به گزارش خبرگزاری شبستان از اصفهان، یکی از هنرهایی که روی فلز انجام می گیرد ، مینا کاری است؛ سابقه این هنر به 1500سال پیش از میلاد می‌رسد و اگر چه مینا طی سالهای گذشته کمتر از گذشته مورد توجه قرار گرفته اما با این وجود شهر اصفهان همچنان یکی از مراکز عمده مینا کاری و شاید بتوان گفت تنها مرکز تولید این هنر به شمار می‌رود.
نحوه ساخت مینا
مینا طبعاً شفاف است و این شفافیت از اکسید قلع به وجود می آید و ترکیبات آن از زمانهای قدیم تا به امروز ثابت و بدون تغییر مانده است. به طور کلی مینا کاری بر روی مس انجام می گیرد، هر چند می توان روی طلا و نقره نیز مینا کاری کرد. تولید مینا نیاز به طی مراحل خاصی دارد و آن این است که ابتدا ظرف مورد نظر(زیر ساخت ) به دست مسگر یا دواتگر به شکل و اندازه ی لازم ساخته می شود ،سپس استاد کار مینا به لعاب سفید رنگ می زند و در کوره می گذارد، سپس به نقاشی روی این بوم سفید پرداخته، در انتها طلاکاری می نماید و در نهایت با لعاب شفاف می پوشاند. در مراحل ساخت هر ظرف حدود 8بار به کوره می رود و هر بار بطور متوسط از200 تا 800 درجه سانتی گراد حرارت می بیند تا رنگها به صورت مطلوب درآید.
مینا از چه ساخته می‌شود؟
مینا از فلزاتی مانند مس، طلا ، نقره، ورشو و برنج که در واقع زیر ساخت را فراهم می آورند، ساخته می‌شود که فلز مس به خاطر حالت چکش خواری، از بقیه فلزات در این هنر رایج تر است.
از سیلیس، کربنات، سدیم، پتاسیم، آهک و قلع برای لعاب مینا استفاده می شود. در مینا کاری برای تهیه رنگ قرمز از طلای حل شده به اضافه براکس و کربنات سدیم، برای تهیه رنگ سبز از مس به اضافه کرومات سرب و برای تهیه رنگ زرد از ترکیب آهن، اکسید کروم و قلع و در هر صورت برای شفافیت لعابها از اکسید قلع استفاده می شود. در گذشته که مینا کاری رواج اندکی داشته، رنگها گیاهی یا معدنی بوده، ولی اکنون برای نقاشی و لعاب اشیاء مینایی از رنگ های شیمیایی نیز استفاده می شود.
اصفهان؛ مرکز هنر مینای جهان
اگرچه مینا طی سالهای گذشته کمتر از گذشته مورد توجه قرار گرفته اما با این وجود شهر اصفهان همچنان یکی از مراکز عمده مینا کاری و شاید بتوان گفت تنها مرکز تولید این هنر به شمار می‌رود؛ اصفهان که در بسیاری از هنرها و صنایع دستی، به عنوان مرکز بزرگ ایران و پایتخت فرهنگی و هنری ایران مورد توجه قرار گرفته، در هنر زیبای میناکاری نیز حرف اول را می‌زند و بازارهای اصفهان و محل‌های تجمع صنعتگران این شهر، مرکز اصلی هنرمندان میناکار کشور است.
ویژگی‌های خاص میناکاری
هنر میناکاری را می توان یکی از اختراعات خلاقه بشر دانست؛ زیرا این هنر شامل فعل و انفعالهای پیچیده ای است که به هم ربط داده می شوند. از یک سوی عوامل ساده ای از قبیل سیلیکوم و مینیوم و پتاسیم و از سوی دیگر سنگ قیمتی که ترکیب آنها مینا را به وجود می آورد. از این رو این یک هنر آزمایشگاهی است و در حقیقت ماده ای است از ترکیب اکسیدهای فلزات که بر اثر حرارت، رنگ های مورد نظر را به دست می دهد، در اختلاط با نمک به دست می آید در این عمل رنگ ها با درجه حرارت و طول زمان حرارت ارتباط زیاد پیدا می کند. بنابراین برای دسترسی به این پدیده هنری زیبا باید آتش و حرارت به دقت مراقبت و مهار شود. مینا که طبعاً شفاف است، شفافیت بیشتر خود را از اکسید قلع به دست می آورد که ترکیبات آن از زمان های قدیم تا به امروز ثابت و بدون تغییر مانده است.
غروب میناکاری در اثر بی‌توجهی به این هنر ایرانی
اگرچه میناکاری یکی از هنرهای بزرگ مردم ایران و شهر اصفهان به شمار می‌رود، اما به دلیل بی‌توجهی، این هنر ایرانی در حال افول است و به غروب خود نزدیک است.
مشکلاتی از قبیل مسائل درآمدی و کمبود توجه به خرید صنایع دستی شهر اصفهان، هنرمندان میناکار اصفهانی را به فعالیت‌های دیگری وا داشته و همین مسئله باعث شده هنرمندان اصفهانی از مشکلات بسیاری رنج ببرند.
بسیاری از هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی که سالهای متمادی از عمر و زندگی خود را صرف یادگیری، آموزش و پیشبرد صنایع دستی کرده اند، در حال حاضر به دلیل تامین هزینه های زندگی، تورم و فشار اقتصادی و نبودن بازار کار به مشاغلی روی آورده اند که کاملا خارج از حوزه صنایع دستی است.
یکی از این هنرمندان میناکار به خبرنگار شبستان می‌گوید: اگرچه سال‌ها عمر خود را در هنر و صنایع دستی صرف کردم، اما هم‌اکنون از درآمد مناسبی برخوردار نیستم و مشکلات بسیاری برای تامین مایحتاج زندگی خود دارم؛ مشکلاتم باعث شده خانواده‌ام، فعالیت اقتصادی را به ادامه کار میناکاری ترجیح دهند.
وی ادامه داد: اگرچه قول‌های بسیاری برای حل مشکلات ما داده‌اند اما این مشکلات حل نشده و کمبود درآمد و عدم حمایت از میناکاران باعث شده به فکر جایگزینی شغل خود با شغل‌های دیگر بیفتیم.
هزینه‌های بالای صنایع دستی، مشکلات بیمه و کمبود درآمد، نبود حقوق بازنشستگی و مسائل دیگر از مشکلاتی است که هنرمندان میناکار اصفهان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و خواستار رسیدگی به آن هستند.
هنرمندان صنایع دستی حمایت شوند
قباد کیانمهر، مدیرگروه رشته صنایع دستی دانشگاه هنر اصفهان گفت:مشاغل ایجاد شده در زمینه صنایع دستی، از مشاغل اصیل ایرانی هستند و اگر مورد حمایت قرار گیرند، سهم قابل توجهی در درآمدهای ارزی کشور خواهد یافت.
وی تصریح کرد: با توجه به نامگذاری سال جدید به "تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی" صنایع دستی باید به عنوان حرفه و شغل ایرانی و تولید کاملا داخلی مورد توجه بیشتری قرار بگیرد.
حمایت از هنرمندان و حفظ این هنر اصیل ایرانی
احمد ادیب، معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان گفت: در استان اصفهان 12 هزارکارگاه صنایع دستی وجود دارد و لازم است اصفهان به منطقه ویژه صنایع دستی تبدیل شود تا در آن صنایع دستی با قیمت مناسب به فروش برسد.
وی مهمترین مشکل صنایع دستی استان را بحث عرضه و جذب مشتری عنوان کرد و گفت: با توجه به شعار سال جاری، مسئولان کشوری و استانی باید نگاه اقتصادی به صنایع دستی داشته باشند.
پایان پیام/
نظر شما