قصیده روح الجنان شیخ بهایی

او بر همه‌ ساکنان توده‌ی خاکی و بر همه‌ آفریدگان، خلیفه و سایه پروردگار جهانیان است. آری هموست که چنان پیوند استواری است که هر کس به دامن او پناه برد، از بارهای سنگین بیم نخواهد داشت.

خبرگزاری شبستان: بهاءالدین محمدبن حسین عاملی معروف به شیخ بهایی دانشمند قرن دهم و یازدهم هجری است. وی در بعلبک متولد شد و در 13 سالگی به ایران مهاجرت کرد. در مهاجرت به ایران، شهر قزوین را به عنوان محل زندگی انتخاب کرد و در آن سکنی گزید و در حدود ۴۳ سالگی به اصفهان مهاجرت کرده و شیخ الاسلام اصفهان شد. وی دارای تالیفات فراوانی است که مشهورترین آن در میان مردم، کشکول شیخ بهایی است. این کشکول به صورت مجموعه‌ای گوناگون از شعر و نثر گردآوری شده است.
در کتاب کشکول، شعری از جناب شیخ بهایی وجود دارد که در بیان شکوه به پیشگاه امام زمان(عج) و مشتمل بر ۶۳ بیت است.


این قصیده با ابیاتی به ذکر دیار و سرزمین و خاطره همسایگان آغاز شده و سپس به بیان شکایت از اوضاع خویش خدمت امام می‌پردازد. پس از آن به بیان افتخارات خود پرداخته و از فضیلت های خویش می‌گوید. و در نهایت به عرض ادب به ساحت امام زمان(عج) می‌پردازد و با ایشان راز و نیاز می‌کند.
در یکی از این ابیات ایشان این چنین خدمت امام عرض ادب می‌فرمایند: او بر همه‌ی ساکنان توده‌ی خاکی و بر همه‌ی آفریدگان خلیفه و سایه‌ی پروردگار جهانیان است. آری هموست که چنان پیوند استواری است که هرکس به دامن او پناه برد، از بارهای سنگین بیم نخواهد داشت.
اهمیت این شعر از آن جهت است که از زبان شخصی است که استاد و تربیت کننده‌ی شخصیت‌های مهم و تاثیر گذار در جهان شیعه بوده است. 2 شاگر مهم و قابل توجه وی یکی ملاصدرای شیرازی است که تفکر فلسفی شیعه را در دست دارد و دومین شاگرد برجسته‌ی او مرحوم مجلسی اول صاحب کتاب "من لایحضره الفقیه" است و خود و فرزندش از ستون‌های مهم فقه و حدیث به شمار می‌روند. این چنین است که نگاهی که شیخ بهایی در این شعر به امام زمان(عج) دارد. اگرچه که غالبا برگرفته از روایات است اما تفسیری است که مبنای کلامی شیعه را در تفسیر و تبیین نقش امام تشکیل می‌دهد.
تفسیری که بر آن اساس، انسان کامل و امام معصوم فردی موید به تاییدات الهی و انتخاب شده از طرف خداست که دارای مقام خاص است. در این نگرش، امام نه تنها مسئولیت ظاهری و قانونی دارد، جایگاهی وجود شناختی نیز دارد و بدون دارا بودن این جایگاه به درجه امامت نمی‌رسد. امام باید جایگاهی داشته باشد که بتواند اتصال بین دو عالم و ریسمان محکم الهی باشد و سایه‌ی خداوند در زمین باشد. در نظام فلسفی و عرفانی شیعه هم با کمی تفاوت، از او به عنوان آینه‌ی تمام نمای خداوند در عالم هستی یاد می‌شود.


در جای دیگر از شکواییه شیخ بهایی می‌خوانیم: "و ای بزرگواری که کلیدهای آسمان به دست اوست و خداوند، مجد و بزرگی را ویژه او ساخته است، قلمرو ایمان را فریاد رس و سرزمین‌های آن را آباد نما..."
در این بیت نیز کلیدی ترین تفکرات شیعه در مورد امام زمان(عج) به روشنی به چشم می خورد. امام زمان(عج)، کسی است که کلید‌های آسمان، یعنی کلید در برکات آسمان و فیوضات حضرت حق بر اهل زمین به دست اوست. و همچنین کسی است که نه تنها پیشرفت معنوی بشریت، بلکه پیشرفت مادی او و آبادی زمین به دست اوست. یعنی امام معصوم نه آنکه صرفا دانای کل در معنویات باشد، بلکه دانای کل در مادیات و معنویات و همه‌ی جوانب هستی است.
باشد که با آثار علمای شیعه در باب امام زمان(عج) بیشتر آشنا شده و در مضامین آن دقت بیشتری داشته باشیم تا حاصل عمر و تجربه‌ی آنها را به عنوان هدیه‌ای دریافت کرده و در راه زمینه‌سازی مادی و معنوی برای ظهور حضرت مهدی به کار گیریم.

 

پایان پیام/

کد خبر 145453

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha