"ایران با برنامه" در مقابل "غرب باری به هر جهت"

به گزارش خبرنگار سیاسی شبستان، مذاکرات ایران و گروه 1+5 در مسکو در روزهای 29 و 30 خردادماه برگزار شد و جمهوری اسلامی ایران در حالی با برنامه های مدون پا به شهر سرد اروپای شرقی می گذاشت که طرف غربی این بار بیش از دفعات گذشته موضع باری به هرجهت را برگزیده بود.

یک روز پیش از آغاز مذاکرات

بنابراین گزارش، ساعت 8:30 صبح 28 خرداد ماه که هیات ایرانی وارد مسکو شد. پس از آن که هیات مذاکره کننده کشورمان وارد مسکو شد، جلیلی و دوستانش به ساختمان سفارت ایران در روسیه رفتند تا اقامتشان را در این ساختمان آغاز کنند. بعد از ظهر همین روز بود که علی باقری معاون بین الملل رییس هیات مذاکره کننده به دیدار نماینده چین رفت. در این دیدار باقری با اشاره به نقش مثبت چین در مذاکرات خواستار پایبند ماندن گروه 5+1 به توافقات استانبول 2 و بغداد و همچنین توافق صورت گرفته در مکالمه تلفنی جلیلی با کاترین اشتون شد.

نماینده چین در این مذاکرات نیز تنها راه حل پرونده هسته‌ای ایران را مذاکره دانست و خواستار جدیت و عملگرایی 2 طرف در گفت‌وگوها شد.

در پایان این نشست توافق شد هیئت‌های ایران و چین فردا (دوشنبه) نیز مجددا ملاقات دوجانبه داشته باشند. در همین روز بود که هیات های غربی مذاکره کننده با کشورمان ساعت 21 وارد مسکو شدند و علاوه بر این نیز سعید جلیلی در ضیافت شام روس ها شرکت کرد.

29 خرداد روز اول مذاکرات

ساعت 12 روز 29 خرداد بود که اولین دور مذاکرات کشورمان با گروه 1+5 آغاز شد. پیش از شروع نشست جلیلی و اشتون عکس یادگاری گرفتند و بعد نمایندگان 5 عضو دائم شورای امنیت و آلمان با هیات مذاکره کننده کشورمان دور یک میز برای مذاکره نشستند.

هیئت ایرانی پیش از گفت‌وگو عنوان کرد که اگر حقوق هسته‌ای ایران نادیده گرفته شود، درباره غنی سازی 20 درصد مذاکره نخواهد کرد. همچنین تیم ایرانی معتقد است که زمان محدود است و برای همیشه منتظر نخواهد ماند. اگر تحریم‌ها لغو نشود و حقوق ایران نادیده گرفته شود، بحث غنی سازی 20 درصد روی میز مذاکرات نخواهد بود.

سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان پیش از ورود به نشست ایران و 1+5 در مسکو در گفت‌وگویی عنوان کرد: این نشست آزمونی برای 1+5 است که نشان دهند با پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مخالفند یا خیر.

ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه پیش از آغاز مذاکرات روز نخست ایران و 1+5 در جمع خبرنگاران از اعمال تحریم‌های یک طرفه اروپا و آمریکا علیه ایران انتقاد کرد.

وی همچنین گفت که باید بر سر غنی سازی 20 درصدی مذاکرات انجام و توافقاتی صورت بگیرد.

در حالی که بیش از چند دقیقه از آغاز دور اول مذاکرات ایران و گره 1+5 در هتل گولدن رینگ مسکو نمی‌گذشت، یک دیپلمات که عضو هیئت ایرانی در مسکو محسوب می‌شود گفت که 1+5 در دور اول مذاکرات با یک رهیافت منسجم از جانب تیم ایران مواجه خواهد شد.

وی اضافه کرد: ایران یک راهبرد 3 گامی را در این مذاکرات در پیش خواهد گرفت. گام اول از این راهبرد انتقاد از فرصت سوزی یک ماهه گروه 1+5 از مذاکرات بغداد به این سو و عدم برگزاری نشست معاونین است.

این منبع گفت: 1+5 کاملا در این باره توجیه خواهد شد که به این روند به شانس پیشرفت در مسکو ضربه زده است.

دیپلمات ایرانی که نخواست نامش فاش شود، گام دوم راهبرد ایران را ورود جدی و محتوایی به بحث درباره محور مدنظر 1+5 نامید و گفت: ایران پاسخ هایی روشن، مستند و مبتنی بر NPT به پیشنهادهای غرب آماده کرده است که به تفصیل برای تیم 1+5 توضیح داده خواهد شد.

وی این امر را روشن‌ترین دلیل بر جدیت ایران در مذاکرات مسکو دانست.

این عضو هیئت ایرانی در مسکو در ادامه اضافه کرد: گام سوم راهبرد ایران تبیین 5 محور پیشنهادی ایران در بغداد به نحو تفصیلی تر و روشن تر است تا پای بندی گروه 1+5 به تعهد خود درباره درگیر شدن در بحث جدی درباره این موارد به آزمون گذاشته شود.

علاوه بر این نیز  مایکل مان در گفت‌وگو با خبرنگار اعزامی خبرگزاری فارس به مسکو، با اشاره به گفت‌وگوی تلفنی اخیر کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، اظهار داشت: کاترین اشتون به جلیلی اطمینان داد که درباره پیشنهادات پنجگانه ارائه شده از سوی ایران در نشست بغداد با 1+5 گفت‌وگو کند.

وی افزود: امروز در مسکو درباره این پیشنهادات گفت‌وگو می‌کنیم.

سخنگوی اشتون بر همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و پایبندی به قطعنامه‌های شورای امنیت نیز تأکید کرد.

دور اول مذاکرات ساعت 14 به وقت تهران به پایان رسید.

دور دوم مذاکرات ایران و گروه 1+5 با حضور هئیت‌هایی از ایران، 1+5 (آلمان، انگلیس، آمریکا، فرانسه، روسیه و چین) و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در هتل "حلقه طلایی" مسکو ساعت 16 به وقت تهران آغاز شد.

در این مذاکرات افراد نزدیک به هیات ایرانی می گفتند که روسیه و چین نسبت به دوره های قبل راهبرد فعالتری اتخاذ کرده اند در حالیکه دیگر اعضا بدون چارچوب و برنامه بر سر میز مذاکره حاضر شده بودند.

دور دوم مذاکرات ساعت 18:40 به وقت تهران به پایان رسید که بعد از آن باقری با حضور در جمع خبرنگاران گزارشی از روند مذاکرات ارایه داد.

علی باقری معاون سیاست خارجی و امنیت بین‌‌الملل دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان پس از دور دوم مذاکرات مسکو در جمع خبرنگاران حاضر شد و با تبریک مبعث پیامبر اسلام به سؤالات آنان پاسخ گفت.

وی در تشریح دور نخست مذاکرات مسکو، گفت: امروز نخستین روز گفت‌وگو‌های ایران و 1+5 در مسکو بود که در دو نوبت بین طرفین برگزار شد. در جلسه صبح، ایران براساس توافقات استانبول 2 و گفت‌وگوی معاونان در ژنو، چارچوب جامعی را به طور دقیق ارایه کرد. این چارچوب در بغداد ارائه شده بود، اما در مسکو به طور تفصیلی و دقیق ارائه شد که شامل پنج محور اصلی می‌شود.

باقری این محورها را شامل 1-اصول راهنمای مورد توافق دو طرف، 2- اهداف، 3- موضوعات، 4- ساختار شکلی فرآیند گفت‌وگوها و 5- گام‌های متقابل دو طرف که باید برداشته شود، عنوان کرد.

معاون جلیلی خاطرنشان کرد: پنج گام متقابلی که از طرف ایران به طرف مقابل ارائه شد. مبانی و نتیجه هر گام و همین طور اقداماتی که دو طرف باید انجام دهند، در آن لحاظ شده بود.

وی گفت: از نظر ایران برداشتن این پنج گام می‌تواند روند را به درستی پیش برد. این پنج گام، پیوسته و به هم ارتباط درونی دارد و می‌تواند پیشرفت جدی را در گفت‌وگوها پدید آورد.

باقری خاطرنشان کرد: در گام‌های متقابلی که ما مطرح کردیم حق غنی سازی ایران به عنوان عضو مسئول NPT مورد تأکید قرار گرفت، همین طور اقدامات شفاف ساز و اعتمادساز طرف مقابل و اقدامات همکاری جویانه‌ای که دو طرف می‌توانند هم در عرصه هسته‌ای و غیر هسته‌ای انجام دهند.

وی اضافه کرد: آنچه ایران بر آن تأکید دارد و در جلسه امروز بر آن تصریح شد که راهکار اصلی پیشرفت در عرصه گفت‌وگوها جلب اعتماد ملت ایران و پاسخ مناسب به اقدامات ایران در عرصه‌های مختلف برای تثبیت حقوق هسته‌ای خود است.

باقری ادامه داد: ایران در جلسه عصر به طور مستدل، حقوقی و فنی و براساس واقعیات پاسخ جامعی را به پیشنهاد 1+5 که در گفت‌وگوهای بغداد ارائه شده بود، مطرح کرد و این پاسخ را به طور تفصیلی برای طرف مقابل تبیین کرد.

وی خاطرنشان کرد: هم بحث‌های ارائه شده در نشست صبح و هم بحث‌های ارائه شده در نشست عصر توسط ایران، مورد توجه طرف مقابل قرار گرفت.

معاون سعید جلیلی با بیان اینکه صبح و عصر دو گفت‌‌وگوی جدی و سازنده را با طرف مقابل برگزار کردیم، خاطرنشان کرد: در عرصه‌های مختلف چه در بیان پیشنهاداتمان و چه در نقد پیشنهاد طرف مقابل، دقیقا در چارچوب معیارهای قانونی صحبت کردیم.در جلسه عصر به طور دقیق و براساس مفاد اساسنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و هم مفاد منشور ملل متحد، غیرقانونی بودن ارجاع موضوع فعالیت‌های هسته‌ای ایران از شورای حکام به شورای امنیت و صدور قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت را برای طرف مقابل به طور تفصیلی تبیین کردیم.

وی اضافه کرد: پس از پایان صحبت‌های آقای جلیلی، خانم کاترین اشتون به نمایندگی از 6 کشور با تشکر از تبیین دیدگاه‌های ایران چه در عرصه مفاد پیشنهادی طرف ایرانی و چه در عرصه نقد پیشنهادات 1+5 از جلیلی خواست تا فردا به طرف مقابل فرصت داده شود، در هر دو موضوع یعنی هم پیشنهادهای طرف ایرانی و هم نقد پیشنهاد 1+5 تامل کنند.

وی با اعلام اینکه جلسه فردا 12 ظهر برگزار می‌شود، خاطرنشان کرد: پاسخ طرف مقابل را در هر دو عرصه خواهیم شنید.

30 خرداد روز دوم و آخر مذاکرات مسکو

در روز دوم مذاکرات، نشست اول این روز یا نشست دور سوم ساعت 13 به وقت تهران آغاز شد. پس از آن بعد از بیش از 3 ساعت مذاکرات به پایان رسید و بعد از ناهار و نماز دور چهارم مذاکرات آغاز شد.

بعد از مدت کوتاهی دور چهارم مذاکرات به پایان رسید تا مذاکرات مسکو بدون نتیجه مشخصی پایان یابد. دیدارهای دوجانبه اشتون در این مذاکرات با ریابکوف نماینده روسیه و اشتون برگزار شد و بعد از آن نیز باقری با معاون اشتون یعنی خانم اشمیت دیدار کرد و نوبت به نشست های خبری روسای هیات ها برای ارایه گزارش از دو دور مذاکرات این روز رسید.

در مذاکرات (سه شنبه) در مسکو ایران و 1+5 در خصوص پیشنهاد غیر هسته‌ای تهران درباره تحولات امنیتی منطقه به اشتراک نظر رسیدند.

پیش از این جلیلی موضوع عراق، بحرین و سوریه را از موارد غیرهسته‌ای بسته پیشنهادی ایران عنوان کرده بود.

ایران در نشست بغداد پیشنهادی با 5 محور به طرف مقابل ارائه داد.

اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از پایان مذاکرات مسکو در نشست خبری ضمن تشریح مذاکرات به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.

وی گفت: فاصله عظیمی بین مواضع دو طرف وجود دارد.

اشتون اظهار داشت: قرار شد در سطح فنی سوم جولای (13 تیر) گفت‌وگو در سطح کارشناسی در استانبول داشته باشیم که درباره پشنهادات 1+5 صحبت شود.

همچنین تماس‌هایی بین باقری و اشمیت برگزار و من شخصا با جلیلی برای برگزاری گفت‌وگو در آینده در سطح سیاسی در تماس خواهم بود.

اشتون افزود: انتظار داریم ایران تصمیم بگیرد که واقعا قضیه از طریق راه‌های دیپلماتیک حل شود و گام‌هایی برای اعتمادسازی بردارد و به نگرانی‌های جهانی پاسخ دهد.

سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران امشب (سه‌شنبه) پس از پایان مذاکرات ایران و گروه 1+5 در مسکو در نشستی خبری به تشریح گفت‌وگوهای دو روزه در مسکو پرداخت و به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.
وی گفت: مذاکرات این دور جدی‌تر، واقعی‌تر و فراتر از اظهار مواضع بود. به خصوص ایران بحث‌های جامعی را هم درباره تبیین دیدگاه‌های خود در محورهای پنجگانه تهیه کرده بود که نشست اول گفت‌وگوها به ارائه این دیدگاه‌ها معطوف شد.
جلیلی افزود: دیدگاه‌هایمان صریح و واضح بیان شد. تأکید کردیم غنی سازی اورانیوم حق مسلم ملت ایران است. غنی سازی برای مصارف صلح‌آمیز در همه سطوح حق مسلم است.
وی خاطرنشان کرد: آنها امروز در معرض یک انتخاب هستند که بخواهند از مسیرهای بن بست گذشته خارج شوند و در مسیری که همکاری با ملت ایران است، گام بردارند.
مذاکره کننده ارشد ایران تصریح کرد: هیچ منطقی برای مقابله با مسیر پیشرفت ملت ایران وجود ندارد. امیدواریم این فرصت موجب شود آنها بتوانند با استفاده از بحث‌های جلسات کارشناسی مسیر صحیح را انتخاب و از مسیر بن بست گذشته خارج شوند.
جلیلی افزود: آمادگی داریم در جلسات کارشناسی، هم به لحاظ فنی و هم به لحاظ حقوقی و سیاسی با منطق روشن حقانیت مواضع ایران را به خصوص در فعالیت‌های صلح آمیز هسته ای بیان کنیم.
دبیر شورای عالی امنیت ملی خاطرنشان کرد: هرگونه رفتار در مسیر گفت‌وگو غیرسازنده پاسخ متناسب خواهد داشت. حرکت در مسیر غلط و بن بست تقابل با ملت ایران شرایط خاص خود را دارد. حرکت در مسیر سازنده گفت‌وگوها و همکاری می‌تواند آینده را برای موفقیت مذاکرات رقم بزند.
سعید جلیلی در ادامه نشست خبری در مسکو گفت که ایران یکی از مدعیان مهم خلع سلاح هسته‌ای است.
وی با اشاره به فتوای مقام معظم رهبری در حرام بودن سلاح هسته‌ای، تصریح کرد: این فرصت بزرگ برای خلع سلاح جهانی است.
جلیلی ادامه داد: گفتیم باید حق ملت ایران در دسترسی به انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای به خصوص چرخه سوخت هسته‌ای و غنی سازی اورانیوم به رسمیت شناخته شود.
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران اظهار داشت: ایران با شفاف سازی مشکلی ندارد با محروم سازی مشکل دارد، آماده همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای هستیم ولی متقابلا انتظار داریم رفتارهای خلافی که علیه ملت ایران به کار برده شده و فراتر از معاهده NPT است برداشته شود.
بنابراین گزارش سعید جلیلی در ابتدای سخنانش گفت: همان‌طور که رسانه‌های جهان در جریان هستند ما پس از گفت‌وگوهای بغداد اعلام کردیم که وقتی می‌تواند گفت‌وگوی ایران با 1+5 موفق باشد که در فاصله‌ی گفت‌وگوها طی برگزاری جلسات کارشناسی، زمینه برای نزدیکی دیدگاه‌های دو طرف فراهم شود. به همین خاطر در فاصله‌ی 25 روز از نشست بغداد تا مسکو، 5 نامه نوشتیم و این مساله را متذکر شدیم، بر اهمیت جلسات کارشناسی تاکید کردیم. این موضوع را پس از گفت‌وگوهای استانبول نیز مطرح کرده بودیم و در جلسات مسکو مهم‌ترین توافقی که حاصل شد این بود که جلسات کارشناسی برگزار شود و در واقع همان دیدگاه جمهوری اسلامی ایران در مورد برگزاری جلسات کارشناسی عملیاتی شود و ما از این امر استقبال می‌کنیم و این توافق را حائز اهمیت می‌دانیم.
وی با بیان این‌که ما این توافق حاصل شده را حائز اهمیت می‌دانیم، به تشریح ویژگی‌های این دور از گفت‌وگوها پرداخت و گفت: مذاکرات این دور جدی‌تر، واقعی‌تر و فراتر از اظهار مواضع بود و جمهوری اسلامی ایران بحث‌های جامعی در تبیین دیدگاه‌هایش در محورهای پنج‌گانه تهیه کرده بود و در نشست اول گفت‌وگو به ارایه‌ی این دیدگاه‌ها معطوف شد. دیدگاه‌های ما صریح و واضح بیان شد و تاکید کردیم که غنی‌سازی حق مسلم ملت ایران است و هم‌چنین مستند و با استناد حقوقی ثابت کردیم که بسیاری از رفتارهای خلافی که علیه ملت ایران اعمال می‌شود غیرقانونی است و به وضوح توضیح دادیم که چرا قطعنامه‌های شورای امنیت را غیرقانونی می‌دانیم و این موضوع را با ادله‌ی مستدل بیان کردیم.
جلیلی در ادامه به نشست دوم مذاکرات مسکو اشاره و خاطرنشان کرد: ما در نشست دوم ارزیابی دقیق و جامعی از پیشنهادات ارایه شده در بغداد ارایه کردیم و اهمیت این اقدام این بود که جمهوری اسلامی نظرات خود را به صورت مشخص و دسته‌بندی شده ارایه کرد و این مورد استقبال طرف مقابل نیز قرار گرفت و این را موجب درک صحیح و بیش‌تر از نظرات جمهوری اسلامی ایران بیان کردند و آن‌ها نیز در این گفت‌وگوها با توجه به این‌که ایران به صورت جامع مباحث و دیدگاه‌های خود را بیان کرده بود، بر این موضوع تاکید کردند که باید این مباحث را مورد بررسی قرار دهند تا بتوانند نظرات خود را بیان کنند.
او گفت: ارایه‌ی جامع دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران در واقع فرصتی را در اختیار آن‌ها برای انتخاب مسیر صحیح قرار داد و آن‌ها در معرض آزمون مهمی برای جلب اعتماد ملت ایران قرار گرفتند. آن‌ها امروز در معرض انتخاب هستند که بخواهند از مسیر بن‌بست گذشته خارج شوند و در مسیر همکاری با جمهوری اسلامی ایران گام بردارند. ما امیدواریم که این فرصت موجب شود تا آن‌ها بتوانند با استفاده از بحث‌ها و جلسات کارشناسی، مسیر درست را انتخاب کرده و از مسیر بن‌بست گذشته خارج شوند.

پایان پیام/