقدم با بیان اینکه دیوارنویسی شهر تهران به دو شکل پرداختن به طبیعت و عکس‌های شهداست، اظهار کرد: یک سری از دیوارنگاری‌ها به صورت طبیعت‌گرا و ناتورئالیست هستند که علاوه بر زیبایی شهر به تفرج و گردش فکری انسان کمک می‌کنند که جنبه زیبایی دارند،برخی دیگر از دیوارنگاری‌ها جنبه سیاسی پیدا کرده اند که ممکن است برخی از آنها شعار، عکس شهدا و جانبازان باشد و این باعث می‌شود جوانان و نوجوانان قدر زندگی در کشور و همچنین یاد بزرگان شهید را بدانند البته برخی از دیوارنگاری‌ها جنبه افراطی پیدا کرده‌اند. جایی که تصویر موشک‌باران را کشیده‌اند به مخاطب این پیام را می‌دهد که ما کشور مورد تهاجمی هستیم و ممکن است به ما آسیب برسانند.

این جامعه‌شناس با بیان اینکه تصاویری که از شهدا بر دیوار شهدا کشیده می‌شود ممکن است تصویر نادرستی از شهید در ذهن تماشاگر ایجاد کند، از متولیان امر زیباسازی شهری خواست: شهدا بزرگ هستند و باید آنها را بزرگ بشمارند. این تصاویر ممکن است از شهدا برداشت نادرستی ایجاد کند و به آنها لطمه بزند از طرفی برخی مواقع تنها بر روی بعضی از شهدا مثل شهید فهمیده در دیوارنگاری زوم شده‌اند، در حالی که ما هزاران شهید داریم که بیش از فهمیده جانفشانی کرده‌اند.

قرایی‌مقدم با بیان اینکه با سوء استفاده از تصاویر شهدا موافق نیستم، خاطرنشان کرد: نباید با کشیدن عکس شهدا بر دیوارهای شهر از ایثارگری صادقانه آنها سوء استفاده شود.

کارکرد مهم دیوار نگاری شهری رسانه بودن آن است اینکه این رسانه می تواند بر ذهن و روان مخاطب تاثیر گذار باشد، تصاویر شهدا اگرچه به خودی خود نمی توانند در زیبا سازی فضای شهری کمک چندانی بکنند اما پیام پشت این تصاویر مقطعی از تاریخ و رشادت های جوانان افسانه ای را در ذهن مخاطب متبادر می کند که همان پیام باعث نوعی تربیت و تذهیب در مخاطب می شود.

دیوار نگاری رسانه ای عادی و ابتدایی است

علی‌اکبر کساییان، استاد ارتباطات معتقد است هر لوحی که بتواند پیامی را به مخاطب برساند رسانه نام دارد، نقش دیوار هم نوعی نوشته است، پس رسانه می‌شود چون تبلیغ و ابلاغ پیام به وسیله آن صورت می‌گیرد، البته در این تردیدی نیست که دیوارنگاری و دیوارنویسی یک نوع رسانه عادی، عامیانه و ابتدایی است.

وی با بیان اینکه برخی دیوارنگاری‌ها به چهره شهدا می‌پردازد کار جالبی است، اظهار داشت: از طریق یک منظره یا عکس شهید بر دیوار پیامی به مخاطب منتقل می‌شود که نه تنها اشکال ندارد بلکه جنبه اثرگذاری دارد.

این استاد ارتباط تصویرگری بر روی دیواره‌های شهر را با در نظر گرفتن همه جوانب کار اثرگذار می‌داند و می‌گوید: چشم دروازه ذهن است وقتی دیوار نوشته‌ای می‌بینیم بسته به نوع نوشته و عرضه نوشته اثر می‌پذیریم، رنگ زیبا، خط، آرایش و پیرایش زیبا در کنار محتوا بر شدت اثرگذاری می‌افزاید و یک متن امیدبخش و پویایی بخش و شعر و حدیث می‌تواند بسیار بر روی مخاطب تأثیرگذار باشد.

دیوار نگاری تلنگری به مخاطب برای درک پیام

 کساییان یکی از اثرات مثبت دیوارنگاری را آموزش و یادگیری دانست و اظهار کرد: بسته به محتوای دیوارنگاری این هنر می‌تواند مخاطب را متاثر کند و یا او را شاد نماید آنچه مسلم است این هنر به راحتی می‌تواند حس و پیام را به مخاطب منتقل کند.

وی دیوارنگاری را به خاطر هدفمندبودن اثرگذار دانست و گفت: نگاره و نوشته‌ای که می‌نویسند و می‌آرایند هدفمند است، بنابراین اثرگذار است بنابراین دلپسند است و تلنگری به مخاطب می‌زند.

با این حال باید در آوردن تصاویر شهدا به دیوارهای شهر و بزرگراه ها تمامی جوانب از کیفیت، مانایی، اصول زیباشناسی، وجه تاثیرگذاری را در نظر گرفت چرا که عدم رعایت یکی از این اصول می تواند علاوه با نرساندن مفهوم مورد نظر به مخاطب باعث سردرگمی وی و همچنین هدر دادن بودجه و امکاناتی شد که نه تنها به زیبایی شهر چیزی نیفزوده بلکه باری را بر دوش شهر گذاشته است.
 

پایان پیام/