نیمه دوم خرداد؛ آغاز کوچ عشایر آذربایجان غربی به مناطق ییلاقی

خبرگزاری شبستان//ارومیه
 

کوچ بارزترین نشانه زندگی عشایر است. عشایر همه ساله در فصل بهار از منطقه قشلاقی خود به سمت نواحی بلند ییلاقی کوچ می کنند.
 

وضع آب و هوا و میزان بارندگی و وضعیت مراتع بر زمان کوچ عشایر تاثیر دارد و زمان کوچ را از سالی به سال دیگر تا چند روزی تغییر می دهد.
 

عبور عشایر به همراه خانواده و اثاث منزل و دام های خود به صورت جمعی از میان دشت ها و گردنه های صعب العبور، تنگه ها و مراتع سرسبز و رودخانه های پرآب، جذابیت و ویژگی های خاصی به کوچ داده است.
 

همزمان با نیمه دوم خرداد، عشایر آذربایجان غربی سفر خود را به مراتع بهاره آغاز می کنند. در این سفر 15 روزه، 15 هزار خانوار عشایر آذربایجان غربی به همراه 2 میلیون راس واحد دامی، کوچ بهاره خود را به ارتفاعات و مراتع بهاره آغاز می کنند تا پس از اقامت در مراتع بهاره، کوچ بلند خود را به مسیر ییلاقات از اول تیر ماه سال جاری ادامه دهند.
 

آذربایجان غربی، چهارمین استان عشایرنشین کشور بوده که پس از دورافتاده ترین روستاهای استان قلمرو ایلات و عشایر آغاز می شود که در طول نوار مرزی با کشورهای عراق، ترکیه و جمهوری خودمختار نخجوان پراکنده اند و در قالب 12 ایل و 21 طایفه مستقل هستند.
 

با رسیدن فصل کوچ، زنان، کودکان و مردان عشایر کوچ نشین با کوله باری از تجربیات کوچ سال های گذشته بدون دغدغه و نگرانی سختی راه را تحمل می کنند تا به مقصد خود برسند.
 

این مسافران طبیعت برای رسیدن به مراتع ییلاقی 5 تا 180 کیلومتر و در بعضی مناطق، عشایر برون کوچ که به مناطق ییلاقی سهند آذربایجان شرقی کوچ می کنند بیش از 300 کیلومتر طی می کنند و با استقرار در یک و نیم میلیون هکتار از اراضی ییلاقات استان تا پایان شهریور به پرورش دام و تولیدات محصولات لبنی می پردازند.
 

هرچند که عشایر ما به واسطه توسعه راه ها و وسایل ارتباط جمعی بخش اساسی از دام های خود را با سایل نقلیه و کامیونت و تراکتور انتقال می دهند ولی کوچ سنتی در بیشتر مناطق عشایری استان آذربایجان غربی همچنان وجود دارد.
 

عشایر استان که 6‌‌/‌‌3 درصد جمعیت استان را به خود اختصاص داده اند، به 5/1 میلیون هکتار از مراتع آذربایجان غربی کوچ می‌کنند و به مدت 3 ماه به دامپروری، تولید گوشت، لبنیات و دیگر فرآورده‌های دامی در مراتع می‌پردازند.
 

جمعیت عشایر استان را ‎ 14هزار و ‎ 448خانوار بوده که از این میزان افزون بر چهار هزار خانوار در ماکو زندگی می‌کنند که بیشترین رقم در میان شهرستان های آذربایجان غربی است.
 

عشایر استان در تمامی شهرهای استان پراکنده‌اند و با شروع فصل گرم سال از شهرهای ماکو، خوی، سلماس، نقده، ارومیه، میاندوآب، پیرانشهر، اشنویه، شاهین‌دژ، چالدران و پلدشت به مناطق ییلاقی کوچ می‌کنند.
 

مردم غیور عشایر با پرورش دو میلیون واحد دامی 25 درصد فرآورده های دامی را تولید می کنند و سالانه 500 هزار راس دام مازاد بر نیاز، 20 هزار تن شیر، 11هزار تن گوشت و 1761 تن پشم را به بازارهای داخلی عرضه می کنند.
 

عشایر ضمن ایجاد اشتغال برای خانواده خود باعث ایجاد شغل های متعدد برای مردم روستاها و شهرها نیز می شوند.
 

مراتع آذربایجان غربی به خاطر داشتن آب و هوای خنک و علوفه مناسب از مناطق ییلاقی مهم عشایر در شمال‌غرب کشور است که نقش مهمی نیز در تولیدات عشایری استان دارد.
 

به دلیل تنوع قومی و نژادی، تنوع زبان و لهجه در بین عشایر زیاد است. عشایر استان بر اساس زبان و گویش به گروه های عمده کرد و ترک تقسیم می شوند و هر یک لهجه های متعددی را در خود جای داده است.
 

عشایر استان آذربایجان غربی از دیر باز در زمینه تولید صنایع دستی اشتغال داشته اند. آنها باتوجه به نوع زندگی خود مجبور بودند وسایل زندگیشان را خود تولید نمایند. از بهترین صنایع دستی آنان باید به قالی، گلیم ،گبهف جاجیم، فرش، جوراب و کپن اشاره کرد که برخی از آنها شهرت جهانی دارند.
 

به گفته سیف‌الله قربانی مدیرکل امور عشایر آذربایجان غربی، با هدف آشنایی جامعه با شیوه کوچ و زندگی عشایر در ییلاق و قشلاق، دو رسم 'کوچ' و 'زندگی عشایر' به عنوان اثرهای معنوی در ردیف آثار ملی به ثبت می ‌رسد.
 

پایان پیام/