خاص علی، مشهورترین زیارتگاه استان ایلام

خبرگزاری شبستان// ایلام

امامزاده علی صالح(ع) در 20 کیلومتری شهر ایلام به طرف مهران در بخش صالح آباد قرار دارد و در بین مردم ایلام به "خاص علی" مشهور است.

امامزاده علی صالح فرزند عبیدالله الاعرج بن حسین اصغر بن امام زین العابدین(ع) است.

علی صالح مسمی، به "علی الخیر " کنیه او " ابو الحسن " و لقب او "صالح " فرزند " عبید الله الاعرج اول " نبیره امام چهارم شیعان حضرت زین العابدین (ع) است و در منابع تاریخی هیچ اشاره ای به تاریخ میلاد یا وفات آن حضرت نشده است.

آنچه از شواهد و قرائن موجود به دست آمده و با توجه به اشاراتی که در کتاب های معتبر شده است، می توان میلاد علی صالح(ع) را در قرن دوم هجری و وفات او را هم در قرن سوم هجری تخمین زد.

پس از ملاقاتی که آن حضرت همراه با همسر گرامیشان با امام رضا (ع) داشته اند، امام رضا(ع) او و همسرش را زوج صالح نامیدند و از آن پس ایشان به علی صالح ملقب گشتند.

آن حضرت عمری طولانی داشته و از اصحاب خاص امام موسی بن جعفر (ع) است فردی مستجاب الدعوه بوده است و بسیاری از شیعیان برای رتق و فتق امور خود به وی مراجعه می کرده اند.

آیت الله العظمی مرعشی نجفی، امامزاده علی صالح (ع) را از اصحاب خاص امام صادق(ع) دانسته‌اند و همچنین کتب معتبر او را از یاران امام موسی بن جعفر (ع) و امام رضا (ع) ذکر کرده‌اند که نشان می دهد امامزاده علی صالح (ع) دارای عمر طولانی بوده و محضر سه تن از ائمه هدی (ع) را درک نموده‌اند.

شهید ثالث قاضی نورالله شوشتری در کتاب "مجالس المؤمنین" در بیان احوال علی صالح چنین آورده است: ابوالحسن علی بن عبیدالله سخت بزرگ و عظیم القدر بود و ریاست عراق بدوتعلق داشت. ( قمی،1331، جلد دوم، ص 50 ) کنیت او "ابوالحسن" است و مستجاب الدعوه بوده است.

از سلیمان بن جعفر نقل است که "علی بن عبیدالله"در آغاز امر به من گفت که می‌خواهم در خدمت حضرت امام رضا (ع) فایز شوم و بر وی سلام فرستم، گفتم چه تو را باز می‌دارد، گفت: عظمت و هیبت آن حضرت، چون روزی چند بر آمد حضرت امام رضا (ع) را بیماری روی داد و مردم به عیادت آن حضرت مبادرت نمودند پس من با "علی بن عبیدالله" ملاقات نمودم و او را گفتم که الان وقت آن است که به حضور مبارکش مشرف شوی.

چون به خدمت آن حضرت رسید امام (ع) او را دید، او را مکرم و معظم داشت و علی صالح نیک شادان شد و بعد از آن "علی بن عبیدالله" بیمار شدند.

پس حضرت امام رضا (ع) او را عیادت نمودند و من در خدمت ایشان بودم و آن حضرت آن قدر نشستند که هرکه درون خانه بود بیرون آمد و چون حضرت بیرون رفت من نیز در خدمت او بیرون آمدم.

خبر داد مرا کنیز من که در خانه "علی بن عبیدالله" بودم که "ام سلمه" زن "علی بن عبیدالله" از پس پرده به حضرت امام رضا (ع) می‌نگریست و چون آن حضرت بیرون رفت او از پرده بیرون آمد و روی خود را بر موضوع جلوس آن حضرت نهاد.

آن را می‌بوسید و دست بر آنجا کشیده بروی خود مالید: سلیمان گوید که بعد از آن روزی نزد "علی بن عبیدالله" رفتم و او نیز مرا خبر از آنچه "ام سلمه" در تعظیم مکان آن حضرت از روی اخلاص به جا آورده بود، پس من صورت را به خدمت حضرت امام رضا (ع) عرض نمودم و فرمود: ای سلیمان "بدانکه علی بن عبیدالله و زن او و فرزند او از اهل بهشت باشند."

ای سلیمان به دانکه اولاد علی و فاطمه هرگاه خدای تعالی این امر را یعنی معرفت ائمه اهل بیت را به ایشان روزی فرماید ایشان چون دیگر مردم نخواهند بود.( قمی،1331، جلد دوم، ص 50 ) علامه سید جعفر الاعرجی پشتکوهی در کتاب مناهل الضرب فی انساب العرب نیز به این رویداد اشاره داشته است.( سید جعفر الاعرجی پشتکوهی،1377 : 507 ) در این کتاب به فرزندان و نوادگان او اشاره شده است.

بنایی که در زمان قاجار ساخته شده بود دارای زیربنایی در حدود 240 مترمربع با دو گل دسته و یک گنبد شلغمی که از بهترین تزئینات زمان خود به شمار می‌رفت، بود ولی به علت بی‌توجهی و نداشتن درآمدی در حد این مکان، کاشی‌کاری و گنبدکاری فرسوده شد.

بنای این امامزاده، دارای 9 شبستان، یک گنبد، دو مناره با آجرنما، کاشی کاری و مقرنس یکی از آثار برجسته معماری اسلامی در دوران صفوی و ماقبل آن به شمار می رود.

در جوار این بقعه متبرکه زائرسرا، باغ موقوفه و پارک تفریحی قرار دارد که برای رفاه زائران از اهمیت خاصی برخوردار است.

تقدس این امامزاده تا حدی است که به دلیل کرامت های بسیار به عنوان مهم ترین زیارتگاه بین بقاع متبرکه استان و حتی در بین مردم غرب کشور جای دارد.

در حال حاضر، حدود 60 بقعه متبرکه در این استان وجود دارد که بیشتر از نوادگان امام هفتم شیعیان هستند، این اماکن مذهبی و متبرکه به دلیل قرار گرفتن در مناطق خوش آب و هوا بسیار مورد توجه مردم استان و غرب کشور قرار گرفته اند.

وجود این بقاع متبرکه رنگی از اصالت و معنویت به استان ایلام بخشیده و موجب رونق گردشگری در این منطقه شده است به طوری که در ایام تعطیلات نوروزی امسال، امامزاده علی صالح(ع) پذیرای بیشترین تعداد زائر است.

این زیارتگاه نیز به دلیل قرار گرفتن در مسیر تردد کاروان های راهیان نور، همواره پذایرای خیل عاشقان به اهل بیت عصمت و طهارت(ع) است.

پایان پیام/