خبرگزاری شبستان//اهواز
شیر سنگی از رسوم کهن ایل بختیاری بوده و درگذشته توسط سنگ تراش‌ها به شکل شیر تراشیده می‌شدند و اغلب، آنها را بر روی قبر افراد شجاع و دلیر ایل بختیاری قرار می‌دادند، در گویش بختیاری به این مجسمه‌ها برد شیر می‌گویند.
بردشیرها نماد رشادت، شجاعت، فروتنی و مردانگی است که همواره از کیاست، فرهنگ و اخلاق خوب انسانی در زاگرس بختیاری با کمال شجاعت پاسبانی کردند و هدفشان اهتمام نام نیک قوم و تبار خود بوده و هیبت و شکوه این تندیس یادآور مردانی است که تاریخ پرفراز و نشیب قومشان را در قالبی اسطوره‌ای با نام خود زینت داده و روی در دل خاک نهفته‌اند.
برد شیرها از پهلو مزین به نقش شمشیر، اسب، تنفگ و تسبیح هستند و بر گرده آنها مشخصات متوفی نقر می‌شود؛ به جز مناطق بختیاری نشین خوزستان به ویژه مسجد سلیمان و ایذه، در استان های لرستان، کهگیلویه و بویر احمد، اصفهان و چهار محال و بختیاری هم شیرهای سنگی زیادی وجود دارند.
هنری لایارد، باستان شناس و نویسنده انگلیسی، در کتاب « ماجراهای اولیه» یا « سفرنامه لایارد» درباره شیرهای سنگی بختیاری گفته است: «بختیاری ها مجسمه و نقش شیر را روی قبور خوانین و افراد سرشناس حجاری می کنند تا خاطره سلحشوری و جنگجویی آنها برای همیشه زنده بماند.»
استاد بهرام فره‌وشی می‌نویسد: در بسیاری از شهرها و روستاها شیرهای سنگی وجود دارد که زمان‌های کهن نمادی از نیروی آناهیتا فرشته باروری و آب بودند و در پرستشگاه‌های ناهید عموماً چند شیر نگهداری می‌شد حتی در بنیادهای فرهنگ تشیع امام علی(ع) را اسدالله غالب می‌نامند و او را شیر خدا می‌دانند.
از آیین‌های موجود در فرهنگ بختیاری به ویژه عشایر آنها برپاداشتن بردشیر بر مزار چهره‌های ماندگار، سرشناس، کلانتر، بزرگ و بنام ایل است، از دوره‌های افشاریه و زندیه تاکنون شیرهای سنگی را در مناطق بختیاری نشین می‌بینیم.
هیبت شیرهای متفاوت در دوره‌های گذشته بیانگر اوضاع سیاسی و اجتماعی زمان نیز می‌باشد، در دوره‌هایی که اقتدار و عظمت و روح دشمن ستیزی بر ایران حاکم بود این شیرها بزرگتر و با هیبت‌تر هستند؛ نماد شیر علاوه بر این تندیس‌ها، در قالی و گلیم و گبه‌هایی که بختیاری‌ها می‌بافند نیز دیده می‌شود.
خوزستان، موزه سر بازی از شیرهای سنگی یا همان «برد شیر» های بختیاری است، تعداد زیادی از شیر سنگی ها بر اثر گذشت زمان فرسوده شده و از بین رفته اند، بعضی از آنها، بعد از آبگیری زمان ایجاد سدها آسیب دیده اند و بقیه هم توسط سارقان عتیقه دارند غارت می شوند.
مجسمه هایی که می توان با شناسنامه دار کردن و جمع آوری آنها موزه بزرگی از آنها را به راه انداخت، با بیشترین بی توجهی روبه رو هستند، هیچ برنامه ای برای حفاظت از این موزه های زنده وجود ندارد، حتی آمار دقیقی از آمار و وضعیت شیرهای سنگی هم در دست نیست.
پایان پیام/
نظر شما