به گزارش خبرگزاری شبستان ازمشهد، احمد پاکتچی، دبیر همایش ملی مکتب علمی امام صادق(ع)، شب گذشته ( 30 دی)، در همایش علم و عقل از دیدگاه امام صادق (ع)، با بیان اینکه آموزه های امام صادق(ع) می تواند نقش محوری و کلیدی در زندگی ما ایفا کند، گفت: زمانی که در حوزه های مختلف به ویژه علوم انسانی به دنبال دستاوردهایی برای پیشرفت هستیم، نخستین گام ها دراین زمان، شناسایی ظرفیت های کلام ائمه اطهار(ع) به ویژه امام صادق(ع) است.
وی افزود: در آموزه های امام صادق(ع) گنج های پنهانی وجود دارد که می تواند بسیاری از مشکلات ما را حل کند و ما باید از این آموزه ها برای اصلاح نگاهمان به عقل و علم استفاده کنیم و در بحث توسعه علوم، به ویژه توسعه علوم انسانی از این آموزه ها حداکثر بهره را ببریم.
رئیس گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه امام صادق(ع) با اشاره به کتاب "الکافی" اثر "شیخ کلینی"گفت: شیخ کلینی تحت تأثیر آموزه های امام صادق(ع) بوده است و در راستای این آموزه ها حرکت می کرده به گونه ای که حتی موضوع بندی کتابش را بر اساس آن طراحی کرده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) به مقایسه بین مذاهب اسلامی و جایگاهی که مذهب جعفری در بین آن ها دارد پرداخت و تصریح کرد: در گذشته هر مذهبی از مذاهب اسلامی، به ویژه در قرن اول و دوم، با تضاد آرایی حتی در خود آن مذهب مواجه بوده و مکاتبی وجود دارند که نگاهشان به مبانی دین متفاوت است، برخی عقلی و کلامی و برخی نقلی و ایمانی با مسائل برخورد می کنند و یا به تعبیر علمی برخی از مذاهب اصحاب کلام اند و برخی اصحاب نقل و حدیث هستند.
وی افزود: این تعارض آرایی را نه تنها در بین اهل تشیع، بلکه دربین اهل تسنن و حتی در بین خوارج وسایر ادیان نیز می توان مشاهده کرد.
دبیر همایش ملی مکتب علمی امام صادق(ع) اذعان داشت: در آموزه ها و احادیث امام صادق(ع)، جهل جدی گرفته شده و روی آن تاکید شده است و انگار ما در کنار عقل شناسی، باید جعل شناسی هم داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد: در زمان امام صادق(ع)، بحث "عقل"، خارج از امامیه نیز مورد توجه بود و معتزله که در همان زمان ها شکل گرفتند و سعی داشتند مباحث عقلی را در بسط عقاید اسلامی مورد استفاده قرار دهند، در معرض اتهام و انزوا قرار می گرفتند و متهم به همکاری با ملحدین می شدند و در این شرایط، این همه محوریت دادن به عقل در کلام امام صادق(ع) هزینه سنگینی داشت که وقتی ایشان این هزینه را پرداخت می کنند و تقیه را در این مورد انجام نمی دهند، یعنی عقل از ضرورت و اهمیت بسیاری برخوردار است.
پاکتچی اذعان داشت: امام صادق(ع) در احادیث و آموزه های خود دو کارکرد برای عقل در نظر گرفته اند؛ یکی این کارکرد که عقل ابزاری است برای اینکه بندگان بتوانند از آن برای شناخت خالق و صفات خالق استفاده کنند که در حوزه عقل نظری قرار می گیرد و دیگر اینکه عقل ابزاری است برای اینکه بندگان بتوانند با آن نیک را از بد و خیر را از شر تشخیص دهند که این کارکرد در حوزه عقل عملی قرار می گیرد و در احادیث مختلفی ایشان این عقل نظری و عقل عملی را در کنار هم آورده اند.
رئیس گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه امام صادق(ع) اظهارداشت: بنابراین در آموزه های امام صادق (ع) تاکید ویژه ای بر پیوستگی عقل شده است و بیان شده است که عقل از یک پیکره و با یک کار کرد است که می توان از آن هم برای شناخت حقایق جهان و هم برای شناخت ارزش های عملی استفاده کرد.
دبیر همایش ملی مکتب علمی امام صادق(ع) افزود: در کلام حضرت نوعی تقابل بین عقل و جهل است و جهل در این آموزه ها امری ایجابی است نه یک امر سلبی، یعنی جهل صرفا به عنوان عدم عقل و عدم علم تلقی نمی شود بلکه جهل خود نوعی دریافت، جهان بینی و استراتژی است که حضرت صادق(ع) گاهی بر روی آن نام "مکراه" (حیله) را گذاشته اند.
وی افزود: عده ای عقل را همچون یک ماشین پردازش می دانند که اطلاعاتی را می گیرد، آن را آنالیز و در نهایت نتیجه گیری می کند و اگر کسی درس خوانده باشد و این تجزیه و تحلیل را خوب بلد باشد، می خواهد مومن باشد یا نه، به نتیجه می رسد.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) درادامه گفت: این در حالی است که در آموزه های امام صادق(ع) رابطه مستقیمی بین عقل و عمل دیده می شود و هم چنین عقل یک کارکرد مستقلی هم دارد و تنها یک ماشین پردازش نیست و خود موضوعی در تفکر ایشان است.
گفتنی است، این همایش با حضور پژوهشگران حوزه و دانشگاه در تالار شیخ طبرسی بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی برگزار شد.
پایان پیام/
نظر شما