بسته شدن شاهراه آبی جهان چه بر سر اقتصاد دنیا می آورد؟!

به گزارش خبرنگار سیاسی شبستان، تنگه هرمز منطقه ای آبی است که شاید پیش از این نام آن را بیشتر در جغرافیا شنیده بودیم اما مدتی است که نام این منطقه در اخبار سیاسی و اقتصادی به گوش می رسد.

اهمیت تنگه هرمز در چیست؟

شاهراه آبی تنگه هرمز تنها راه ورودی به خلیج فارس است که کشورهای دیگر از طریق دریای عمان می توانند به این راه دست یابند. این تنگه جزو اراضی آبی ایران محسوب می شود و هر وسیله نقلیه دریایی می بایست مجوز ایران برای ورود به این منطقه را داشته باشد. اهمیت تنگه هرمز برای کشورهای جهان به خصوص کشورهای اروپایی و غربی به دلیل اقتصادی است. تنگه هرمز حداقل 110 کیلومتر طول داشته (با توجه به تعریف منابع مختلف) و عرض آن در نواحی مختلف حدود 35 در جنوب جزیره لارک تا کمتر از 60 کیلومتر در سایر نواحی متغیر است. آبهای قبل و بعد از این تنگه نیز عرضی کمتر از 100 کیلومتر در حدفاصل جنوب غربی جزیره قشم تا سواحل غرب کنگان دارند.

عمق این آب راه در نقاط مختلف از 35 تا حدود کمتر از 100 متر متفاوت بوده و از اینرو تنها بخشی از آن با عرض کم در حد چند کیلومتر است بنابراین کشتی‌های عبوری به خصوص ابرتانکرهای نفتکش، ناوهای هواپیمابر و زیردریایی‌های بزرگ برای عبور از این آبراه با محدودیت‌های زیادی رو به رو هستند.

بنابر آمارهای منتشره حدود 40 درصد نفت دنیا و عمده نفت 8 کشور صادر کننده حاشیه خلیج فارس از این آبراه راهبردی صادر می‌شود. به عنوان مثال بیش از 88 درصد نفت عربستان سعودی، 98 درصد نفت عراق، 99 درصد نفت امارات متحده عربی و 100 درصد نفت کشورهای کویت و قطر و در مجموع به طور متوسط 97 درصد نفت این کشورها از تنگه هرمز عبور می‌کند. همچنین 50 درصد سایر مبادلات کالای این کشورها نیز از تنگه هرمز عبور می‌کند.

علت ارایه طرح بسته شدن تنگه در مجلس

انتشار نام تنگه هرمز در میان اخبار سیاسی مدتی کوتاه است که رخ داده. در پی تحریم های کشورهای غربی برای خریداری نکردن نفت ایران، کشورمان نیز از این قدرت خود برای برخورد با این اقدام خصمانه غرب استفاده کرده و از بستن تنگه هرمز بر روی این کشورها سخن به میان آورده است. این مساله نه تنها از سوی دولت ایران مطرح شده که خواسته مردم نیز بوده و از این رو از طریق نمایندگان خود در مجلس شورای اسلامی طرحی به نام بسته شدن تنگه هرمز را ارایه داده اند.

طرح بسته شدن تنگه هرمز در چه مرحله ای است؟

آخرین خبر از طرح بستن تنگه هرمز را کریمی قدوسی به خبرنگار شبستان داده. جواد کریمی قدوسی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با اشاره به طرح نمایندگان مبنی بر بسته‌شدن تنگه هرمز به خبرنگار پارلمانی شبستان گفت: نمایندگان مجلس طرحی را تهیه کردند که طراحش بنده بودم و بالای 140 امضا تاکنون برای این طرح جمع شده است که در روزهای آینده قطعا این امضاها به بیش از 200 نفر می‌رسد.
وی اظهار کرد: ما در این طرح بر اساس کنوانسیون ژنو و قوانین داخلی‌مان حق اعمال حق حاکمیت‌مان را برای کنترل آب‌های داخلی‌مان داریم و در تنگه هرمز یعنی حد فاصل جزایر تنب بزرگ و تنب کوچک که تمام ناوها و نفت‌کش‌ها از آنجا عبور می‌کنند بر اساس مقررات دریایی ایران عبور از این منطقه باید با اجازه باشد و عبور بی‌ضرر به کنوانسیون 1985 در ژنو مورد تأیید است و بیش از 170 کشور به این قانون پایبند هستند.
کریمی قدوسی تصریح کرد: شبیه این قوانینی که ما داریم کشورهایی همانند چین و امارات و دیگران هم دارند و معتقدند عبور از آب‌های ساحلی‌شان باید با اجازه دولت ساحلی باشد.
وی ادامه داد: در اینکه ما بتوانیم در تنگه هرمز حاکمیت‌مان را اعمال کنیم از ابتدای انقلاب نیز این کار را انجام دادیم و عبور ناوها با اجازه ماست و هر ناوی که عبور می‌کند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی آن را متوقف می‌کند و از آن ناو سؤال می‌کند و اگر اجازه داد حق عبور دارد.
نماینده مشهد تأکید کرد: در بحث تحریم نفتی ایران مواضع نمایندگان این‌گونه است که در برابر تهدید آنها ما تهدید می‌کنیم و یا در برابر ضربه آنها ملت ایران ضربه وارد می‌کند و اگر تحریم نفتی برای فروپاشی اقتصادی ماست، ما نیز قدرت داریم در تنگه هرمز از نفت‌کش‌هایی که به سمت کشورهای طراح تحریم نفتی، نفت حمل می‌کنند مانع از فرود آنها شویم.
وی بیان کرد: در همین یکی دو روزی که این طرح در مجلس مطرح شد قیمت نفت چهار دلار افزایش پیدا کرد و از این طرح همچنان نمایندگان استقبال می‌کنند و امضاهای زیادی را انجام می‌دهند و مواضع بسیار انقلابی دارند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: اینجا جایی است که باید طراحان و تحریم‌کنندگان به یک جمع‌بندی برسند و همان‌طوری که ثابت شده است ملت ایران اگر روزی تصمیم گرفت عملی را در چهارچوب نظام جمهوری اسلامی انجام دهد پای آن عمل ایستاده است و از حقوق ملت و نظام جمهوری اسلامی ایران نیز حفاظت می‌کند.
وی تصریح کرد: برای انجام این کار یعنی بستن تنگه هرمز آمادگی کافی در نیروهای مسلح و مراکز مختلف وجود دارد.
کریمی قدوسی خاطرنشان کرد: سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نیز از مواضع نمایندگان مجلس در تهیه این طرح استقبال کرد و اشاره کرد که این پیام ملت ایران در پارلمان ایران است که تصمیم بر چنین اقدامی دارد.
نماینده مشهد یادآور شد: ما بنا داریم اکثر نمایندگانی که الان در مجلس نبوده‌اند این طرح را امضا کنند و بعد از تعطیلات دو هفته‌ای مجلس در صحن مطرح می‌شود.
وی با بیان اینکه این طرح در قالب دوفوریت تهیه و به صحن علنی ارایه می‌شود، گفت: این طرح در رابطه با تنگه هرمز و بحث تحریم‌ها و به ویژه تحریم نفتی است که باید این تحریم‌هایی که خلاف قانون، ظالمانه و از سوی اروپا اعمال شده است با دست خودشان آن را لغو کنند وگرنه ما روزی از این ابزار قدرت‌مان که حق مشروع ماست، استفاده می‌کنیم.
کریمی قدوسی اظهار کرد: در این طرح دولت از تاریخ تصویب طرح ملزم است که این طرح را اجرایی کند.
در صورت تصویب طرح، ایران چگونه آن را اجرا می کند؟

در صورتی که طرح بستن تنگه هرمز در مجلس شورای اسلامی تصویب شود، ایران چگونه می تواند آن را اجرا کند؟ این سوالی است که برای بیشتر مردم کشورمان مطرح می شود.

در جواب به آن باید گفت:  استفاده از مین های دریایی، قایق های تندرو، زیر دریایی، ناوهای جنگی، موشک های کروز ضد کشتی، موشک های بالستیک، جنگنده بمب افکن، بالگرد، قایق های پرنده، هواپیماهای بدون سرنشین و توپخانه ها و سامانه های راکتی تمام راهکارهایی است که ایران برای هر کشتی عبور کننده از تنگه هرمز در نظر دارد اما مین های دریایی اولین راهکاری است که مد نظر ایران برای بستن تنگه هرمز به نظر می آید. مین‌های دریایی ایران انواع مختلفی دارد که شامل نمونه‌های مغروق و نمونه‌های کنترل از راه دور هستند. این سلاح می‌تواند توسط قایق‌ها و زیردریایی‌های ایرانی در نقاط مختلف تنگه هرمز و آبهای اطراف آن کار گذاشته شده و در صورت لزوم بکار گیری شود.
بستن تنگه هرمز چه تاثیری بر اقتصاد جهانی دارد؟

کارشناسان اقتصادی معتقدند در صورت مسدود شدن این آبراه حیاتی، بازار نفت دنیا با کمبود 16.5 تا 20 میلیون بشکه‌ای مواجه خواهد شد که در این صورت بهای هر بشکه نفت به حدود 2.5 برابر میزان فعلی یعنی به 250 دلار خواهد رسید.

مسیرهای جایگزین زمینی که شامل خط لوله شرق به غرب عربستان در صورت آمادگی برای کارکرد با بیشترین ظرفیت کمتر از نیمی از این مقدار را پوشش خواهد داد اما با فرض تأمین تمام نفت از طریق زمینی هزینه‌های احداث خطوط لوله، پمپاژ نفت و نگهداری و تأمین امنیت این مسیرها صرف نظر از زمان طولانی مورد نیاز (و تأمین نیاز بازار از ذخایر کشورهایی چون آمریکا) باز هم انسداد تنگه هرمز باعث افزایش چشمگیر قیمت نفت آن هم در دوره بحران اقتصادی کشورهای غربی خواهد شد.

همچنین عمده تدارکات نظامی برای این کشورها نیز از طریق خلیج فارس تأمین می‌شود که هر چند آبهای غرب عربستان سواحل یمن و شرق عمان نیز می‌تواند جایگزین بنادر این دریا شود اما هزینه، توان لجستیک زمینی و مجموع زمان مورد نیاز برای تأمین این تدارکات نیز قابل توجه است.

با توجه به موارد گفته شده که تنها بخشی از مهمترین آثار بسته شدن مسیر تنگه هرمز به روی کشتی‌های عبوری است، در صورت تشخیص ایجاد خطر امنیتی توسط کشتی‌های عبوری، ایران می‌تواند به این شناورها اجازه عبور از آبهای تنگه هرمز که عمدتاً جزو آبهای سرزمینی ایران محسوب می‌شود را ندهد.

اظهار نظرها در خصوص طرح بستن تنگه هرمز

***موسسه رتبه‌بندی اس‌ اند پی: اقتصاد جهان با بسته شدن تنگه هرمز در رکود فرو می‌رود

موسسه رتبه‌بندی استاندارد اند پورز هشدار داد ایران ممکن است در پاسخ به تحریم‌ها علیه این کشور در کشتی‌رانی در تنگه هرمز اختلال ایجاد کند و این امر قیمت جهانی نفت را بالا نگه می‌دارد.

این موسسه در گزارش خود افزود مقامات ایران می‌توانند عرضه نفت را در خلیج فارس با بازرسی تانکرها یا کشتی‌های بازرگانی در داخل آب‌های خود مختل کنند و این امر قیمت نفت را افزایش می‌دهد چراکه بازارهای جهانی به شدت کشمکش‌های نظامی را به عنوان یک احتمال واقعی حتی اگر بعید باشد، رصد می کنند.

این گزارش می‌افزاید: احتمال اختلال بسیار شدید در عرضه نفت از طریق تنگه هرمز که 20 درصد نفت جهان از آنجا عبور می‌کند، وجود دارد و اگر این اتفاق بیفتد، قیمت نفت به بالای 150 دلار به ازای هر بشکه خواهد رسید و اقتصادها را به رکود می‌کشاند.

الیوت هنتو تحلیلگر اعتبارات این موسسه گفت: برای کشورهای بزرگ تولیدکننده نفت در شورای همکاری خلیج فارس مانند عربستان، امارات، قطر، کویت، عمان و در درجه کمتر، بحرین قیمت بالای نفت پرسود است بطوریکه صادرکنندگان نفت درآمدهای خارجی بیشتری به دست می‌آورند و همچنین می‌توانند تقاضا را تحریک کرده یا اینکه تراز بودجه دولت‌های خود را بهبود بخشند.

***نماینده مردم بهشهر: تحریم نفتی ایران به بسته شدن تنگه هرمز می‌انجامد

نماینده بهشهر در مجلس گفت: اگر غربی ها و آمریکایی ها دست از شیطنت برندارند و بخواهند نفت ما را تحریم کنند ملت ایران اجازه نخواهد داد قطره ای نفت از تنگه هرمز عبور کند و نظام استکباری به خوبی می داند که توان این کار را داریم.

***میامی هرالد: با بسته شدن مسیر دریایی ایران بهای نفت افزایش می یابد

این روزنامه آمریکایی از افزایش بهای نفت در روز سه شنبه تحت تاثیر اقدام تهدید آمیز ایران در مورد تنگه هرمز خبر داد و نوشت: این اقدام می تواند پاسخ احتمالی ایران به تحریمهای نفتی باشد.

***فیروز آبادی: طرح بستن تنگه هرمز را داریم

سردار سرلشکر سید حسن فیروزآبادی گفت: نمایندگان محترم نمایندگان ملت ایران هستند. هر نوع سخن و نامه نمایندگان و رای شان نشان دهنده پیام و رای ملت ایران است.

رئیس ستاد کل نیروهای مسلح تصریح کرد: بنده به عنوان یک فرمانده ارشد نظامی جمهوری اسلامی ایران می گویم ما طرح بستن تنگه هرمز را داریم چرا که یک نظامی باید برای همه امور طرح داشته باشد و تنگه هرمز یکی از چهار یا پنج تنگه استراتزیک جهان است که در همه چیز جهان تعیین کننده است.

سرلشکر فیروزآبادی تاکید کرد: ملت شیعه به دلیل اینکه با عقلانیت عمل می کند راضی نمی شود که مجرای عبورانرژی چهل درصد جهان را دچار اختلال کند مگر اینکه منافع ما دچار اشکال جدی شود.
 

*** معاون نخست وزیر عراق: بسته شدن تنگه هرمز قیمت نفت را به 150 دلار می‌رساند

معاون نخست وزیر عراق با پیش بینی افزایش قیمت نفت به 150دلار در صورت بسته شدن تنگه هرمز گفت اگر تنش بین ایران و غرب افزایش پیدا کند با قیمت‌هایی روبرو می شویم که تاکنون کسی ندیده است.
حسین شهرستانی تصریح کرد ، قیمت 100 دلار برای هر بشکه نفت برنت قیمتی رضایت بخش برای کشورهای تولید کننده و مصرف کننده انرژی است .
شهرستانی افزود به نظر من قیمت 100 دلار برای هر بشکه نفت برنت دریای شمال به اقتصاد جهانی اجازه رشد و رونق را خواهد داد و از سوی دیگر کشورهای تولید کننده نفت را نیز به تولید بیشتر انرژی تشویق خواهد کرد . وی افزود 100 دلار در هر بشکه نه تنها قیمتی مناسب و رضایت بخش برای عراق است بلکه این کشور می تواند با قیمت کمتر از100 دلار نیز به تولید نفت ادامه دهد.

*** رییس کمیسیون اقتصادی مجلس: اجازه عبور یک قطره نفت از تنگه هرمز را نمی دهیم

رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با تأکید بر آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با هرگونه تحریم، اظهار داشت: اگر قرار باشد که کاملا در تحریم قرار بگیریم، ما هم اجازه نخواهیم داد یک قطره نفت از تنگه هرمز عبور کند.

ارسلان فتحی پور در مصاحبه با شبکه العالم، در پاسخ به این سئوال که با توجه به کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی و همچنین کاهش واردات نفت ایران از سوی برخی کشورهای غربی و مشکل احتمالی ایران در زمینه به دست آورد ارز، گفت: کاهش قیمت نفت مقطعی است .. امنیت تنگه هرمز در دست ما قرار دارد و اگر قرار باشد کاملا در تحریم ها قرار بگیریم، ما هم اجازه عبور یک قطره نفت را از تنگه هرمز نخواهیم داد.

وی افزود: در آن موقع خواهیم دید که قیمت نفت افزایش پیدا خواهد کرد به صورتی که تحریم کنندگان حتی نخواهند توانست پاسخ مردم خودشان را بدهند.

پایان پیام/