به گزارش خبرنگار شبستان، مهندس ایرج کلانتری، معمار و رئیس انجمن صنفی مهندسین مشاور معمار و شهر ساز در سی و هشتمین گفتمان معماری و شهرسازی با عنوان "معماری ایران؛ دیروز، امروز، فردا" به سخنرانی پرداخت.
کلانتری در ابتدای سخنان خود با اشاره به این که هر بنای معماری را باید در بستر اجتماعی- تاریخی آن مورد بررسی قرار داد، گفت: با مقایسه آرکی تایپ ها (الگوها) ی معماری پنجاه سال گذشته به عنوان نمادهایی برای تفکر معمارانه در هر دوره می توان به طور سمبلیک به شرایط هر دوره و تفکرات معمار به بنا پی برد.
وی افزود: از نظر من، در این پنجاه سال، بار آرتیستیک (هنری) معماری کاهش یافته و معماری به سوی دیسیپلین های سایر رشته های مهندسی گرایش یافته است و امروز پرسش مطرح در این عرصه این است که آیا هنوز می توان معمار را هنرمند تلقی کرد یا نه؟
رئیس انجمن صنفی مهندسین مشاور معمار و شهر ساز، در بخش دیگری از سخنان خود به بررسی تعدادی از بناهای شاخص معماری معاصر ایران پرداخت که از جمله آن ها می توان به مقبره بوعلی، خیام و نادر، اثر مهندس سیحون اشاره کرد.
کلانتری در این زمینه گفت: در این آثار می توان به خوبی نگرش مونومنتال (نمادگرا) را مشاهده کرد. هم چنین آثار از اجرای بسیارخوب و دقیق سنگ و بتن بهره می برند. اما نکته جالب توجه درباره این آثار، همنشینی معماری با سایر هنرهاست که در مقبره نادر، مجسمه سازی و در آرامگاه خیام، خطاطی مورد توجه ویژه واقع شده است.
وی شاخصه اساسی طراحی این آثار را پذیرش معمار به عنوان هنرمندی تأثیرگذار دانست که از ظرفیت بالایی در به ثمر رساندن ایده های خود برخوردار است، تا جایی که حتی می تواند ایده های خود را به جامعه تحمیل کند.
این معمار معاصر هم چنین به آثار سیدهادی میرمیران اشاره کرد و افزود: میرمیران، معماری است که با وجود فعالیت در دوره متأخر، درهمان فضا تربیت شده بود و خود را هنرمند می دانست، به طوری که طرح مسابقه فرهنگستان های جمهوری اسلامی و کتابخانه ملی او، ناشی از همین روحیه است.
وی اضافه کرد: اما آن چه در این دوره دچار تغییر شده، حذف اراده پیشین برای ساخت بناهای یادمانی است که به کاهش اعتماد به نفس معمار می انجامد.
بخش بعدی سخنان ایرج کلانتری به تبیین تفاوت کارفرمای خصوصی و حقوقی اختصاص یافت که وی در این زمینه گفت: در دهه 40، خانه هایی برای برخی افراد جامعه متوسط ساختم و امروز همچنان از طراحی برای کارفرمای خصوصی استقبال می کنم. اما در پروژه های با کارفرمای حقوقی – که اتفاقاً 99 درصد زمان ما را به خود معطوف می کند-، از آن جا که میان معمار و بهره بردار فاصله می افتد، پارامترهایی غیر از اراده بهره بردار در طراحی دخیل می شود.
وضعیت دفاتر معماری در دوران معاصر و رایطه میان معماری و سایر رشته ها، از دیگر موضوعاتی بود که کلانتری به آن ها پرداخت. وی گفت: تا 20 سال پیش هم، مهندسان سازه در ایران همچنان به طراحی سازه علاقه مند بودند اما امروز صرفاً به محاسبه سازه می پردازند. از سوی دیگر، در گذشته نه چندان دور، همفکری میان معماران و متخصصان سایر رشته های هنری و مهندسی، چه در دانشگاه و چه در محیط حرفه ای بسیار بیش از اکنون بود.
کلانتری در پایان به غلبه نگرش نظریه پرداز بر نگاه مهارتی در دانشکده های معماری اشاره کرد و افزود: پس ازانقلاب های دانشجویی در غرب، نظریه پردازی در عرصه هنر و معماری نسبت نگرش کاربردی- مهارتی اولویت یافت و کار به جایی رسید که در دانشکده های معماری ایران، طراحی 56 پروژه در طول تحصیل به 8 پروژه تقلیل یافت.
پایان پیام/
نظر شما