آینده بحران در کویت

خبرگزاری شبستان: امیر کویت که در آغاز بیداری اسلامی در منطقه، با ابزار افزایش یارانه ها و بخشودن جرایم به مقابله با احتمالات شکل گیری تظاهرات در کویت برخاسته بود به مرور با فشارهای بیشتری روبه رو شد. افزایش روزافزون اعتصابات و تظاهرات دامنه دار در مخالفت با فساد اقتصادی ناشی از عملکرد نخست وزیر "ناصر الاحمد الصباح" و برخی از نمایندگان پارلمان در حالی صورت می گرفت که شرایط روز به روز برای امیر کویت سخت تر می شد تا سرانجام در دستوری امر به انحلال پارلمان و برکناری "ناصر المحمد الصباح" کرد تا معاونش "شیخ جابر المبارک" مامور تشکیل دولت جدید شود.
بر اثر این اقدام انتخابات پارلمانی در دوم فوریه 2012 برگزار شد و مخالفان دولت اکثریت پارلمانی را به دست آوردند. اما بالا گرفتن اختلافات میان دولت و مجلس جدید باعث شد تا این بار دادگاه قانون اساسی دست به کار شود و در اقدامی هماهنگ با امیر و دولت پارلمان را منحل کند. بر این اساس دادگاه قانون اساسی اعلام کویت اعلام کرد: «حکم امیر برای برگزاری انتخابات در سال 2012 مغایر با قانون اساسی بوده است و دستور تشکیل پارلمانی با اعضای سابق را صادر کرد.»
در پی این تصمیم "شیخ محمد عبدالله الصباح"، وزیر اطلاع‌رسانی کویت روز دوشنبه (5 تیر) در یک کنفرانس خبری اعلام کرد کابینه این کشور به منظور هموار کردن راه دولت جدید برای اتخاذ رویه های ضروری حقوقی و قانونی در اجرای رای دادگاه قانون اساسی تصمیم گرفت کناره گیری کند.

شیخ محمد عبدالله الصباح افزود: "اعضای کابینه پس از برگزاری یک نشست اضطراری تصمیم گرفتند استعفای خود را به امیر کویت تسلیم کنند. هدف ما استقرار اصول صحیح قانون اساسی است بنابراین در آینده هیچ دلیلی برای چالش‌های حقوقی وجود نخواهد داشت."
اما این اقدام دادگاه قانون اساسی کویت مخالفت های وسیعی را در بر داشت. دولت کویت با این اقدام عملا به وضعیت ابتدای تظاهرات در کویت بازگشته است و طبیعتا مخالفان که از پایگاه مردمی وسیعی برخوردار می باشند در برابر آن بی تفاوت نخواهند بود. در همین مسیر طی دو تظاهرات هزاران نفر از کویتی ها مخالفت خود را با این رای و انحلال پارلمان اعلام کرده اند. با توجه به این تحولات، کارشناسان روزهای آرامی را برای کویت پیش بینی نمی کنند.
از سوی دیگر مرگ نایف بن عبدالعزیز و احتمال قریب به یقین مرگ عبدالله پادشاه عربستان و در پی آن بحرانی شدن اوضاع در عربستان در کویت بی تاثیر نخواهد بود. تا کنون در زمینه سیاست خارجی، روابط کویت با ایالات متحده آمریکا و عربستان سعودی بسیار ویژه بوده است. بخش عمده‌ای از جمعیت کویت اصالتاً عربستانی هستند و از حدود 200 هزار نفر دو تابعیتی در کویت، 100 هزار نفر تابعیت سعودی- کویتی دارند؛ در حالی که از نظر قانون اساسی کویت، دو تابعیتی بودن پذیرفته شده نیست. این مسئله باعث افزایش نفوذ عربستان سعودی در کویت شده است و این افراد عمدتاً به عنوان عناصردولت سعودی در کویت عمل می‌کنند.
روابط سیاسی عربستان سعودی و کویت در حدی است که سفیر عربستان در کویت، تنها سفیری است که بدون یادداشت به وزارت خارجه و اقدام از طریق وزارت خارجه با همه دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های کویت به صورت مستقیم در ارتباط است. روابط اقتصادی دو کشور و واردات کویت از عربستان سعودی و سپس ترانزیت کالا‌ها به کشورهایی مانند عراق نیز قابل توجه است.
همکاری‌های امنیتی و اطلاعاتی کویت و عربستان سعودی نیز همکاری‌های ویژه و فراتر از همکاری در چهارچوب شورای همکاری خلیج فارس محسوب می‌‌شود. سیستم‌های امنیتی و اطلاعاتی دو کشور به صورت شبکه‌ای به یکدیگر متصل است.
با توجه به این مطالب و در صورت چالش قدرت در عربستان دامنه این چالش به کویت نیز کشیده خواهد شد، خصوصا باید به این مطلب توجه شود که بحران در عربستان رشد انقلاب در بحرین را نیز در پی دارد که ارتباط عمیق شیعیان کویت با شیعیان این کشور مساله را برای امیر بغرنج تر خواهد کرد.
همچنین کویت روابط نظامی، اطلاعاتی، امنیتی و دفاعی ویژه‌ای با آمریکا دارد که از روابط این کشور با تمام قدرت‌های فرامنطقه‌ای متمایز است. روابط آمریکا با کویت از سال 1951، با افتتاح کنسولگری آمریکا در کویت آغاز شد و بعد از استقلال کویت در سال 1961، این کنسولگری به سفارت تبدیل شد.
حجم مبادلات بازرگانی کویت و آمریکا در حد بالایی است و از 123 میلیارد دلار خریدهای تسلیحاتی اخیر کشورهای منطقه خلیج فارس از آمریکا، 3/7 میلیارد آن به کویتی‌ها تعلق دارد. پایگاه‌های نظامی آمریکا در کویت کاملاً فعال است. براساس قرارداد بین آمریکا و کویت، تعداد نیروهای آمریکایی حاضر در این کشور نباید در هیچ شرایطی از هفت هزار نفر بیشتر شود؛ با این حال در دوره جنگ عراق،‌ این میزان در بسیاری از مواقع افزایش یافته و همواره بین 25 تا30 هزار نفر نیروی آمریکایی در این کشور حضور داشته است. پایگاه‌های هوایی در اختیار نیروهای آمریکایی در کویت، با آزادی بالایی مورد استفاده قرار می‌گیرد و هیچ نظارت خاصی از سوی کویتی‌ها بر این نیروها و عبور و مرور هواپیماهای آمریکایی وجود ندارد. کویت سالانه 350 میلیون دلار برای هزینه نیروهای نظامی آمریکایی مستقر در این کشور پرداخته است.
این میزان وابستگی امیر کویت به آمریکا در شرایطی که دیگر هم پیمانان منطقه ای آمریکا در معرض سقوط قرار دارند می تواند خود بهانه اصلی نفوذ عمیق بیداری اسلامی به کویت شده و آتش انقلاب را در این کشور نیز شعله ور سازد. بر این اساس هیچ بعید نیست که مردم کویت دایره حرکت اعتراضی خود را از فسادهای مالی و اداری نخست وزیر به سیاست خارجی وابسته کویت گسترش دهند. در این صورت یا امیر کویت در برابر موج اعتراضی مردم عقب نشینی خواهد کرد و یا در کانون حملات اعتراضی مردم قرار خواهد گرفت.
پایان پیام/