خبرگزاری شبستان: امام حسن عسکری(ع) یکی از 5 علامت و نشانه مومن و شیعه را «زیارت اربعین» دانسته اند از این رو زیارت اربعین همواره با عظمت و شکوه وصف ناپذیر برگزارشده است. امام حسین(ع) تنها شخصیت دینی و مذهبی در جهان اسلام است که از سال 61 هجری قمری تاکنون مراسم زیارت اربعین برای او ادامه دارد. از نخستین اربعین حسینی که عطیه و جابر به زیارت قبر مطهر امام حسین(ع) در کربلا رفتند همواره زیارت اربعین در برنامه پیروان اهل بیت قرار داشته است. جمعیت میلیونی زائران کربلا در اربعین در جهان اسلام هیچ نمونه ای ندارد. شور و حال معنوی زائران پیاده و سواره اربعین حسینی و ایثار و فداکاری عاشقان ابا عبدالله الحسین(ع) در ایام اربعین، بزرگ ترین مراسم مذهبی جهانی را به نمایش می گذارد. هیچ قلم و بیان و تصویری نتوانسته است عظمت اربعین در کربلا را گزارش کند. نویسندگان و گویندگان عاشورایی و هنرمندان کربلایی باید از این حماسه بزرگ سالانه و قدرت نمایی عظیم عاشوراییان در روز اربعین در کربلا برای تبیین و توسعه فرهنگ حسینی بهره برداری کنند. برای سیدالشهدا (ع) در روز اربعین زیارت نامه ویژه ای از اهل بیت (ع) نقل است. امام صادق(ع) به صفوان بن مهران جمال زیارت اربعین را آموزش داده اند. صفوان جمال گفته است مولایم امام صادق (ع) به من فرمودند: روز اربعین در ارتفاع النهار و زمانی که روز بلند شد در زیارت حسین بن علی(ع) این زیارت را بخوان: السلام علی ولی الله و حبیبه، السلام علی خلیل الله و نجیه، السلام علی صفی الله و ابن صفیه، السلام علی الحسین المظلوم الشهید... .
متن زیارت اربعین که از امام معصوم صادر شده است حقایق بسیاری را در ارتباط با شخصیت امام حسین (ع) دربردارد. درس های زیارت اربعین و پیام های جاودان آن، راهنمای عاشوراییان در طول تاریخ تا ظهور قائم آل محمد (عج) خواهد بود. فرازهای بلند و زیبای زیارت اربعین، فلسفه انقلاب عاشورا و ابعاد شخصیت سیدالشهدا(ع) را روشن می کند.
صفات و ویژگی های امام حسین (ع) در زیارت اربعین
امام صادق (ع) در متن زیارت اربعین برخی از صفات زیبای امام حسین (ع) را گزارش کرده اند. امام حسین (ع) در زیارت اربعین «ولی الله» و «حبیب الله» و «خلیل الله» و «مظلوم» و «سید و آقا» و «قائد و رهبر» و «صاحب مواریث پیامبران» و «حجت خدا بر مردم جهان» و «فرزندرسول الله» و «سعید و خوشبخت» و «حمید و ستوده» و «نور در صلب پدران ارجمند و مادران پاک» و «اسیرالکربات و گرفتار رنج ها و سختی ها» و «قتیل العبرات و کشته اشک ها» نامیده شده اند. زائر در فرازی از زیارت اربعین، خطاب به سیدالشهدا می گوید: اشهدانک الامام البر التقی الرضی الزکی الهادی المهدی و اشهدان الائمه من ولدک کلمه التقوی و اعلام الهدی و العروه الوثقی و الحجه علی اهل الدنیا. گواهی می دهم تو از ستون های دین و ارکان مسلمانان و دژ محکم مومنان هستی! و شهادت می دهم تو امام و پیشوای نیک رفتار، تقوی شعار، پسندیده، پاک، راهبر وره یافته ای! و گواهم که امامان از نسل تو کلمه های تقوی و اعلام هدایت و عروه الوثقی و حجت بر اهل دنیایند.
فلسفه انقلاب عاشورا در زیارت اربعین
در زیارت اربعین، آیین حسینی و راز قیام اباعبدالله (ع) و رمز حماسه کربلا برای جهانیان تبیین شده است. امام صادق (ع) در متن زیارت اربعین، اصول و ارزش های ماندگار حرکت جد خویش امام حسین (ع) را به عاشوراییان و مومنان اهل زیارت اربعین آموخته اند. در زیارت اربعین 2 بار واژه زیبای «شهید» در توصیف امام حسین (ع) به کار رفته و در بخشی از زیارت نیز چنین آمده است: اللهم انی اشهدانه ولیک و ابن ولیک وصفیک و ابن صفیک، الفائزبکرامتک، اکرمته بالشهاده وحبوته بالسعاده: بارخدایا گواهم او ولی و ولی زاده توست و برگزیده وصفی وصفی زاده توست که به کرامت تو رسیده است او را به «شهادت» گرامی داشتی و به سعادت رساندی! در این فراز از زیارت اربعین «شهادت» امام حسین (ع) «کرامت الهی» و «رازسعادت» شناخته شده است بنابراین شهادت طلبی راه کسب کرامت و سعادت الهی است و عاشوراییان باید در این راه گام بردارند. امام صادق (ع) در بخش دیگر زیارت اربعین درباره حکمت قیام و فلسفه شهادت اباعبدالله الحسین (ع) فرموده اند: منح النصح و بذل مهجته فیک لیستنقذ عبادک من الجهاله وحیره الضلاله . نصیحت و خیرخواهی کرد و خون و جانش را در راه تو داد تا بندگانت را از جهالت و نادانی و سرگردانی گمراهی رهایی بخشد و نجات دهد.
مطابق این فراز از زیارت اربعین علت قیام اباعبدالله (ع) «نصیحت خلق» و «رهایی بندگان خدا از جهالت و نادانی» و «نجات خلق از سرگردانی در گمراهی» بوده است. امام حسین (ع) همچون پدران وجدش رسول خداصلی الله علیه و آله و سلم علاقه شدید به هدایت انسان ها داشت و حریص در تربیت الهی آنان بود و در راه خدا بپاخاست و برای نصیحت و آگاهی و هدایت خلق جان خویش را فدا کرد و شهید شد.
استنقاذ بندگان خدا از جهالت و ضلالت کار بسیار بزرگ و مقدس و ارزش پایدار است. ایجاد آگاهی و بصیرت در مسلمانان درشرایط بحرانی و فضای تاریک گرد و غبار فتنه ها و تلاش در راستای رهایی آنان از جهالت و ضلالت، ارزش بزرگ و اصل فاخر عاشورایی و عمل صالح در مکتب کربلاست. در فراز دیگر زیارت اربعین پس از واکاوی ماهیت سپاه دشمنان امام حسین (ع) و معرفی سیمای گمراهان پیرو هوای نفس و دنیاگرایان شیطان پرست در لشکر یزید، در وصف مبارزات امام حسین (ع) آمده است: فجاهدهم فیک صابرا محتسبا حتی سفک فی طاعتک دمه واستبیح حریمه. با آنان شکیبا و خیرخواه در راه تو جهاد کرد تا در اطاعت و فرمان برداری ات خونش ریخته شد و حریمش مباح شمرده شد. براساس این فراز زیارت اربعین، اباعبدالله (ع) مجاهد در راه خدا و صابر و محتسب و خیرخواه و مطیع فرمان خداست که در اجرای تکلیف الهی و فرمان خدا شهید می شود و حرم و اهل بیت او رنج ها و سختی های اسارت را تحمل می کنند. امام صادق (ع) در فراز دیگر زیارت اربعین می فرمایند: اشهدانک و فیت بعهدالله وجاهدت فی سبیل الله حتی اتاک الیقین:گواهی می دهم تو به عهد خدا وفا کردی و در راه خدا تا مرز شهادت جهاد کردی! براساس این بخش از کلام امام صادق (ع)، سیدالشهدا در راه وفای به عهد الهی و جهاد در راه خدا به شهادت رسید.
در متن زیارت نامه های امامان علیهم السلام، اصول و قوانین اساسی برای طرح و برنامه و روش رشد و کمال و سعادت و شهادت بشریت نهفته است. باید درس ها و پیام های متون زیارت نامه ها را دریافت و آیین زندگی قرار داد. زیارت نامه های امامان سوگواره آگاهی و هدایت و رستگاری است. در زیارت اربعین فهرست صفات زیبای ثبوتی امام حسین (ع) بیان شده است و یک دوره امام شناسی است که تفکر در آن افزایش معرفت زائران را به همراه دارد. شخصیت و سیمای حقیقی اباعبدالله الحسین (ع) و راز قیام و رمز فداکاری و شهادت امام در شهادت نامه «زیارت اربعین» نشان داده شده است.
نویسنده: دکتر محمدرضاجواهری-عضوهیئت علمی دانشگاه فردوسی//روزنامه خراسان
پایان پیام/
نظر شما