حجت‌الاسلام امیرعلی حسنلو، مدیر گروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه، در خصوص شخصیت و زندگی حضرت ابوطالب به خبرنگار شبستان گفت: حضرت ابوطالب عموی بزرگوار پیامبر (ص) یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های تأثیرگذار در صدر اسلام بود که نسل پیامبر از طریق فرزند او منتشر شد. از آن جهت که شخصیت ابوطالب شخصیتی مهم به شمار می‌رفت و با توجه به این که برخی در رابطه با اسلام ابوطالب شبهاتی وارد کرده اند، درباره ایشان کتاب‌های زیادی نوشته شده است، که در این زمینه هم از علمای اهل سنت و هم از علمای شیعه، آثاری بر جای مانده است که می‌توان به کتاب ایمان ابوطالب از دیباجی و آثاری با همین نام از شیخ مفید، علی ابن حمزه، سیدبن طاووس و از علمای اهل سنت به سیوطی، ذینی دهلان و ادیب مصری اشاره کرد.
آیاتی از قرآن در شان حضرت ابوطالب
وی افزود: مستشرقان غربی مانند «گلد زیهر» یهودی نیز در رابطه با شخصیت حضرت ابوطالب کتاب‌هایی نوشته‌اند و در کلیه دایره‌المعارف‌ها و دانشنامه‌های اسلامی مطالبی از این شخصیت طراز اول صدر اسلام به چشم می‌خورد.
حجت‌الاسلام حسنلو با اشاره به برخی از آیات قرآن کریم تصریح کرد: برخی از مفسران آیات 26 سوره انعام و 22 سوره مجادله را در شان حضرت ابوطالب و ایمان راسخ او دانسته‌اند. ابوطالب 35 سال پیش از ولادت پیامبر در مکه به دنیا آمد، القاب فراوانی مانند زعیم مکه، شیخ قریش، شیخ البطحاء و مؤمن قریش را برای او ذکر کرده اند. علمای اسلام و مورخین نیز ابوطالب را با اوصافی مانند عاقل، عادل، حکیم، باهوش و باوقار معرفی کرده‌اند.
وی تصریح کرد: در منابع تاریخی نقل است که ابوطالب پیش از اسلام نیز متدین به دین حنیف (دین حضرت ابراهیم) بود. وی نه تنها بت‌پرست نبوده بلکه او را از اوصیای حضرت ابراهیم علیه السلام دانسته‌اند. علامه مجلسی در بحارالانوار جلد 17 صفحه 142 و کراجکی در کنزالفواید جلد 1 صفحه 183 این مطلب را نقل می‌کنند. علامه امینی نیز در الغدیر مباحثی پیرامون ایمان ابوطالب آورده است.
مدیر گروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات حوزه افزود: سخاوت ابوطالب چنان شهرت داشت که هر گاه او در مکه اطعام می‌کرد هیچ‌کس از قریش در آن روز به احترام او سفره اطعام نمی‌گستراند. ابوطالب در میان کلیه قبایل مکه از سیادت و هیبت خاصی برخوردار بود و می‌توان گفت که این سیادت، اثر نور ائمه در وجود ابوطالب بود که باعث می‌شد تمامی مردمان مکه او را بزرگ بشمارند.
او سالها به خاطر محمد(ص) باقریش منازعه کرد
حجت‌الاسلام حسنلو یادآور شد: با توجه به اینکه ابوطالب و عبدالله (پدر پیامبر) از یک پدر و مادر بودند سرپرستی رسول اکرم پس از وفات جدش عبدالمطلب را او عهده دار شد. ابوطالب به قدری به پیامبر اهمیت می‌داد که در سفر و حضر حتی سفرهای تجارتی پیامبر را همراه خود می‌برد و این بیانگر آن است که گویا ابوطالب از موضوع نبوت پیامبر آگاهی داشته و با همراه کردن محمد(ص) با خود، او را از هر آسیب احتمالی محافظت می‌کرد.
وی افزود: پس از بعثت پیامبر نیز ابوطالب مهم‌ترین حامی او بود و می‌توان ادعا کرد که اگر ابوطالب به نبوت محمد (ص) ایمان نداشت همچون سایر افراد قریش از جمله ابولهب با پیامبر برخورد می‌کرد، در حالی که او حمایت‌ها و پشتیبانی‌های جدی‌ای از برادرزاده‌اش داشت و یکی از عوامل موثر در رشد و شکل‌گیری اسلام در مکه حمایت‌های ابوطالب بود و سالها در این زمینه با قریش منازعه و گفت‌وگو می‌کرد.
این مدرس حوزه تصریح کرد: در سال‌های محاصره اقتصادی بنی‌هاشم در شعب ابیطالب نیز حضرت ابوطالب به فرزندان خود علی علیه السلام و جعفر دستور می‌داد تا در جای پیامبر بخوابند و با اشاره او بود که آنها پشت پیامبر نماز می‌گذاردند، بنابراین اگر شخص ابوطالب به پیامبر ایمان نداشت چرا از او حمایت کرده و فرزندان خود را نیز به این امر ترغیب می‌کرد. وی سرانجام در سن 80 سالگی در مکه و در همان محل شعب از دنیا رفت.
حجت‌الاسلام حسنلو در رابطه با نقش ابوطالب در نشر و گسترش اسلام گفت: ابوطالب در زمینه شکل‌گیری و رشد اسلام در مکه نقش اساسی داشت، به لطف حمایت‌های بی دریغ او بود که پیامبر توانست در شرایط سخت مکه دعوت‌های آغازین خود را شروع کرده و در میان قبایل قریش به تبلیغ بپردازد و با توجه به اینکه ابوطالب پیش از اسلام نیز از جایگاه و سیادت خاصی در مکه و در میان قریش برخوردار بود قریش از هیبت او جرأت آزار و اذیت پیامبر را نداشتند.
اقرار به وحدانیت خدا پیش از نبوت محمد(ص)
وی خاطرنشان کرد: ایمان ابوطالب را در اشعاری که از او به جای مانده است می‌توان دید. وی حتی در خطبه‌ای که در مراسم ازدواج فاطمه بنت اسد خوانده به وحدانیت خداوند اقرار کرده و این اتفاق چندین سال پیش از بعثت رسول اسلام بوده است، بنابراین بدون تردید علی‌رغم جو حاکم بر مکه ابوطالب موحد بوده است.
مدیر گروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات حوزه افزود: مورخان موضع‌گیری‌های او در قبال پیامبر حتی پیش از نبوت و بعثت را یکی از نشانه‌های مهم ایمان ابوطالب دانسته‌اند و حتی نقل است که چندین سال در زمان خشکسالی در مکه به دعای ابوطالب باران بارید و این موضوع حتی از طریق مورخان اهل سنت مانند ابن حجر در فتح الباری جلد 2 صفحه 412 و صالحی شامی در سبل الهدی جلد 2 صفحه 137 ذکر شده است.
وی افزود: هنگامی که قریش سعی کرد با پیشکش‌کردن جوانی زیبارو به نام عماره بن الولید در مقابل پیامبر، ابوطالب را از حمایت و پشتیبانی از او باز دارند، ابوطالب با مخالفت شدید و خشم آنها را از خود راند و کار تا جایی بالا گرفت که در شب معراج وقتی ابوطالب از غیبت پیامبر نگران شد همراه با 70 نفر از بنی عبدالمطلب با شمشیرهای آماده به سراغ سران قریش رفت. او در راه حمایت از پیامبر و نشر اسلام هیچ‌گونه کوتاهی‌ای نکرد.
حجت‌الاسلام حسنلو یادآور شد: قریش تا زمانی که ابوطالب زنده بود هیچ‌گاه جرأت آزار پیامبر را نداشتند. حتی واقعه لیله المبیت که در تاریخ مشهور است سابقه در شعب ابیطالب دارد که چرا که ابوطالب در سال‌های محاصره علی یا جعفر را در جای پیامبر می‌خواباند تا جان او در امان باشد. ابوطالب نیز مانند پیامبر نسبت به قبایل قریش و مردمان مکه دلسوزی داشته و نگران ایمان آنها بود، مانند پیامبر با نرمی و عطوفت با آنها برخورد می‌کرد و از آنها می‌خواست تا به سخنان پیامبر گوش فرا دهند البته تقیه ابوطالب در ایمان خود به برادرزاده‌اش را نباید فراموش کرد.
پایان پیام/
نظر شما